IBPBII/1/415-503/13/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 30 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty wdowiej wypłacanej z Niemiec - jest prawidłowe.

W dniu 30 kwietnia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty wdowiej wypłacanej z Niemiec.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest zatrudniona w Polsce i na stałe zamieszkuje na terenie Polski. Po zmarłym w dniu 11 listopada 2011 r. mężu uzyskała decyzję z B. o przyznaniu jej świadczenia rentowego z tytułu renty wdowiej po zmarłym mężu, który posiadał obywatelstwo niemieckie i był urzędnikiem państwowym.

Według wiedzy Wnioskodawczyni powyższe świadczenie nie pochodzi z obowiązkowego systemu ubezpieczeń funkcjonującego w Niemczech. Wnioskodawczyni otrzymuje wypłatę tychże świadczeń na rachunek bankowy w Polsce. Bank zatrzymuje część kwot tytułem zaliczek na podatek dochodowy Wnioskodawczyni bez podania podstaw prawnych tego działania. Wnioskodawczyni ponadto złożyła wniosek o przyznanie jej renty wdowiej pochodzącej z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń. Wnioskodawczyni nadmieniła, że uzyskała informację, że polska instytucja bankowa również i w tym przypadku zamierza zatrzymać część świadczeń tytułem zaliczek na podatek dochodowy nie podając podstaw prawnych tego działania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawczyni uważa, że renta wdowia po mężu, niemieckim urzędniku państwowym, jako nie pochodząca z niemieckiego obowiązkowego sytemu ubezpieczeń społecznych winna być opodatkowana w Polsce i stanowisko banku jest prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nieprawidłowym jest pobieranie przez polski bank zaliczek na podatek dochodowy od świadczeń w postaci renty wdowiej pochodzącej z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń z uwagi na przepisy wynikające z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Niemcami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 4a cyt. ustawy powołane wyżej przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest zatrudniona w Polsce i na stałe zamieszkuje na terenie Polski. Po zmarłym w dniu 11 listopada 2011 r. mężu (niemieckim urzędniku), Wnioskodawczyni otrzymuje rentę wdowią - przyznaną decyzją Budensagentur für Arbeit BA Sernice-Haus. Według wiedzy Wnioskodawczyni powyższe świadczenie nie pochodzi z obowiązkowego systemu ubezpieczeń funkcjonującego w Niemczech.

Jednocześnie, Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej renty wdowiej podchodzącej z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń.

Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym, zastosowanie będzie miała umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Republiką Federalną Niemiec.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 18 ust. 1 ww. umowy emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (Polsce) z drugiego Umawiającego się Państwa (Niemiec), podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie (Polsce).

Natomiast, zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie (Polsce) z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa (Niemiec), podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie (Niemczech).

W oparciu o art. 19 ust. 2 lit. a ww. umowy emerytura wypłacana przez lub pochodząca z funduszy utworzonych przez Umawiające się Państwo (Niemiec), jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, osobie fizycznej z tytułu świadczenia usług na rzecz tego Państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie (Niemczech).

Jednakże taka emerytura podlega opodatkowaniu tylko w drugim Umawiającym się Państwie (Polsce), jeśli osoba fizyczna jest obywatelem tego Państwa i posiada w nim miejsce zamieszkania (art. 19 ust. 2 lit. b) ww. umowy).

Na podstawie art. 19 ust. 4 cyt. umowy postanowienia ustępów 1 i 2 niniejszego artykułu stosuje się także do uposażeń, płac i podobnych wynagrodzeń oraz emerytur wypłacanych osobie fizycznej z tytułu usług świadczonych na rzecz Instytutu Goethego Inter Nationes (Goethe-Institut Inter Nationes), Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej ("Deutscher Akademischer Austauschdienst"), Instytutów Kultury Polskiej i podobnych instytucji, które będą uzgodnione przez właściwe organy Umawiających się Państw, z zastrzeżeniem, że takie świadczenia będą podlegały opodatkowaniu w Umawiającym się Państwie, z którego będą wypłacane.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż emerytury i renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają - co do zasady - opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji gdy świadczenia (płatności) są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 ww. umowy płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

* ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,

* ustawowe ubezpieczenie emerytalne,

* ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,

* ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz

* ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak, wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów ustawowego ubezpieczenia.

Drugim wyjątkiem jest emerytura wypłacana przez lub pochodząca z funduszy utworzonych przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, osobie fizycznej z tytułu świadczenia usług na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego, która zgodnie z art. 19 ust. 2 lit. a ww. umowy podlega opodatkowaniu w Niemczech. Jednakże, gdy osoba otrzymująca ww. świadczenie ma obywatelstwo polskie i zamieszkuje w Polsce płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce.

Na gruncie uregulowań art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy renta zagraniczna (renta z Niemiec, nie pochodząca z obowiązkowego systemu ubezpieczeń) wypłacana jest w Polsce za pośrednictwem osoby prawnej (np. banku) - to na niej, jako płatniku, ciąży obowiązek poboru miesięcznych zaliczek na podatek, zgodnie z przepisami określonymi w art. 35 ustawy.

Zgodnie z art. 35 ust. 3 ww. ustawy przy poborze tych zaliczek płatnik jest obowiązany stosować postanowienia umowy o zapobieganiu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzi emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 35 ust. 4 ww. ustawy obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli podatnik przed pierwszą wypłatą emerytury lub renty złoży płatnikowi oświadczenie według wzoru PIT-2A. Jeżeli takie oświadczenie nie zostanie złożone płatnik będzie pobierał zaliczkę nie dokonując jej zmniejszenia o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.

Stosownie do art. 35 ust. 9 ww. ustawy zaliczkę zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ww. ustawy o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w danym miesiącu przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni jest obywatelką Polski i zamieszkuje również w Polsce renta wdowia - przyznana decyzją Budensagentur für Arbeit BA Sernice-Haus po zmarłym mężu Wnioskodawczyni (obywatelu Niemiec i urzędniku państwowym), zgodnie z art. 19 ust. 2 lit. b) umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, winna być opodatkowana w Polsce.

Zatem, należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż ww. renta podlega opodatkowaniu w Polsce i w związku z tym, na polskim banku (jako płatniku) ciąży obowiązek pobierania od tego świadczenia zaliczek na podatek dochodowy, natomiast na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek złożenia oświadczenia na druku PIT-2A.

Natomiast w przypadku renty wdowiej wypłacanej z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń (o przyznanie, której stara się Wnioskodawczyni), zastosowanie znajdą postanowienia art. 18 ust. 2 ww. umowy polsko-niemieckiej. Zgodnie z ich brzmieniem podlega ona opodatkowaniu tylko w Niemczech, wobec czego nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji płatnik (tekst jedn.: bank) nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie miała również zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania, bowiem przedmiotowe dochody zgodnie z ww. umową podlegają opodatkowaniu tylko w Niemczech i tym samym nie występuje podwójne opodatkowanie. W związku z tym, ww. renta nie ma wpływu na sposób opodatkowania pozostałych dochodów uzyskiwanych przez Wnioskodawczynię i nie należy jej wykazywać w zeznaniu rocznym w Polsce.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.