IBPBII/1/415-472/13/MZ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 lipca 2013 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-472/13/MZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2013 r. (data wpływu do Organu - 19 kwietnia 2013 r.), uzupełnionym w dniu 9 lipca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku sporządzenia informacji o wysokości przychodów z tytułu wypłaty świadczenia z powodu niedochowania terminu wykonania usługi pomocy prawnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2013 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie - jak wynikało z treści wniosku - możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu wypłaty świadczenia z powodu niedochowania terminu wykonania usługi pomocy prawnej.

Z uwagi na fakt, iż z treści wniosku nie wynikało jednoznacznie, że Wnioskodawca występuje we własnej, indywidualnej sprawie prawnopodatkowej uprawniającej do uznania go za stronę zainteresowaną, pismem z dnia 26 czerwca 2013 r. znak: IBPB II/1/415-472/13/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 9 lipca 2013 r. poprzez przeformułowanie pytania a także przeformułowanie własnego stanowiska Wnioskodawcy. Tym samym Wnioskodawca wykazał, że jest stroną zainteresowaną w uzyskaniu interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku sporządzenia informacji o wysokości przychodów z tytułu wypłaty świadczenia z powodu niedochowania terminu wykonania usługi pomocy prawnej.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 21 lutego 2012 r. Wnioskodawca zawarł ze Związkiem Międzygminnym (zwanym dalej klientem) umowę na stałą obsługę prawną, przedmiotem której jest świadczenie szeroko rozumianej pomocy prawnej, w szczególności z zakresu statutowych zadań klienta.

W dniu 17 lipca 2012 r. do klienta zwróciła się osoba fizyczna (zwana dalej skarżącym) z trzema wnioskami o udostępnienie informacji publicznych, na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Wszystkie wnioski skarżącego zostały przekazane do pracowników właściwych komórek organizacyjnych klienta, celem ich załatwienia zgodnie z obowiązującymi przepisami. Z uwagi na rozległy zakres (przedmiotowy i czasowy) informacji, udostępnienia których domagał się skarżący, klient nie był w stanie uczynić zadość wszystkim żądaniom sformułowanym w ww. wnioskach w terminie przewidzianym w art. 13 ustawy.

W związku z powyższym skarżący, w dniu 6 listopada 2012 r. (data wpływu do klienta - 7 listopada 2012 r.), wniósł trzy skargi na bezczynność organu klienta, w trybie art. 50 i n. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a.

Sporządzenie odpowiedzi na ww. skargi oraz zastępstwo procesowe przed sądem administracyjnym, klient powierzył Wnioskodawcy w ramach łączącej ich umowy na stałą obsługę prawną. W dniu 7 grudnia 2012 r. Wnioskodawca, jako pełnomocnik klienta, wysłał do właściwego sądu administracyjnego listem poleconym trzy odpowiedzi na ww. skargi.

W międzyczasie skarżący, w dniu 28 listopada 2012 r. złożył w sądzie administracyjnym, w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a., trzy wnioski o wymierzenie organowi klienta (przewodniczącemu zarządu) grzywny, z uwagi na nieprzekazanie sądowi skarg wraz z aktami sprawy i odpowiedziami na skargi w terminie zakreślonym przez art. 21 pkt 1 ustawy (przekazanie sądowi akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi; w przedmiotowej sprawie termin minął 22 listopada 2012 r.).

W dniu 21 grudnia 2012 r. Wnioskodawca, jako pełnomocnik klienta, złożył do sądowych akt sprawy trzy odpowiedzi organu klienta na wnioski skarżącego o wymierzenie grzywny, wnosząc o odstąpienie od wymierzenia grzywny oraz umorzenie postępowania w przedmiocie wymierzenia grzywny wszczętego na skutek wniosków skarżącego.

Sąd administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosków o wymierzenie grzywny przewodniczącemu zarządu klienta za nieprzekazanie sądowi skarg na bezczynność wraz z aktami administracyjnymi i odpowiedziami na skargi w przedmiocie informacji publicznej, w dniu 21 stycznia, 28 stycznia i 31 stycznia 2013 r., w każdej z trzech spraw postanowił:

1.

wymierzyć przewodniczącemu zarządu klienta grzywnę w wysokości 200 zł (co daje łączną kwotę 600 zł);

2.

zasądzić od organu klienta na rzecz skarżącego zwrot kosztów postępowania sądowego.

Przewodniczący zarządu klienta, aprobując stanowisko Wnioskodawcy o bezcelowości wnoszenia zażaleń na ww. postanowienia sądu, w dniu 25 lutego 2013 r., wyraził na piśmie zgodę na niewnoszenie przez Wnioskodawcę, w imieniu klienta, środka odwoławczego, w każdej z trzech spraw. Przewodniczący zarządu klienta, wykonując prawomocne orzeczenia sądu, w dniu 27 lutego 2013 r., ze swojego osobistego konta wykonał trzy przelewy na rachunek bieżących dochodów sądu administracyjnego, na łączną kwotę 600 zł, tytułem grzywny za nieprzekazanie sądowi skarg skarżącego na bezczynność wraz z aktami administracyjnymi i odpowiedziami na skargi w przedmiocie informacji publicznej.

W dniu 1 marca 2013 r. Wnioskodawca uznając swój błąd w świadczeniu usługi pomocy prawnej (niedochowanie terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy), czyniąc zadość obowiązkowi, o którym mowa w art. 415 Kodeksu cywilnego, i po uzyskaniu od przewodniczącego zarządu klienta informacji o sposobie naprawienia szkody (zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej), wykonał przelew na kwotę 600 zł ze swojego rachunku bankowego, na osobisty rachunek bankowy przewodniczącego zarządu klienta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacenie przez Wnioskodawcę odszkodowania przewodniczącemu zarządu klienta w wysokości 600 zł, z tytułu nienależytego wykonania przez Wnioskodawcę umowy stałej obsługi klienta (niedochowanie terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej) pociąga za sobą obowiązek dla Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. obowiązek sporządzenia informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i obowiązek przekazania tej informacji, w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacenie przez Wnioskodawcę odszkodowania przewodniczącemu zarządu klienta w wysokości 600 zł, z tytułu nienależytego wykonania przez Wnioskodawcę umowy stałej obsługi klienta (niedochowanie terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy) nie pociąga za sobą obowiązku dla Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. obowiązku sporządzenia informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i obowiązku przekazania tej informacji, w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Wnioskodawca powołując art. 9 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazał, iż prawodawca konstruując normę art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy in principio, aż w trzech miejscach posługuje się alternatywą (spójnik "lub"), maksymalnie rozszerzając tym samym zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w omawianym przepisie.

Ponieważ alternatywa dwóch zdań jest prawdziwa, jeśli co najmniej jedno z nich jest prawdziwe, według Wnioskodawcy należy stwierdzić, że:

1.

wolne od podatku dochodowego są otrzymane:

1.

choćby tylko odszkodowania;

2.

choćby tylko zadośćuczynienia, ale też,

3.

odszkodowania i zadośćuczynienia,

2.

jeżeli:

1.

choćby tylko ich wysokość;

2.

choćby tylko zasady ich ustalania, ale też,

3.

ich wysokość i zasady ich ustalania;

3.

wynikają wprost:

1.

choćby tylko z przepisów odrębnych ustaw;

2.

choćby tylko z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, ale też,

3.

z przepisów odrębnych ustaw i przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw,

4.

z wyjątkiem:

1.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;

2.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;

3.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;

4.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;

5.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;

6.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

7.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W ocenie Wnioskodawcy, odnosząc się do poszczególnych zwrotów, użytych do budowy omawianego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i istotnych z punktu widzenia nakreślonego stanu faktycznego, należy wskazać, że odszkodowanie to świadczenie, jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym do interpretacji stanie faktycznym, brak wątpliwości co do tego, że wypłacona przez Wnioskodawcę przewodniczącemu zarządu klienta kwota w wysokości 600 zł, stanowi formę odszkodowania (pieniężnego). Jest tak, ponieważ Wnioskodawca (dłużnik), poprzez zapłatę kwoty 600 zł, świadczył (a więc zachował się zgodne z treścią zobowiązania, którego źródłem był delikt - błąd Wnioskodawcy w świadczeniu usługi pomocy prawnej polegający na niedochowaniu terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej) na rzecz przewodniczącego zarządu klienta (poszkodowanego, który z tytułu działania Wnioskodawcy poniósł szkodę), określoną kwotę pieniężną, czyniąc zadość jego godnemu ochrony interesowi.

Odnośnie zwrotu "przepisów odrębnych" należy, zdaniem Wnioskodawcy, stwierdzić, że zgodnie z zaleceniami rządowego centrum legislacji (dobre praktyki legislacyjne) w przepisach prawa należy unikać posługiwania się wyrażeniem "przepisy odrębne", ponieważ jest to niewłaściwa metoda konstruowania odesłań w przepisach. Nie informuje bowiem precyzyjnie adresata aktu, które normy ma w danej sytuacji zastosować. Prawidłowo skonstruowany przepis powinien precyzyjnie wskazywać, do których przepisów owo odesłanie ma zastosowanie. Ponieważ nie zawsze jest to możliwe należy przyjąć, że przepisy odrębne to wszystkie obowiązujące przepisy z wyłączaniem aktu zawierającego dane odesłanie. Ustawodawca konstruując art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawęził ten krąg do aktów rangi ustawowej, poprzez wyraźne użycie sformułowania "przepisów odrębnych ustaw".

Wnioskodawca wskazał, iż do kręgu "przepisów odrębnych ustaw" zalicza się m.in. ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, której:

1.

art. 415 o brzmieniu: kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia;

2.

art. 361 o brzmieniu: zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;

3.

art. 363 o brzmieniu: naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili,

- zdaniem Wnioskodawcy określają nie tylko sposób, w jaki powinien zachować się wyrządzający szkodę i poszkodowany, ale też precyzyjne zasady ustalania tego odszkodowania, w tym jego wysokość, wskazując, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia według wyboru poszkodowanego (przywrócenie stanu poprzedniego lub zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej) w granicach normalnych następstw działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, które co do zasady obejmują straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, należy, zdaniem Wnioskodawcy, stwierdzić, że przewodniczącemu zarządu klienta (poszkodowanemu), któremu Wnioskodawca wyrządził szkodę, będącą efektem błędu Wnioskodawcy w świadczeniu usługi pomocy prawnej, polegającego na niedochowaniu terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody, które wobec oświadczenia woli przewodniczącego zarządu klienta miało nastąpić przez zapłatę kwoty 600 zł, stanowiącej równowartość szkody jaką poniósł poszkodowany, czyniąc zadość trzem wyrokom sądów administracyjnych nakładającym na niego grzywny w łącznej wysokości 600 zł (strata rzeczywista; kwestia utraconych zysków w przedmiotowej sprawie nie występuje).

Zdaniem Wnioskodawcy odszkodowanie wypłacone poszkodowanemu nie wynika z zawartej z nim umowy lub ugody, ponieważ sam fakt naprawienia szkody przez Wnioskodawcę, stanowił oświadczenie woli Wnioskodawcy realizujące dyspozycję art. 415 Kodeksu cywilnego i nie był z poszkodowanym uzgadniany. Wnioskodawca, kierując się potrzebą pozostania w dobrych stosunkach gospodarczych z poszkodowanym, podjął własną inicjatywę i naprawił szkodę, konsultując jedynie z poszkodowanym sposób jej naprawienia (zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej).

Przyjęcie powyższego stanowiska za słuszne prowadzi do wniosku, że Wnioskodawca zwolniony jest z obowiązku sporządzenia informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i obowiązku przekazania tej informacji, w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, z uwagi na literalne brzmienie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągnięte przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak wynika z powyższego przepisu katalog przychodów zaliczanych do tzw. innych źródeł jest katalogiem otwartym. Tym samym do tegoż źródła należy zaliczyć wszystkie inne przychody, które nie mogą być zakwalifikowane do pozostałych kategorii źródeł, szczegółowo wymienionych w treści art. 10 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do tej kategorii co do zasady zaliczane są także różnego rodzaju odszkodowania.

W świetle art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego.

Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Analiza cytowanych powyżej przepisów wskazuje jednoznacznie, że wolą ustawodawcy do wyłączonych z katalogu zwolnień odszkodowań lub zadośćuczynień zaliczone zostały odszkodowania (zadośćuczynienia) otrzymane na podstawie zawartego pomiędzy stronami porozumienia (będącego formą umowy), mającego na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej straty pieniężnej, nawet wówczas, gdy zasady ustalania czy też wysokość tego odszkodowania lub zadośćuczynienia wynika wprost z ustaw lub aktów wykonawczych.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca w dniu 21 lutego 2012 r. Wnioskodawca zawarł z klientem (Związkiem Międzygminnym) umowę na stałą obsługę prawną, przedmiotem której jest świadczenie szeroko rozumianej pomocy prawnej, w szczególności z zakresu statutowych zadań klienta. W dniu 1 marca 2013 r. Wnioskodawca wypłacił przewodniczącemu zarządu swojego klienta świadczenie pieniężne w kwocie 600 zł, rekompensujące błąd Wnioskodawcy w świadczeniu usługi pomocy prawnej. Błąd ten polegał na niedochowaniu terminu wykonania tej usługi poprzez nieprzekazanie Sądowi skarg Strony skarżącej działalność klienta Wnioskodawcy, wraz z aktami spraw i odpowiedziami na skargi w terminie wskazanym w art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.). Z uwagi na ww. błąd Wnioskodawcy, przewodniczący zarządu jego klienta został obciążony przez Sąd trzema grzywnami w łącznej wysokości 600 zł, które to grzywny przewodniczący zarządu klienta Wnioskodawcy uiścił z własnych środków. Wnioskodawca, przed wypłaceniem przewodniczącemu zarządu swojego klienta ww. świadczenia konsultował z przewodniczącym sposób naprawienia swego błędu (ustalono zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej).

Zgodnie z art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

W myśl art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Szkodą jest więc uszczerbek majątkowy powstały wskutek pewnego zdarzenia - z wyłączeniem przypadków, gdy zmniejszenie się majątku następuje wskutek woli właściciela tego majątku (darowizna, zbycie rzeczy).

Stosownie do art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (art. 363 § 2 Kodeksu cywilnego).

W przedstawionym we wniosku przypadku kwota wypłaconego przez Wnioskodawcę świadczenia (odszkodowania) dla przewodniczącego zarządu jego klienta wynika z ustaleń zawartych pomiędzy tymi stronami. Natomiast umowa o świadczenie usług pomocy prawnej i wynikających stąd obowiązków Wnioskodawcy na wywiązywanie się z tej umowy, tj. należytego wykonywania tych usług, została zawarta ze Związkiem Międzygminnym a nie z przewodniczącym. Tym samym nie można uznać, iż obowiązek wypłaty świadczenia na rzecz przewodniczącego wynika z zawartej ze Związkiem Międzygminnym umowy o świadczenie usług. Wskazana umowa nie wiązała Wnioskodawcy w przedmiocie obowiązku naprawienia przez Wnioskodawcę szkód poniesionych ewentualnie przez przewodniczącego zarządu tego klienta z tytułu świadczonych przez Wnioskodawcę usług, gdyż wcześniej w ogóle takiej umowy Wnioskodawca z nim nie zawarł.

Nie ma zatem racji Wnioskodawca twierdząc, iż to przewodniczącemu zarządu klienta wyrządził szkodę będącą efektem błędu Wnioskodawcy w świadczeniu usługi pomocy prawnej polegającego na niedochowaniu terminu wskazanego w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej i temu przewodniczącemu przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody. Roszczenie takie mogło przysługiwać jedynie jako regres Związku Międzygminnego. Zatem wypłata równowartości zapłaconej przez przewodniczącego grzywny w efekcie ma swe źródło w zawartym z nim porozumieniu (umowie), które nie musi przyjąć przecież formy pisemnej lecz - tak jak w opisanym stanie faktycznym - może wynikać z ustnego (Wnioskodawcy i przewodniczącego) uzgodnienia jak szkodę naprawić.

Należy podkreślić, iż powołany powyżej art. 415 Kodeksu cywilnego - który za podstawę do wypłaty świadczenia przyjął Wnioskodawca - stanowi generalną podstawę prawną dla poszkodowanego do domagania się naprawienia szkody. Przepis ten jednak nie określa ani wysokości odszkodowania, ani zasad ustalenia tej wysokości. Daje on wyłącznie podstawę prawną do dochodzenia odszkodowania. Podobnie przywołane przez Wnioskodawcę przepisy art. 361 § 1 i 363 § 1 Kodeksu cywilnego nie regulują ani wysokości odszkodowania o jakim mowa we wniosku ani zasad jego ustalania. Przepisy te generalnie wskazują jak naprawić (w jaki sposób) szkodę, gdy taka powstanie.

Powyższe oznacza, że odszkodowanie otrzymane na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego nie jest odszkodowaniem, które mogłoby korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, gdyby nawet zgodzić się w tym zakresie z Wnioskodawcą, to zachodzi wyłączenie ze zwolnienia zawarte w lit. g pkt 3 ust. 1 art. 21 ww. ustawy. Z powyższego zwolnienia zostały bowiem wyłączone odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe, a w przedstawionym stanie faktycznym zostało zawarte przez Wnioskodawcę porozumienie z przewodniczącym zarządu jego klienta (ustalające wysokość wypłaconego świadczenia - zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej), będące w efekcie umową, na podstawie której środki pieniężne zostały przekazane.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż do przedmiotowego świadczenia wypłaconego przez Wnioskodawcę przewodniczącemu zarządu swojego klienta na podstawie uregulowań zawartych w Kodeksie cywilnym nie ma zastosowania zwolnienie od podatku określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, iż zgodnie z zasadą, przyjętą w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Zatem wypłacona przez Wnioskodawcę kwota w wysokości 600 zł, stanowi dla przewodniczącego zarządu klienta Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nie korzysta ze zwolnień podatkowych. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym (stosownie do treści cyt. art. 42a ww. ustawy) na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia dla przewodniczącego zarządu swojego klienta informacji o dochodach PIT-8C, w której wykaże kwotę wypłaconego świadczenia.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl