IBPBII/1/415-48/12/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 stycznia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 22 marca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej, wraz z odsetkami, kwoty tytułem pokrycia kosztów symbolicznego upamiętnienia - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej, wraz z odsetkami, kwoty tytułem pokrycia kosztów symbolicznego upamiętnienia.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 13 marca 2012 r. znak: IBPBII/1/415-48/12/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 22 marca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy na mocy wyroku Sądu Okręgowego z dnia 15 grudnia 2011 r., wydanego w sprawie o zasądzenie kosztów symbolicznego upamiętnienia, na mocy art. 9 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zasądzono od Skarbu Państwa kwotę 7.821 zł, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku (data prawomocności 23 grudnia 2011 r.) do dnia zapłaty, tytułem pokrycia w całości kosztów symbolicznego upamiętnienia ojca.

Kwotę powyższą Wnioskodawca otrzymał w styczniu 2012 r. w wysokości 7.854,43 zł, w tym 33,43 zł tytułem odsetek ustawowych. Wcześniej ww. koszty Wnioskodawca pokrył ze środków własnych (koszty ekshumacji i symbolicznego pochówku).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zasądzona kwota powinna być opodatkowana.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż kwota, którą zasądzono na jego rzecz a następnie wypłacono wraz z odsetkami ustawowymi nie powinna być opodatkowana - powinna zostać zwolniona z podatku. Wnioskodawca kwotę tę w całości przeznaczył na usprawiedliwione koszty związane z ekshumacją i ponownym pochówkiem ojca. Kwota ta nie stanowi dochodu a jedynie zwrot wcześniej wydanych środków.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3a powołanej powyżej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania orzeczenia albo decyzji. W razie śmierci tej osoby uprawnienie to przechodzi na małżonka, dzieci i rodziców.

Niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej, jeżeli jej śmierć była skutkiem wykonania orzeczenia uznanego za nieważne; przepisy art. 3 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio (art. 9 cyt. ustawy).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawcy na mocy wyroku Sądu Okręgowego z dnia 15 grudnia 2011 r., wydanego w sprawie o zasądzenie kosztów symbolicznego upamiętnienia, na mocy art. 9 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego zasądzono od Skarbu Państwa kwotę 7.821 zł, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku (data prawomocności 23 grudnia 2011 r.) do dnia zapłaty, tytułem pokrycia w całości kosztów symbolicznego upamiętnienia ojca.

Kwotę powyższą Wnioskodawca otrzymał w styczniu 2012 r. w wysokości 7.854,43 zł, w tym 33,43 zł tytułem odsetek ustawowych.

W świetle powoływanych powyżej przepisów należy zatem stwierdzić, że wypłacona Wnioskodawcy kwota tytułem pokrycia w całości kosztów symbolicznego upamiętnienia jego ojca nie jest ani odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem. Z powołanego powyżej art. 9 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wynika bowiem, że sąd może zasadzić niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej. Gdyby ustawodawca, z założenia będący racjonalnym, chciał aby niniejsza kwota była odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, to tak by ją właśnie określił konstruując omawiany artykuł. Skoro jednak ustawodawca wskazał, że niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej, jeżeli jej śmierć była skutkiem wykonania orzeczenia uznanego za nieważne, to tym bardziej nie można utożsamiać tej kwoty z odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem.

Wobec powyższego należy uznać, że wypłacona Wnioskodawcy kwota nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3a, gdyż przepis ten zwalnia z opodatkowania jedynie odszkodowania lub zadośćuczynienia.

Nie można również zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że otrzymana kwota nie stanowi dochodu a jedynie zwrot wcześniej wydanych środków. Należy bowiem zwrócić uwagę, że o przychodzie podatkowym mówimy w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Te korzyści powstaną także wówczas, gdy inny podmiot poniesie ciężar ekonomiczny świadczenia, co spowoduje, że nie nastąpi uszczerbek w majątku podatnika. W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca uzyskał korzyść majątkową, gdyż nie musiał ponosić kosztów symbolicznego upamiętnienia ojca. Skutkuje to zatem brakiem uszczerbku w jego majątku jaki nastąpiłby w przypadku gdyby nie zasadzono mu od Skarbu Państwa powołanej powyżej kwoty, a Wnioskodawca sam musiałby finansować ww. koszty. Wnioskodawca uzyskał zatem z tego tytułu przychód podatkowy.

Należy również zwrócić uwagę, że - jak wskazał Wnioskodawca - wraz z zasądzoną kwotą wypłacono mu również odsetki ustawowe.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stanowi on, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1 ww. artykułu).

Zgodnie z § 2 ww. artykułu jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę ze świadczeniem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu określonym w art. 21 ust. 1 nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń, w związku z czym uznać należy, że są one opodatkowane. Zatem wypłacone Wnioskodawcy ustawowe odsetki również nie będą korzystały ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym należy uznać, że wypłacona Wnioskodawcy kwota stanowić będzie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści ww. art. 20 ust. 1 cyt. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie z innych źródeł będziemy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

W świetle powyższego otrzymana przez Wnioskodawcę kwota stanowi przychód Wnioskodawcy, wobec czego należy wykazać go w zeznaniu podatkowym, za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata łącznie z innymi dochodami osiągniętymi przez Wnioskodawcę w tym samym roku i opodatkować według skali podatkowej.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.