IBPBII/1/415-464/14/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 lutego 2014 r. (data wpływu do Organu - 23 maja 2014 r.), uzupełnionym 21 lipca 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie właściwej kwalifikacji do źródła przychodów przychodu uzyskiwanego z tytułu wykonywania czynności biegłego na zlecenie komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2014 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie właściwej kwalifikacji do źródła przychodów przychodu uzyskiwanego z tytułu wykonywania czynności biegłego na zlecenie komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym.

Ponieważ wniosek nie spełniał wymagań formalnych pismem z 11 lipca 2014 r. znak: IBPB II/1/415-464/14/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. W dniu 21 lipca 2014 r. do Biura wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest rzeczoznawcą majątkowym oraz posiada uprawnienia biegłego sądowego.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wyceny nieruchomości.

Jako biegły sądowy przyjmuje również zlecenia od sądów powszechnych. Uzyskiwane przychody z tego tytułu są kwalifikowane i rozliczane przez sądy na zasadach właściwych dla działalności wykonywanej osobiście przez biegłych na zlecenie sądów #8722; art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co prawda podstawą wypłaty jest faktura VAT, gdyż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem tego podatku, niemniej jednak przychody z niej wynikające wyklucza z działalności gospodarczej i ujmuje w zeznaniu rocznym jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. Również sąd wystawia i przekazuje zarówno właściwemu urzędowi skarbowemu jak i Wnioskodawcy informację PIT-11 o uzyskanych dochodach.

Wnioskodawca wskazał, iż zdarza się, że wykonuje czynności biegłego na zlecenie komorników sądowych w związku z prowadzonymi przez nich postępowaniami egzekucyjnymi.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż czynności rzeczoznawcy majątkowego wykonuje w ramach:

W przypadku przychodów wymienionych w punkcie b) i c) nie ma potrzeby rejestracji działalności gospodarczej; wystarczający jest wpis na listę biegłych sądowych.

Wnioskodawca wskazał, iż jego zdaniem czynności na zlecenie komornika sądowego w postępowaniach egzekucyjnych wykonuje poza działalnością gospodarczą, gdyż o wyborze jego osoby decyduje nie fakt prowadzenia działalności gospodarczej a wpis na listę biegłych sądowych. Ponadto obowiązany jest do osobistego wykonania zleconych czynności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychody biegłego rzeczoznawcy sądowego uzyskiwane od komornika sądowego podlegają na gruncie ustawy o podatku dochodowym kwalifikacji jako przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) czy też z działalności gospodarczej (art. 14 ww. ustawy), jeżeli biegły prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wyceny nieruchomości.

Wnioskodawca uważa, że przychody te powinny być kwalifikowane do działalności wykonywanej osobiście na rzecz organów władzy.

Swoją opinię Wnioskodawca poparł wyjaśnieniami Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2004 r. złożonymi do Marszałka Senatu w związku z wystosowanym zapytaniem "Czy komornik sądowy jest organem władzy publicznej...", zadanym przy pracach legislacyjnych nad ustawą o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca przywołał najistotniejsze fragmenty pisma:

"Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na pismo z dnia 13 lipca 2004 r. Nr.., przy którym Pan Marszałek przekazał tekst oświadczenia złożonego przez Panią Senator (...) podczas 66. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 lipca 2004 r., uprzejmie przedstawiam stanowisko w kwestii, której dotyczy to oświadczenie, a mianowicie czy komornik sądowy jest organem władzy publicznej.

Jak wynika z oświadczenia złożonego przez Panią Senator, wątpliwość co do statusu prawnego komornika sądowego powstała na tle kwestii, czy komornik jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Pojęcie organu władzy publicznej nie zostało zdefiniowane w powołanej wyżej ustawie. Znaczenie tego określenia, występującego w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, było przedmiotem wyjaśnień Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r., sygn. SK 18/00 Trybunał stwierdził, że pojęcia organu państwa i organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu władzy publicznej mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej łączy się z reguły z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki.

Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach dokonał również oceny statusu komornika sądowego. W wyroku z dnia 20 stycznia 2004 r., sygn. SK 26/03, stwierdził, że komornik jest szczególnego rodzaju organem państwowym, wyposażonym przez państwo w określone władcze kompetencje zarówno wobec osób (art. 761 i 764 k.p.c), jak i wobec innych instytucji publicznych (art. 761 i 765 k.p.c). Komornik został upoważniony do nakładania kar, co jest atrybutem władzy publicznej. Zarówno art. 758 k.p.c, jak i art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882, z późn. zm.) podkreślają organizacyjne i funkcjonalne powiązanie komornika z władzą sądowniczą, a więc z konstytucyjnie wyodrębnioną postacią władzy publicznej. Komornicy są strukturą wyodrębnioną, wyposażoną we władztwo, o własnych kompetencjach. Symbolicznym wyrazem publicznoprawnego statusu komornika jest prawo do używania pieczęci urzędowej z godłem państwa (art. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Komornika i strony postępowania egzekucyjnego (wierzyciela i dłużnika) nie łączy stosunek o charakterze prywatnoprawnym, lecz stosunek publicznoprawny. Z uwagi na zasadę państwa prawa, przymusowe wykonywanie wyroków w sprawach cywilnych nie odbywa się w drodze osobistych działań wierzyciela ani osób, którym zleca on wykonanie wyroku. We współczesnym państwie przyjmuje się założenie, że stosowanie środków przymusu jest monopolem państwa. Egzekucja wyroków sądowych odbywa się więc w ramach kompetencji przyznanych komornikowi przez ustawę, nie zaś na zlecenie wierzyciela.

Zarówno w powołanym wyżej wyroku z dnia 20 stycznia 2004 r., jak i w wyroku z dnia 3 grudnia 2003 r., sygn. K 5/02. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że komornik sądowy jest organem państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych w drodze przymusowej egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, a także wykonywania innych czynności określonych w ustawach, posiadającym - w ramach wykonywania swoich zadań - władcze kompetencje wobec innych podmiotów stosunków prawnych.

Uzupełniając powyższe wywody należy zauważyć, że skoro #8722; zgodnie z zasadą demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP) #8722; stosowanie przymusu zastrzeżone jest dla władzy publicznej, a przepisy prawa przekazują tę kompetencję komornikowi sądowemu jako organowi postępowania egzekucyjnego, to należy uznać komornika za organ władzy publicznej. Trzeba też mieć na uwadze, że komornikowi sądowemu przysługuje władztwo publiczne w stosunku do określonych podmiotów, w tym przede wszystkim stron postępowania egzekucyjnego, a jest to podstawowa cecha wyróżniająca organy władzy publicznej."

Wnioskodawca wskazał, że ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje w żadnym z artykułów co należy rozumieć pod pojęciem organów władzy, dlatego uważa on, że należy zgodzić się z prezentowanym powyżej stanowiskiem popartym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, uznającym komornika sądowego za organ władzy. Wnioskodawca uważa zatem, że w konsekwencji przychody uzyskiwane przez biegłego sądowego od komorników należy rozliczać na zasadach wynikających z art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na fakt prowadzenia bądź nieprowadzenia działalności gospodarczej przez uzyskującego przychód.

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że nie ma znaczenia iż efekt wykonywanych prac jest identyczny do tego jaki osiąga przy wykonywaniu zleceń w ramach działalności gospodarczej. Ten tok rozumowania popierają sądy powszechne, dla których przy ustalaniu i wypłacie wynagrodzenia nie ma znaczenia prowadzenie przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w zakresie pokrywającym się z wykonywanymi na ich rzecz czynnościami. W oparciu o posiadane interpretacje kwalifikują bowiem osiągane przez Wnioskodawcę przychody do źródła z art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca uważa zatem, że tak samo należy postępować w zakresie przychodów osiąganych od komorników sądowych, jeżeli tylko uzna się ich za organy władzy co jest istotą złożonego zapytania o interpretację przepisów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są m.in.:

* pkt 2 - działalność wykonywana osobiście,

* pkt 3 - pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej #8722; oznacza to działalność zarobkową:

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Definicję powyższą uzupełnia regulacja zawarta w art. 5b ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

* odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,

* są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,

* wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Zatem - co do zasady #8722; nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy), tj. m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ustawodawca wyraźnie bowiem rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodu m.in. z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej; dokonany podział ma charakter rozłączny.

Zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest rzeczoznawcą majątkowym oraz posiada uprawnienia biegłego sądowego. Jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wyceny nieruchomości. Zdarza się, że Wnioskodawca wykonuje czynności biegłego na zlecenie komorników sądowych w związku z prowadzonymi przez nich postępowaniami egzekucyjnymi.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że czynności rzeczoznawcy majątkowego wykonuje w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na własny rachunek, jeżeli zleceniodawcami są osoby fizyczne i podmioty gospodarcze. Jeżeli z kolei występuje w charakterze biegłego działając na zlecenie sądów lub komorników sądowych to czyni to poza działalnością gospodarczą, bowiem jak wskazał w tym przypadku nie ma potrzeby rejestracji działalności gospodarczej; wystarczający jest wpis na listę biegłych sądowych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przychód uzyskiwany przez niego z tytułu wykonywania czynności biegłego na zlecenie komornika sądowego winien być kwalifikowany do działalności wykonywanej osobiście.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy wskazać należy, iż aby określony przychód mógł być uznany za przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych winny zostać spełnione przesłanki określone w tym przepisie, tj. przychód winien wystąpić w związku z wykonywaniem czynności:

W myśl § 128 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie czynności komorników (Dz. U. Nr 10, poz. 52 z późn. zm.) do oszacowania nieruchomości komornik wyznacza biegłego z listy biegłych sądowych. Zatem pierwsza przesłanka, dotycząca właściwych przepisów, na podstawie których wykonywana jest czynność, została spełniona.

Z kolei odnośnie rozstrzygnięcia kwestii czy komornika sądowego można uznać za organ władzy wskazać należy, iż skoro Minister Sprawiedliwości w piśmie stanowiącym odpowiedź na zapytanie Pani Senator stwierdził, że komornika sądowego należy uznać za organ władzy, to Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach - jako organ wydający interpretacje w imieniu Ministra Finansów - nie może negować tego stwierdzenia, nie jest bowiem właściwy w tym zakresie. Skoro zatem właściwy organ stwierdza, że komornik sądowy jest organem władzy to organ interpretacyjny uznaje takie ustalenie jako element stanu faktycznego niepodlegający ocenie. Jeżeli zatem Wnioskodawca działa na zlecenie organu władzy (tekst jedn.: komornika sądowego) to spełniona została druga z przesłanek określonych w art. 13 pkt 6 ustawy.

Tym samym przychód Wnioskodawcy uzyskiwany z tytułu wykonywania czynności biegłego na zlecenie komornika - które to czynności wykonuje poza prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą - należy zakwalifikować do działalności wykonywanej osobiście określonej w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższej argumentacji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.