IBPBII/1/415-37/12/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 17 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku diet sołtysów i przewodniczących zarządów osiedli - jest prawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku diet sołtysów i przewodniczących zarządów osiedli.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - organizację i zakres działania jednostki pomocniczej (sołectwa, osiedla) określa Rada Gminy odrębnym statutem.

Ponadto Rada Gminy posiada ustawową kompetencję do ustanowienia zasad na jakich organowi wykonawczemu jednostki pomocniczej, tj. sołtysowi, przewodniczącemu osiedla będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży (art. 37b ust. 1 ww. ustawy).

W związku z powyższym Rada Miejska podjęła uchwałę w sprawie ustalenia zasad otrzymywania diet przez sołtysów oraz przewodniczących zarządów osiedli.

Na postawie powyższej uchwały uchwalono, co następuje:

§ 1

§ 2

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy diety wypłacane sołtysom i przewodniczącym zarządów osiedli z § 1 za udział w zebraniach w wysokości 76 zł można zaliczyć wraz z dietami z § 2 uchwały Rady Miejskiej do przychodów zgodnie z art. 13 pkt 5, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychody zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17.

Wnioskodawca, powołując treść art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zajął stanowisko, iż udział sołtysów i przewodniczących zarządów osiedli w zebraniach, za które przysługuje dieta w wysokości 76 zł z § 1 wraz z dietami z § 2 uchwały Rady Miejskiej należy zaliczyć do przychodów na podstawie art. 13 pkt 5, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy ustawodawca wymienił jako źródło przychodów działalność wykonywaną osobiście. W ramach tego źródła przychodów, w art. 13 tej ustawy ustawodawca wyodrębnił w pkt 5 - przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.

Przy wykładni pojęć użytych w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy - by uniknąć zastosowania wykładni rozszerzającej - należy przyjąć zasadę, że kryteria rozumienia powyższych pojęć muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych, a tylko pomocniczo, tj. w kwestiach nie rozstrzygniętych przez ustawy mogą odwoływać się do znaczeń pozaprawnych. Zatem aby uznać określone świadczenie za "dietę", bądź "kwotę stanowiącą zwrot kosztów" nie wystarczy takie nazwanie świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawodawcę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia. Po drugie, "obowiązki" w rozumieniu interpretowanego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo.

Dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia konieczne jest zatem, by świadczenia w postaci diet oraz zwrotu kosztów były w taki sposób określone przez przyznającą je odrębną ustawę, nie zaś akt wewnętrzny np. uchwałę samorządu lub rady gminy.

Ponadto należy zauważyć, iż przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia "obowiązków społecznych lub obywatelskich". Zgodnie zatem z ukształtowanym przez doktrynę poglądem wyrażenie "osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich" należy rozumieć bardzo szeroko, nie ma bowiem legalnej definicji tego wyrażenia ani w przepisach podatkowych, ani też w innych przepisach prawa. W świetle Słownika języka polskiego (Warszawa 1993 r. t. II str. 435 i III str. 296) wyraz "społeczny" oznacza między innymi "zorganizowany, przeznaczony dla społeczeństwa, do obsługiwania społeczeństwa, do zaspokojenia jego potrzeb, będący przedstawicielem społeczeństwa, pracujący dla społeczeństwa, dla dobra ogółu". Jeśli chodzi o wyraz "obywatelski", to oznacza on "obowiązek obywatelski, prawa obywatelskie, Komitet, Sąd obywatelski, Straż obywatelską zorganizowaną z osób prywatnych, ochotników, niefachowców, do doraźnej pomocy władzom, jako instytucje tymczasowe".

Za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy więc uznać m.in. działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Trybunału Stanu, ławników sadów powszechnych.

Jak wynika z powyższego z obowiązkami społecznymi i obywatelskimi mamy do czynienia w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych jakimi są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła czy senatora. Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej).

Dotyczy to również określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe), w tym również w ramach wolontariatu.

Powyższe oznacza, że pojęcie obowiązków społecznych i obywatelskich jest spełnione w przypadku czynności i zadań, związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, jakimi niewątpliwie są obowiązki sołtysa czy przewodniczącego zarządu osiedla.

Osoby te reprezentują społeczność mieszkańców zamieszkujących teren określonego sołectwa czy osiedla, uczestnicząc w pracach instytucji samorządowej i biorąc udział w rozwiązywaniu problemów danej społeczności, są przedstawicielami jednostek pomocniczych, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 ww. ustawy gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto.

Przepis art. 36 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka.

Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy organem uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada o liczbie członków ustalonej według art. 17, nie więcej jednak niż 21.

Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd. Na czele zarządu stoi przewodniczący (art. 37 ust. 2).

Przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu. Przewodniczący rady gminy jest każdorazowo zobowiązany do zawiadamiania, na takich samych zasadach jak radnych, przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej o sesji rady gminy (art. 37a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 37b ust. 1 ww. ustawy rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej.

Rada gminy może ustanowić zasady, na jakich członkom organu wykonawczego jednostki pomocniczej oraz członkom rady dzielnicy (osiedla), rady sołeckiej, będzie przysługiwała dieta lub zwrot kosztów podróży służbowej (art. 37b ust. 2 ustawy).

W przedmiotowej sytuacji zatem został spełniony warunek aby świadczenie w postaci diety było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawodawcę i jego przyznanie następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia, jak również funkcja sołtysa i przewodniczącego zarządu osiedla, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż diety przyznane sołtysom i przewodniczącym zarządów osiedli na podstawie art. 37b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, (tekst jedn.: przyznawane na podstawie uchwały Rady Miejskiej - co wynika wprost z wniosku), jako osobom wykonującym czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.