IBPBII/1/415-416/11/MZ - PIT w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu zwolnienia z odpłatności za studia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 kwietnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 14 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu zwolnienia z odpłatności za studia - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu zwolnienia z odpłatności za studia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym senat uczelni publicznej określa szczegółowe zasady pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne (ustala także tryb zwalniania z opłat). Senat Uniwersytetu (wnioskodawcy) 24 czerwca 2009 r. podjął uchwałę w sprawie zasad udzielania zwolnień i rozkładania na raty opłat za świadczone usługi edukacyjne. Zgodnie z uchwałą student może się ubiegać o całkowite lub częściowe zwolnienie albo rozłożenie na raty opłat za świadczone usługi edukacyjne w sytuacjach wyjątkowo uzasadnionych. Do tych sytuacji w szczególności należą:

* trudna sytuacja materialna, gdy dochód netto na jednego członka rodziny nie przekracza 700 zł miesięcznie,

* uzyskiwanie wybitnych wyników w nauce,

* wyjazd na stypendium w ramach programu MOST i programów międzynarodowych,

* inne wypadki losowe.

Dotychczas kwoty zwolnienia z opłat za studia były wykazywane na druku PIT-8C (informacja o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota zwolnienia z odpłatności za studia stanowi przychód studenta i powinna być wykazana na druku PIT-8C.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni. Zdaniem wnioskodawcy zwolnienie z odpłatności za usługi edukacyjne na podstawie uchwały Senatu Uniwersytetu nie jest pomocą materialną zwolnioną z podatku dochodowego na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według wnioskodawcy uczelnia, w przypadku zwalniania studentów z odpłatności za usługi edukacyjne, zobowiązana jest do wykazania kwot zwolnienia na drukach PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są "inne źródła", za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Zatem do tej kategorii przychodów należy zaliczyć również inne przychody niż wymienione wprost w cyt. przepisie a niemieszczące się w innych kategoriach przychodów, ściśle określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy. Tak więc przychodem z tzw. "innych źródeł" określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest również "nieodpłatne świadczenie", jeżeli nie jest ono związane z kategorią przychodów określonych w katalogu źródeł w pkt 1-8 ust. 1 art. 10 cyt. ustawy. Przy czym podkreślić należy, iż to, że świadczenie stanowi przychód podatkowy nie oznacza, iż świadczeniobiorca zawsze będzie zobowiązany do uiszczenia podatku. Dane świadczenie może bowiem mieścić się w katalogu zwolnień określonych w treści art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

Natomiast z ust. 3 ww. artykułu wynika, iż senat uczelni publicznej określa szczegółowe zasady pobierania opłat, o których mowa w ust. 1, w tym tryb i warunki zwalniania - w całości lub w części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Senat Uniwersytetu (wnioskodawcy), działając w oparciu o art. 99 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, w dniu 24 czerwca 2009 r. podjął uchwałę w sprawie zasad udzielania zwolnień i rozkładania na raty opłat za świadczone usługi edukacyjne. Zgodnie z uchwałą student Uniwersytetu może się ubiegać o całkowite lub częściowe zwolnienie z opłat za świadczone usługi edukacyjne albo o rozłożenie tych opłat na raty. Taka możliwość istnieje w wyjątkowo uzasadnionych sytuacjach, do których w szczególności należą: trudna sytuacja materialna, uzyskiwanie wybitnych wyników w nauce, wyjazd na stypendium w ramach określonych programów i inne wypadki losowe. Zdaniem wnioskodawcy zwolnienie z odpłatności za usługi edukacyjne na podstawie uchwały Senatu Uniwersytetu nie jest pomocą materialną zwolnioną z podatku dochodowego na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według wnioskodawcy uczelnia, w przypadku zwalniania studentów z odpłatności za usługi edukacyjne, zobowiązana jest do wykazania kwot zwolnienia na drukach PIT-8C.

Z wyżej cytowanych przepisów wynika, że uczelnia może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne wskazane w ustawie oraz określa zasady pobierania tych opłat, w tym tryb i warunki zwalniania z opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce oraz tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie może wypowiadać się w zakresie stwierdzenia, czy zwolnienie studenta z opłat za świadczone usługi edukacyjne na podstawie uchwały Senatu Uniwersytetu można uznać (lub nie) za świadczenie pomocy materialnej dla studenta, ponieważ kwestia ta nie stanowi zagadnienia regulowanego przepisami prawa podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w związku z art. 14a § 6 Ordynacji podatkowej, Dyrektorzy Izb Skarbowych upoważnieni są w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych do udzielania pisemnych interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa w sprawach pozostających we właściwości naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych oraz naczelników urzędów i dyrektorów izb celnych.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, pod pojęciem przepisów prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych, przy czym mianem ustaw podatkowych - w rozumieniu art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej określa się ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Z powyższych regulacji wynika, że upoważniony Dyrektor Izby Skarbowej ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Interpretacja natomiast to ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa. Organ nie dokonuje zatem interpretacji innych przepisów niż przepisy podatkowe, w tym przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

W związku z powyższym, stwierdza się, że jeżeli w świetle przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, istotnie - zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy - zwolnienie z odpłatności za usługi edukacyjne na podstawie uchwały Senatu Uniwersytetu nie jest pomocą materialną, to nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych; u studenta wystąpi przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia, w kwocie stanowiącej równowartość kwoty zastosowanego zwolnienia z opłat. Tym samym na wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia osobom uzyskującym przychód informacji PIT-8C, z określeniem kwoty i rodzaju przychodu podlegającego opodatkowaniu omawianym podatkiem.

W świetle powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.