IBPBII/1/415-602/12/AŻ - PIT w zakresie możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 26 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 6 lipca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 26 czerwca 2012 r. znak: IBPBII/1/415-441/12/AŻ oraz IBPBII/1/415-602/12/AŻ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 6 lipca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 12 października 2006 r. Sąd Okręgowy postanowił ubezwłasnowolnić całkowicie męża Wnioskodawczyni z powodu zaburzenia psychicznego pod postacią chwiejności afektywnej.

W dniu 6 lutego 2007 r. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny ustanowił Wnioskodawczynię opiekunem prawnym.

Wnioskodawczyni i jej mąż mają syna urodzonego w 1993 r.

Wnioskodawczyni, kierując się faktem, iż nie ma rozwodu i wspólnie z mężem prowadzi gospodarstwo domowe, dokonywała rozliczenia dochodów za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem, nie indywidualnie jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W tym roku Wnioskodawczyni przeczytała dokładnie informację z Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego, w której zaznaczono, iż orzeczenie ubezwłasnowolnienia skutkowało powstaniem między małżonkami ustroju przymusowego - rozdzielności majątkowej. Ta informacja przekonała Wnioskodawczynię, że nie powinna dokonywać rozliczeń podatku za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem lecz jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Również za kolejne lata podatkowe do czasu, gdy ich syn będzie kontynuował naukę, powinna dokonywać rozliczeń wg przepisów dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy za lata od 2011 r. do czasu ukończenia nauki przez syna Wnioskodawczyni powinna ona rozliczać podatek dochodowy wg przepisów dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Wnioskodawczyni uważa, że w tym okresie powinna rozliczać podatek dochodowy wg przepisów dla osób samotnie wychowujących dzieci, ponieważ jej mąż na skutek całkowitego ubezwłasnowolnienia nie posiada zdolności do czynności prawnych, a tym samym jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w przedmiocie możliwości rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. W pozostałym zakresie wniosku wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 i 9 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem odnoszącym się do przychodów dotyczących tzw. najmu prywatnego) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Z treści wniosku wynika, iż w 2006 r. Sąd Okręgowy orzekł o całkowitym ubezwłasnowolnieniu męża Wnioskodawczyni ustanawiając ją opiekunem prawnym. Wnioskodawczyni, kierując się faktem, iż nie ma rozwodu i wspólnie z mężem prowadzi gospodarstwo domowe za lata podatkowe 2007-2010 rozliczała się wspólnie z małżonkiem. W tym roku Wnioskodawczyni dowiedziała się, iż orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu jej męża skutkowało powstaniem między małżonkami ustroju przymusowego - rozdzielności majątkowej. Ta informacja przekonała ją, że nie powinna dokonać rozliczeń podatku za lata 2007-2010 wspólnie z małżonkiem lecz jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Wnioskodawczyni uważa, że za lata od 2011 r. do czasu ukończenia przez syna nauki powinna rozliczać podatek dochodowy wg przepisów dla osób samotnie wychowujących dzieci, ponieważ jej mąż na skutek całkowitego ubezwłasnowolnienia nie posiada zdolności do czynności prawnych, a tym samym jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Stosownie do treści art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788) dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. W myśl art. 94 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. Zatem w świetle przywołanych przepisów postanowienie Sądu w przedmiocie całkowitego ubezwłasnowolnienia męża Wnioskodawczyni skutkowało z mocy prawa utratą przez ubezwłasnowolnionego zdolności do czynności prawnych a tym samym ustaniem jego władzy rodzicielskiej wobec dziecka.

Wnioskodawczyni posiada zatem, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, status osoby, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni istotnie spełnia warunek samotnego (w pojedynkę, bez udziału męża) wychowywania dziecka może skorzystać (przy spełnieniu pozostałych przesłanek określonych w art. 6 ust. 4, ust. 8 i ust. 9 ustawy) z rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Należy jednakże podkreślić, iż wniosek o opodatkowanie dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci winien zostać wyrażony w zeznaniu składanym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni składając zeznanie podatkowe za rok podatkowy 2011 r. nie wybrała opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, nie może już za ten rok podatkowy skorzystać z preferencyjnego rozliczenia. W sytuacji nie złożenia w terminie zeznania jako osoba samotnie wychowująca dziecko nie ma bowiem możliwości dokonania zmiany zasad opodatkowania poprzez złożenie korekty.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.