IBPBII/1/415-60/14/MZ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 28 kwietnia 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-60/14/MZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 20 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 24 stycznia 2014 r.), uzupełnionym w dniach 2 i 11 kwietnia 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od otrzymanych na podstawie wyroku sądowego:

* renty wyrównawczej i zadośćuczynienia/odszkodowania - jest prawidłowe,

* zwrotu kosztów zakupu leków, leczenia, utraconych zarobków oraz kosztów procesu sądowego - jest prawidłowe,

* odsetek od renty wyrównawczej, odsetek od zadośćuczynienia/odszkodowania oraz odsetek od zwrotu kosztów zakupu leków, leczenia i utraconych zarobków - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 stycznia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od otrzymanych na podstawie wyroku sądowego: renty wyrównawczej, zadośćuczynienia/odszkodowania i odsetek oraz zwrotu kosztów zakupu leków, leczenia, utraconych zarobków i odsetek od tych świadczeń oraz zwrotu kosztów procesu sądowego.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w pismach z 27 marca 2014 r. oraz 8 kwietnia 2014 r., znak: IBPB II/1/415-60/14/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniach 2 i 11 kwietnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 czerwca 2008 r., kiedy Wnioskodawczyni wracała z pracy, potrącił ją tramwaj. Wnioskodawczyni doznała urazu wielonarządowego, przez dwa tygodnie była w śpiączce farmakologicznej, potem przeszła długą i trudną rehabilitację. Spółka tramwajowa była ubezpieczona w Towarzystwie Ubezpieczeniowym X.

Wnioskodawczyni wstąpiła na drogę sądową i wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z 3 kwietnia 2013 r. zasądzono dla niej następujące świadczenia pieniężne:

* 180.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami naliczonymi zgodnie z treścią orzeczenia,

* 922,72 zł oraz 92.427,09 wraz z ustawowymi odsetkami,

* rentę w kwocie 1.500 zł miesięcznie.

W dniu 21 maja 2013 r. ubezpieczyciel, wykonując częściowo wyrok Sądu pierwszej instancji, wpłacił na konto prawnika Wnioskodawczyni kwotę w łącznej wysokości 252.396,81 zł, na którą składają się:

* 180.000 zł tytułem zadośćuczynienia,

* 32.727 zł tytułem zasądzonych odsetek,

* 922,72 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków,

* 38.517,24 tytułem zwrotu utraconych zarobków,

* 229,85 zł tytułem zwrotu kosztu leczenia.

Następnie w dniu 18 czerwca 2013 r. ubezpieczyciel wpłacił na konto prawnika Wnioskodawczyni kwotę 19.000 zł tytułem skapitalizowanej renty.

Sąd Apelacyjny w wyroku z 9 października 2013 r. oddalił apelację ubezpieczyciela. W związku z tym ubezpieczyciel wypłacił kwotę 91.074 zł, na którą składają się:

* 53.680 zł tytułem odszkodowania,

* 13.383 zł tytułem odsetek,

* 12.000 zł tytułem skapitalizowanej renty,

* 1.546 zł tytułem odsetek,

* 10.465 zł tytułem kosztów procesu.

Wyżej wskazane kwoty, po potrąceniu stosownego wynagrodzenia należnego Spółce X oraz kosztów związanych z prowadzeniem sprawy przez prawnika Wnioskodawczyni, zgodnie z zawartymi z ww. podmiotami umowami, zostały przelane na rachunek Wnioskodawczyni. Na potwierdzenie powyższego Spółka X wystawiła faktury VAT: nr... na kwotę 25.110,89 zł, nr... na kwotę 4.392 zł, nr... na kwotę 6.954 zł oraz nr... na kwotę 91.955,39 zł.

W uzupełnieniach wniosku wskazano, że:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z 3 kwietnia 2013 r. została Wnioskodawczyni przyznana renta wyrównawcza od 1 listopada 2011 r. (art. 444 Kodeksu cywilnego).

Odsetki zostały zasądzone od kwot:

* tytułem zadośćuczynienia - 80.000 zł, od 29 lipca 2011 r.,

* tytułem zadośćuczynienia rozszerzenia powództwa - 100.000 zł, od 10 stycznia 2013 r.,

* tytułem zwrotu kosztów leków - 922,72 zł, od 21 sierpnia 2010 r.,

* tytułem zwrotu utraconych zarobków - 38.517,24, od 1 grudnia 2011 r.,

* tytułem zwrotu kosztu leczenia - 229,85 zł, od 21 sierpnia 2010 r.,

* tytułem odszkodowania - 53.680 zł, od 1 grudnia 2011 r.,

* tytułem skapitalizowanej renty - 12.000 zł, od 1 listopada 2011 r.

Ubezpieczyciel wypłacił odsetki:

- po wyroku Sądu Okręgowego - w maju 2013 r., 32.727,00 zł,

- po wyroku Sądu Apelacyjnego z 9 października 2013 r. - w październiku 2013 r.:

* 13.383,00 zł od utraconych zarobków i odszkodowania,

* 1.546,00 zł od renty wyrównawczej.

Zadośćuczynienie zostało zasądzone wyrokiem Sądu z 3 kwietnia 2013 r., wypłata nastąpiła z tytułu ubezpieczenia zawartego między sprawcą wypadku - Spółką tramwajową a Towarzystwem Ubezpieczeniowym X.

Wyrok Sądu Apelacyjnego z 9 października 2013 r. uprawomocnił się w dniu jego wydania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy kwoty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. W przypadku powstania obowiązku podatkowego, czy podatek winien być naliczany od całości poszczególnych, zasądzonych kwot, bez pomniejszania ich o wartość wypłaconego na rzecz Spółki X wynagrodzenia, czy też wynagrodzenie to stanowi koszt uzyskania przychodu i jako takie nie jest wliczane do podstawy opodatkowania.

3. W przypadku powstania obowiązku podatkowego, na podstawie jakiego dokumentu Wnioskodawczyni ma dokonać rozliczenia, w jakiej pozycji wpisać uzyskane kwoty jako dochód.

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawczyni żadna z kwot zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego i Apelacyjnego nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. To nie jest wina Wnioskodawczyni, iż od momentu wypadku, w 2008 r., dopiero wyrokiem Sądu w 2013 r. zostało jej wypłacone zadośćuczynienie i odszkodowanie wraz z odsetkami przez firmę ubezpieczeniową. Nikt w tym czasie nie przejmował się, że Wnioskodawczyni i jej rodzina nie mają za co żyć, że nie stać ich na zakup potrzebnych leków i rehabilitację. Teraz Wnioskodawczyni znowu ma być ukarana i płacić podatek od swojego cierpienia.

Ad. 2

Wnioskodawczyni uważa, że jeżeli już powstanie obowiązek podatkowy, to nie powinien on objąć całej kwoty ponieważ część dochodu przekazywana była Spółce X i prawnikowi Wnioskodawczyni (wynagrodzenie).

Ad. 3

Wnioskodawczyni uważa, że nie ma obowiązku wykazywać kwot zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego i Apelacyjnego w żadnym dokumencie PIT. Kwoty zasądzone przez Sąd są zwolnione z obowiązku opodatkowania.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się:

* stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (pkt 1),

* inne źródła (pkt 9).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c powołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymanej na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b.

dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

W myśl art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

a.

przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

b.

przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie służy wyrównaniu krzywdy, odszkodowanie naprawieniu powstałej szkody. Zadośćuczynienie i odszkodowanie ma służyć naprawieniu uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych (zarówno materialnych jak i niematerialnych).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 12 czerwca 2008 r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu (potrąceniu przez tramwaj), w wyniku którego jest osobą niepełnosprawną. Sprawca wypadku - Spółka tramwajowa była ubezpieczona od odpowiedzialności w Towarzystwie Ubezpieczeniowym X. W celu uzyskania świadczeń od ubezpieczyciela z powodu tego wypadku, Wnioskodawczyni skierowała sprawę do Sądu. Sąd Okręgowy w wyroku z 3 kwietnia 2013 r. zasądził od Towarzystwa Ubezpieczeniowego X na rzecz Wnioskodawczyni wypłatę renty wyrównawczej od 1 listopada 2011 r. (na podstawie art. 444 Kodeksu cywilnego) wraz z odsetkami, wypłatę zadośćuczynienia/odszkodowania wraz z odsetkami oraz wypłatę zwrotu kosztów zakupu leków, utraconych zarobków i kosztów procesu, wraz z odsetkami. Sąd Apelacyjny w wyroku z 9 października 2013 r. oddalił apelację ubezpieczyciela. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu jego wydania. Odsetki zostały wypłacone za okres od wystąpienia Wnioskodawczyni z rozliczeniem do dnia zapłaty. Z wniosku wynika, iż Towarzystwo Ubezpieczeniowe X wywiązało się w terminie z wypłatą świadczeń, zasądzonych ww. wyrokami.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W myśl art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Stosownie do art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Mając powyższe na uwadze należy zatem stwierdzić, że kwota wypłacona z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności sprawcy wypadku na rzecz Wnioskodawczyni jako zadośćuczynienie/odszkodowanie oraz kwoty zwróconych kosztów zakupu leków, leczenia, utraconych zarobków korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast świadczenie w postaci renty wyrównawczej korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy. Zatem Wnioskodawczyni nie musi wykazywać tych kwot w zeznaniu podatkowym składanym za 2013 r.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości głównego świadczenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem czy też innym świadczeniem (np. naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.

Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej (zadośćuczynienia/odszkodowania, renty wyrównawczej, kosztów zakupu leków, leczenia i utraconych zarobków) nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń - zwalnia od opodatkowania jedynie należność główną, tj. odszkodowania/zadośćuczynienia, tj. świadczenia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego.

Od powyższej reguły, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidziano jednak wyjątki i w katalogu zwolnień przedmiotowych wymieniono wprost odsetki wolne od podatku. Mianowicie, zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Jak wynika z treści powołanego przepisu, o zastosowaniu omawianego zwolnienia, decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

1.

dotyczącej źródła przychodu, do którego kwalifikowane jest świadczenie,

2.

dotyczącej nieterminowości jego zapłaty.

W przypadku renty wyrównawczej, która jest przyznawana na żądanie poszkodowanego (o ile dojdzie do zawarcia umowy, ugody lub ogłoszenia wyroku sądu, określających w szczególności wysokość oraz terminy wypłaty przyznanego świadczenia), odsetki przyznane za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do ich zapłaty dokonanej zgodnie z ww. umową, ugodą lub wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten ma bowiem wyłącznie zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu zawarcia umowy, ugody lub ogłoszenia wyroku sądu (jego uprawomocnienia) przyznających rentę wyrównawczą - zobowiązany spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego. Nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę zawarcia umowy, ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie. Tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej.

W myśl bowiem art. 20 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z "innych źródeł". Użycie przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności" przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Mając na uwadze powyższe, należy zatem stwierdzić, że kwota zasądzonych w wyroku Sądu Okręgowego z 3 kwietnia 2013 r. (podtrzymanym w wyroku Sądu Apelacyjnego z 9 października 2013 r.) odsetek od zadośćuczynienia/odszkodowania wraz z kwotami zasądzonych tymże wyrokiem odsetek od renty wyrównawczej oraz odsetek od zwrotu kosztów zakupu leków, leczenia i utraconych zarobków, stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym wskazać, że stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W powołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie zatem wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki:

* zostały faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodu, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami,

* nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów,

* są właściwie udokumentowane.

Wydatki poniesione z tytułu kosztów procesu sądowego, tj. wydatki uiszczone na rzecz prawnika Wnioskodawczyni, w związku z reprezentowaniem Wnioskodawczyni oraz wynagrodzenie przekazane Spółce X, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.

Wskazać jednakże należy, iż w myśl art. 22 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 3a ww. ustawy zasadę, o której mowa w ust. 3, stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania, z wyłączeniem źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2.

Jak wyżej wykazano, odszkodowanie/zadośćuczynienie, koszty zakupu leków, leczenia, utraconych zarobków oraz renta wyrównawcza, obejmujące należność główną korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, co oznacza, że poniesione w celu ich uzyskania wydatki (koszty wynagrodzenia dla prawnika Wnioskodawczyni oraz Spółki X) nie mogą - stosownie do treści art. 22 ust. 3a w związku z ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje natomiast zwolnienia z opodatkowania odsetek od ww. świadczeń, zatem poniesione w celu ich uzyskania wydatki stanowią koszty uzyskania przychodu.

W świetle powyższego, skoro przedmiotowe zadośćuczynienie/odszkodowanie, renta wyrównawcza oraz kwoty kosztów zakupu leków, leczenia i utraconych zarobków stanowią przychód zwolniony z opodatkowania, to stosownie do cytowanego art. 22 ust. 3 i 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesione i udokumentowane przez Wnioskodawczynię koszty wynagrodzenia dla prawnika Wnioskodawczyni oraz koszty wynagrodzenia dla Spółki X (pomniejszone o zwrócone koszty procesu - kwota tytułem zwrotu kosztów procesu jest obojętna podatkowo - nie stanowi przysporzenia na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych ale i tym samym jej równowartość, poniesiona na rzecz podmiotów prawniczych nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu - kwoty te wzajemnie będą się znosić), stanowiące koszty uzyskania przychodu, ustalić należy w takim stosunku, w jakim pozostają przychody opodatkowane w ogólnej kwocie uzyskanego przychodu (świadczenia). Zatem do kosztów uzyskania przychodu z tytułu wypłaconych odsetek (podlegających opodatkowaniu) Wnioskodawczyni może zaliczyć jedynie część wydatków, w wysokości odpowiadającej proporcji uzyskanych odsetek w ogólnej kwocie świadczenia otrzymanego na podstawie wyroku sądu. Pozostała część poniesionych przez Wnioskodawczynię kosztów tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną (pomniejszona o ww. zasądzone koszty procesu jako koszty zbilansowane) jako wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu zwolnionego nie stanowi kosztów uzyskania przychodu.

A zatem, swoje przychody w postaci odsetek od zadośćuczynienia/odszkodowania wraz z kwotą odsetek od renty wyrównawczej oraz odsetek od zwrotu kosztów zakupu leków, leczenia i utraconych zarobków, Wnioskodawczyni - stosownie do art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - winna wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 (za 2013 r.), w pozycji "inne źródła" lub w korekcie do tego zeznania, składanej na podstawie art. 81 Ordynacji podatkowej i zapłacić należny z ww. tytułu podatek. W zeznaniu tym należy także uwzględnić koszty podlegające odliczeniu, gdyż podatek winien być naliczany od kwot wyliczonych z uwzględnieniem pomniejszania ich o wskazaną powyżej proporcjonalną wartość wypłaconych na rzecz Spółki X oraz prawnika Wnioskodawczyni wynagrodzeń; proporcjonalna wartość tych wynagrodzeń stanowi bowiem koszt uzyskania przychodu i nie jest wliczana do podstawy opodatkowania.

Dlatego w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji organu podatkowego należy stwierdzić, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl