IBPBII/1/415-540/11/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 23 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 18 lipca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń pieniężnych otrzymanych z tytułu studiów doktoranckich na uczelni w USA - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 maja 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych z tytułu studiów doktoranckich na uczelni w USA.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 5 lipca 2011 r. Znak: IBPBII/1/415-538/11/BJ, IBPBII/1/415-540/11/BJ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 18 lipca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest studentką piątego roku studiów dziennych w Polsce. Obecnie wnioskodawczyni jest na stażu na amerykańskiej uczelni a cały pobyt jest w pełni finansowany przez amerykańską uczelnię. Wypłacane wnioskodawczyni pieniądze przez amerykańską uczelnię są w części zakwalifikowane jako stypendium, w części jako wynagrodzenie/kompensacja (compensation). Wnioskodawczyni jest traktowana jako student na programie wymiany (zgodnie z tym co jest napisane liście zapraszającym), a część jej dochodów jest zakwalifikowana jako kompensacja/wynagrodzenie, ponieważ prawo amerykańskie nie pozwala na to aby pieniądze były wypłacane w inny sposób. Dodatkowo wnioskodawczyni została poinformowana, że w podobnej sytuacji do niej jest każdy student studiów doktoranckich, który podobnie jak ona za swoją pracę w laboratorium, na podstawie której pisze swoją pracę doktorską również otrzymuje kompensacje/wynagrodzenie. Jednocześnie ani wnioskodawczyni ani doktorant amerykański nie mają podpisanej żadnej umowy o pracę z amerykańską uczelnią. Jedynym dokumentem, który w przypadku wnioskodawczyni świadczy o jej statusie w USA jest list zapraszający, który mówi, że jest studentem na programie wymiany, będzie otrzymywała wynagrodzenie (stipend), a wyniki z jej pracy eksperymentalnej będą mogły zostać wykorzystane przez wnioskodawczynię do napisania pracy magisterskiej w Polsce.

Od września 2011 r. wnioskodawczyni rozpoczyna studia doktoranckie w USA i wówczas jej stypendium doktoranckie będzie zakwalifikowane jako stypendium i wynagrodzenie/kompensacja i będzie musiała rozliczyć się z tego dochodu w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jak wnioskodawczyni powinna postąpić gdy będzie studentką studiów doktoranckich w USA i jej dochody również będą nazwane wynagrodzeniem.

Zdaniem wnioskodawczyni, w momencie kiedy zacznie studia doktoranckie w USA wówczas będzie otrzymywała dochody, które również będą nazwane kompensacja/wynagrodzenie, ale będzie mogła skorzystać z art. 21 ust. 1 pkt 39 stanowiącego o całkowitym zwolnieniu tego dochodu z podatku w Polsce, gdyż będzie otrzymywała te pieniądze za pracę w laboratorium na potrzeby pracy doktorskiej, co wg polskiego prawa będzie stypendium na podstawie przepisów o stopniach naukowych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych z tytułu studiów doktoranckich na uczelni w USA.

W kwestii opodatkowania świadczeń otrzymanych z tytułu stażu na uczelni w USA, zgodnie z wnioskiem wnioskodawczyni, wydano odrębną interpretację Znak: IBPBII/1/415-538/11/BJ.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 4a pow. ustawy przepisy te stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 lit. b) umowy podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178), określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski" oznacza jakąkolwiek osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski dla celów jej opodatkowania.

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Wskazać zatem należy, iż pobyt wnioskodawczyni w Stanach Zjednoczonych związany z obyciem studiów doktoranckich będzie miał charakter tymczasowy i nie pociągnie za sobą zmiany statusu podatkowego w Polsce.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 ww. umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw w czasie, kiedy przebywa okresowo w drugim Umawiającym się Państwie przede wszystkim celem:

będzie zwolniona od opodatkowania przez to drugie Umawiające się Państwo w zakresie kwot wymienionych w punkcie 2 na okres nie przekraczający 5 lat podatkowych, począwszy od dnia przybycia do tego drugiego Umawiającego się Państwa.

Kwotami, o których mówi się w punkcie 1, są:

Zwolnienie przedmiotowych dochodów w Stanach Zjednoczonych na podstawie art. 18 ww. umowy powoduje, iż dochody te podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 20 ust. 1 powołanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Przychód z tytułu stypendium jest zakwalifikowany do przychodów z innych źródeł.

Wobec tego, że ogólnej definicji pojęcia stypendium nie można znaleźć ani w przepisach prawa podatkowego, ani w przepisach innych gałęzi prawa, dla ustalenia jego znaczenia należy posłużyć się wykładnią językową. "Stypendium" oznacza okresową pomoc finansową z funduszów państwowych, społecznych lub prywatnych głównie dla studentów, uczniów, pracowników nauki. Internetowy Słownik Języka Polskiego określa stypendium jako "pieniądze wypłacane okresowo uczniom, studentom, pracownikom nauki itp. na pokrycie kosztów nauki lub badań naukowych; też: nauka, studia lub badania naukowe poza miejscem zamieszkania finansowane z tych pieniędzy". Z prawnego punktu widzenia chodzi zatem o świadczenie okresowe, głównie pieniężne, spełniane na rzecz oznaczonej osoby i mające na celu wspieranie jej działań służących zdobywaniu wiedzy bądź twórczości naukowej lub artystycznej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 39 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są stypendia otrzymywane na podstawie przepisów wydanych przez właściwego ministra w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów naukowych oraz inne stypendia naukowe, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Zwolnienie to dotyczy także stypendiów i innych świadczeń pomocy materialnej otrzymanych od zagranicznych podmiotów, pod warunkiem że świadczenia te spełniają przesłanki określone w powołanych na wstępie przepisach, przykładowo mają zastosowanie do stypendiów otrzymanych na podstawie obowiązujących w innym państwie przepisów regulujących stopnie naukowe i tytuły naukowe.

W przedmiotowej sprawie uzyskane przez wnioskodawczynię dochody będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ile są to stypendia otrzymane na podstawie obowiązujących w Stanach Zjednoczonych przepisów regulujących stopnie naukowe i tytuły naukowe.

Ponadto w myśl art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego jest część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody z tytułu stypendiów - w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium.

Odnośnie przychodów zakwalifikowanych jako wynagrodzenie/kompensacja zauważa się, iż przychody w tej części nie korzystają ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 39 ww. ustawy ponieważ nie są stypendium, a tym samym przychody te należy również zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Użycie w art. 20 ust. 1 ustawy sformułowania "w szczególności" ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Oznacza to, że przedmiotowe dochody będą podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 18 umowy polsko-amerykańskiej gdyż wnioskodawczyni otrzymuje je jako studentka studiów doktoranckich.

Należy podkreślić, iż przedmiotowy dochód może być również opodatkowany w państwie, z którego jest wypłacany (w USA). Podwójnemu opodatkowaniu w takiej sytuacji zapobiega metoda uregulowana w art. 20 umowy (tzw. metoda proporcjonalnego odliczenia). Przepis art. 20 ust. 1 ww. umowy stanowi, iż zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczenie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych.

Wobec powyższego, stanowisko wnioskodawczyni, iż będzie mogła skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.