IBPBII/1/415-553/11/MZ - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych udziału pracowników w imprezach integracyjnych finansowanych ze środków obrotowych uczelni wyższej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 27 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 22 sierpnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udziału w imprezach integracyjnych finansowanych ze środków obrotowych Uczelni - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 maja 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udziału w imprezach integracyjnych finansowanych ze środków obrotowych Uczelni.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 2 sierpnia 2011 r. Znak: IBPBII/1/415-553/11/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 22 sierpnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Uczelnia (wnioskodawca) zamierza organizować imprezy dla pracowników w celu ich zintegrowania, polepszenia współpracy miedzy nimi i poprawy atmosfery pracy. Koszt zorganizowania imprezy będzie ponoszony przez wnioskodawcę. Pracownicy będą uczestniczyć w imprezie nieodpłatnie a spotkanie organizowane będzie ze środków obrotowych wnioskodawcy. Spotkania będą miały różnorodną postać.

Przykładowo organizowane będą:

* piknik w związku z rocznicą Uczelni dla wszystkich pracowników, emerytów, studentów oraz gości, który odbywa się na terenie Uczelni,

* spotkanie noworoczne dla kadry zarządzającej, zaproszonych gości i emerytów.

Podczas tych spotkań pracownicy będą mogli korzystać z usług gastronomicznych lub cateringowych świadczonych przez firmy wynajmowane przez Uczelnię. Pracownicy i zaproszeni goście nie będą mieli przydzielonych racji żywieniowych, każdy ma możliwość wyboru, jaki posiłek (artykuł spożywczy) chce zjeść, jakie napoje chce wypić itp. Wnioskodawca nie ewidencjonuje ilości spożytych przez danego uczestnika produktów. Nie ewidencjonuje również wejść i wyjść uczestników. Goście zapraszani są na uroczystość z okazji rocznicy powstania Uniwersytetu, jednak nie ma żadnej ewidencji gości na pikniku. Organizując imprezę Uczelnia zawiera umowę z firmami zewnętrznymi, bądź decyduje się na organizację imprezy samodzielnie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udział w imprezie zorganizowanej przez Uczelnię będzie prowadzić do powstania u pracownika i zaproszonego gościa przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych a w konsekwencji Uczelnia powinna zwiększać przychody pracowników z tytułu umowy o pracę, w związku z tym że wzięli oni udział w imprezie, a zaproszonym gościom wystawiać PIT-8C.

Jeśli odpowiedź na to pytanie będzie twierdząca, Uczelnia prosi dodatkowo o wyjaśnienie w jaki sposób powinna ustalić przychód pracownika i gości powstały w wyniku wzięcia przez nich udziału w imprezie integracyjnej, skoro Uczelnia nie jest w stanie prowadzić żadnych ewidencji pozwalających na ustalenie, co zjadł i wypił dany pracownik i gość, a w wielu wypadkach będzie nawet trudność w ustaleniu dokładnej listy pracowników, gości, emerytów i studentów, którzy faktycznie byli na imprezie.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż uczestnictwo pracownika w imprezie integracyjnej nie będzie prowadzić do powstania przychodu u pracownika. Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 1 ust. 11 i art. 12 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych (a nie postawionych do dyspozycji) świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W związku z tym, zdaniem wnioskodawcy, samo wzięcie udziału przez pracownika w imprezie nie doprowadzi do powstania u niego przychodu. Opodatkowaniu mogą podlegać jedynie konkretne i faktycznie otrzymane przez pracownika świadczenia, które można przypisać i wycenić. W tych przypadkach Uczelnia nie jest w stanie określić wartości nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez poszczególnych pracowników. Uczelnia nie wie czy wszystkie zaproszone osoby na imprezę wezmą w niej udział (mogą wziąć udział tylko w uroczystej akademii a w pikniku nie) i czy będą korzystały oraz w jakim zakresie ze świadczeń oferowanych w czasie imprezy. W ocenie wnioskodawcy, o przychodzie pracownika można by mówić, gdyby pracownik skorzystał z postawionych mu dyspozycji świadczeń, a ponadto byłaby możliwość precyzyjnego ustalenia wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, odnośnie opodatkowania udziału w imprezie integracyjnej innych osób niż pracownicy Uczelni, nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie jest prowadzona żadna ewidencja uczestnictwa w imprezie. Uczelnia nie jest w stanie stwierdzić kto z zaproszonych gości wziął udział w imprezie. W przypadku pikniku jest to impreza otwarta dla całej społeczności Uczelni, na która każdy emeryt związany z Uczelnią czy student ma wstęp. Według wnioskodawcy, nie jest on w stanie stwierdzić ile osób uczestniczyło w pikniku, ile skonsumowała dana osoba, ponieważ racje żywieniowe nie są przydzielane. Zdaniem wnioskodawcy, ponieważ nie można określić przychodu dla jednej osoby, dlatego też nie jest możliwe wystawienie informacji PIT-8C.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z powyższej definicji przychodów pracownika wynika, iż ustawodawca zaliczył do nich nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, wykonywania usług, bądź udostępniania rzeczy lub praw.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zalicza się zatem między innymi różnego rodzaju spotkania o charakterze imprez integracyjnych, a w zasadzie ich wartość.

Jeżeli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatnego nie jest rzecz lub usługa wchodząca w zakres działalności pracodawcy, wartość pieniężną tego rodzaju świadczenia ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b ustawy (art. 12 ust. 3 ww. ustawy). Stąd też, w sytuacji usług zakupionych przez pracodawcę, wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

W myśl przepisu art. 11 ust. 2a ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

* jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

* jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

* jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,

* w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są "inne źródła", za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Zatem do tej kategorii przychodów należy zaliczyć również inne przychody niż wymienione wprost w cyt. przepisie a nie mieszczące się w innych kategoriach przychodów, ściśle określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca zamierza zorganizować imprezy dla pracowników w celu ich integracji, polepszenia współpracy między nimi i poprawy atmosfery w pracy. Koszt zorganizowania imprez będzie ponoszony przez wnioskodawcę i zostanie sfinansowany ze środków obrotowych. Pracownicy będą uczestniczyć w imprezach nieodpłatnie. Podczas spotkań integracyjnych pracownicy wnioskodawcy będą mogli skorzystać z usług gastronomicznych lub cateringowych świadczonych przez firmy zewnętrzne, wynajmowane przez wnioskodawcę. W organizowanych przez wnioskodawcę imprezach będą również uczestniczyć zaproszeni goście - m.in. emeryci i studenci. Pracownicy i zaproszeni goście nie będą mieli przydzielonych racji żywieniowych Wnioskodawca nie będzie ewidencjonował ilości spożytych przez danego uczestnika produktów oraz nie będzie ewidencjonował wejść i wyjść uczestników; w tym nie będzie prowadził ewidencji zaproszonych gości. W przypadku organizowanych pikników - impreza będzie miała charakter otwarty - dla całej społeczności Uczelni, na którą każdy emeryt związany z Uczelnią czy student może wejść.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że udział w imprezach integracyjnych sfinansowanych ze środków obrotowych Uczelni stanowić będzie dla uczestników nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to należy zakwalifikować do przychodów ze stosunku pracy, określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

- w przypadku pracowników Uczelni oraz do przychodów z innych źródeł, wskazanych w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy - w przypadku innych osób niż pracownicy Uczelni.

Wartość nieodpłatnego świadczenia stanowić będzie koszt jednostkowy udziału poszczególnych uczestników w danej imprezie. Poruszoną przez wnioskodawcę kwestię trudności w ustaleniu dokładnej listy pracowników i gości uczestniczących w imprezach integracyjnych, należy uznać za problem organizacyjny, możliwy do rozwiązania. Jeżeli odpłatność za zorganizowanie imprezy zostanie dokonana ryczałtowo, koszt całkowity należy podzielić przez liczbę wszystkich uczestników, którzy wezmą w niej udział, a następnie przypisać tak obliczoną kwotę do przychodu ze stosunku pracy w przypadku pracowników oraz do przychodu z innych źródeł w przypadku pozostałych uczestników. Podzielić należy zdanie wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 3 czerwca 1998 r. sygn. akt I SA/Ka 1719/96 stwierdził, iż "ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego." Tak więc, problemy techniczne związane z ujednoliceniem ogólnej kwoty w formie ryczałtu nie mogą prowadzić do niemożności wyodrębnienia jaka wartość opłacanej kwoty przypada na danego uczestnika imprezy.

Podkreślić również należy, iż na wysokość przychodu danej osoby powstałego w związku z jej uczestnictwem w imprezie integracyjnej nie wpływa poziom wykorzystania poszczególnych atrakcji przewidzianych dla uczestników, bowiem cena, którą uiści wnioskodawca za zorganizowanie imprezy nie będzie uzależniona od stopnia "skonsumowania" tych atrakcji przez uczestników. Innymi słowy, z podatkowego punktu widzenia bez znaczenia jest ile i jakie dania i napoje skonsumował pracownik lub gość, jak również czy brał udział i w jakim zakresie skorzystał z atrakcji przewidzianych podczas imprezy.

W związku z powyższym wartość świadczeń dla pracowników Uczelni jaka zostanie poniesiona przez wnioskodawcę w ramach organizowanych przez niego imprez integracyjnych wnioskodawca, działając jako płatnik, będzie miał obowiązek doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku świadczeń na rzecz byłych pracowników (emerytów) wnioskodawcy otrzymane świadczenia będą stanowiły przychód z innych źródeł a do ich opodatkowania zastosowanie znajdzie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 - w wysokości 10% należności.

Natomiast w odniesieniu do pozostałych uczestników imprez (gości, studentów) świadczenia otrzymane od wnioskodawcy będą również stanowiły przychód z innych źródeł i wnioskodawca, działając jako płatnik, będzie miał obowiązek wystawić dla każdej z tych osób informację PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z określeniem rodzaju przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy wskazać, iż jedynie w sytuacji, gdy impreza ma charakter otwarty, tzn. że każdy kto zechce może w niej wziąć udział (a więc np. nie tylko osoby należące do społeczności Uczelni), to tylko wówczas nie ma podstaw do ustalenia przychodu u poszczególnych uczestników. Ze świadczeń oferowanych na imprezie mogą bowiem korzystać osoby, które w żaden sposób nie są określone. Na dzień imprezy nie można w takiej sytuacji jednoznacznie ustalić grona osób uczestniczących w imprezie, a tym samym w sposób skonkretyzowany wskazać wysokości przychodu przypadającego na jedną osobę, z wszelkimi dalszymi konsekwencjami tych okoliczności.

W świetle powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.