IBPBII/1/415-365/13/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 29 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2012 r. Wnioskodawca zawarł ugodę (pozasądową) z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, na podstawie której ta agenda rządowa uznała w całości roszczenia Wnioskodawcy z tytułu uszkodzeń jego budynku powstałych podczas prac wykonywanych w związku z budową przez GDDKiA północno - wschodniej obwodnicy miasta.

Odszkodowanie stanowiło koszt odtworzenia uszkodzonych budynków mieszkalnego i gospodarczo-mieszkalnego oraz koszt szkód jakie powstaną w związku z pracami wyburzeniowymi. Odszkodowanie zostało ustalone na podstawie operatu szacunkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota otrzymana w pieniądzu (odszkodowanie) od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 47c tej ustawy.

W ocenie Wnioskodawcy, wypłacona mu przez GDDKiA kwota korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są bowiem kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa. Zdaniem Wnioskodawcy, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest tego rodzaju agencją rządową.

Wnioskodawca wskazał, iż pojęcie agencji rządowych nie jest wyjaśnione w przepisach prawa jednakże należy przez nie rozumieć - zdaniem Wnioskodawcy - utworzone na podstawie konkretnych przepisów jednostki organizacyjne wyłączone z tradycyjnych struktur ministerialnych, chociaż na ogół poddane nadzorowi ministrów, tworzone jako szczególnego rodzaju przedstawicielstwa, w celu spełnienia wyznaczonych przez rząd zadań, posiadające różny status.

Wnioskodawca stwierdził, iż podobny opis zawiera opracowanie sporządzone przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w grudniu 2008 r. "Dziś pod nazwą agencji występują i organy administracyjne i państwowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, a także niekiedy jednostki o statusie spółek. Można więc stwierdzić, że agencja to jednostka, która może mieć różny charakter prawny i która została utworzona do wykonywania wydzielonych zadań administracji publicznej często o gospodarczej i finansowej naturze, leżących w obszarze zainteresowania rządu. Rządowy charakter agencji przejawia się w tym, że dysponują one majątkiem państwowym i są podporządkowane ministrom lub (rzadziej) Prezesowi Rady Ministrów".

W takim też celu - wykonywanie wydzielonych zadań - została utworzona GDDKiA, dysponująca majątkiem państwowym i podporządkowana odpowiedniemu Ministrowi. Bez znaczenia dla uznania jej za agencję rządową jest fakt, iż Generalny Dyrektor Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad jest centralnym organem administracji rządowej.

Zresztą wskazać należy, że GDDKiA zastąpiła dotychczasową Agencję Budowy i Eksploatacji Autostrad (art. 29 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw).

Zgodnie z art. 18a ust. 8 ustawy o drogach publicznych - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje środki, ustalane corocznie w ustawie budżetowej, na związane z budową autostrad prace studialne i dokumentacyjne, przejęcie nieruchomości i gospodarowanie nimi, odszkodowania, należności z tytułu ochrony gruntów leśnych, prace scaleniowe i wymienne, przeprowadzanie ratowniczych badań archeologicznych i badań ekologicznych oraz opracowywanie ich wyników.

Reasumując, Wnioskodawca stwierdził, iż GDDiA realizuje budżet państwa w zakresie dróg krajowych w oparciu o ustawę o finansach publicznych, ustawę o drogach publicznych, m.in. wypłacając odszkodowania - nie ma więc podstaw do nieuznawania jej za agencję rządową.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazany przez ustawodawcę w art. 20 ust. 1 ww. ustawy katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera on jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do innych źródeł. Zgodnie z powołanymi przepisami opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla podatnika przysporzenie majątkowe.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 2012 r. Wnioskodawca zawarł ugodę (pozasądową) z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, na podstawie której podmiot ten uznał w całości roszczenia Wnioskodawcy z tytułu uszkodzeń jego budynku powstałych podczas prac wykonywanych w związku z budową przez GDDKiA północno - wschodniej obwodnicy miasta. Odszkodowanie stanowiło koszt odtworzenia uszkodzonych budynków mieszkalnego i gospodarczo-mieszkalnego oraz koszt szkód jakie powstaną w związku z pracami wyburzeniowymi. Odszkodowanie zostało ustalone na podstawie operatu szacunkowego.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wypłacona mu przez GDDKiA kwota korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W niniejszej sprawie należy zatem przede wszystkim zbadać czy Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (dalej GDDKiA) posiada status agencji rządowej lub wykonawczej. Na mocy bowiem cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia się z opodatkowania kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych.

Przepisy prawa nie zawierają definicji pojęcia agencji rządowej. Należy zatem odwołac się do teorii prawa administracyjnego. W podręczniku "prawo administracyjne" Zakamycze 2005, autorstwa Jana Zimmermanna wskazano, że agencja rządowa należy do tzw. organów administrujących. Cechą charakterystyczną takich organów jest to, że nie są organami centralnymi państwa a ich kompetencja administracyjna przyznana jest przez ustawę. Oznacza to, że ustawodawca powołując do życia organ administracji państwowej określa w powołującej go ustawie czy jest to organ centralny czy też jest to organ administrujący (agencja rządowa) i przyznaje mu odpowiednie kompetencje. Definicje te powtórzone zostały w innym podręczniku prawa administracyjnego "Prawo administracyjne część ogólna" pod redakcją Zygmunta Niewiadomskiego LexisNexis Wyd. 2. Wskazano w nim, że agencja rządowa to przykład państwowego podmiotu administrującego. Podmiot taki wyróżnia to, że nie będąc organem administracji publicznej (rządowej) realizuje za pomocą przyznanych ustawowo kompetencji dobro wspólne w określonym zakresie.

Status prawny Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad reguluje m.in. ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm. oraz tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 260). W art. 18 ust. 1 tej ustawy wskazano, że Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest centralnym organem administracji rządowej, wykonującym swe zadania w myśl art. 18a ust. 1 przy pomocy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wykonuje również zadania zarządu dróg krajowych. Przepis ten oznacza, że Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ma charakter podmiotu pomocniczego przy realizowaniu kompetencji przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Nadto ze statutu nadanego przez Ministra Infrastruktury zarządzeniem Nr 5 z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie nadania statutu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (Dz. Urz. Ministerstwa Infrastruktury Nr 3, poz. 8 z późn. zm.), który obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2002 r., wynika, że Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest centralnym urzędem administracji rządowej, obsługującym Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Skoro zatem ustawodawca wskazał, że GDDKiA jest urzędem centralnym administracji rządowej powołanym do obsługi innego centralnego organu jakim jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, to w myśl wskazanych wyżej tez nie może być agencją rządową.

Na powyższe wskazuje również sposób powołania GDDKiA. Jak wskazano wyżej agencje rządowe powstają z wyraźnej woli ustawodawcy, co oznacza, że powoływane są do życia ustawą. Okoliczność, że w poprzednim stanie prawnym funkcjonowała Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad nie oznacza, że po jej zlikwidowaniu ustawą z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253) funkcjonuje ona w tym samym kształcie prawnym. Przeciwnie, ustawodawca w tejże ustawie powołał jako organ centralny Generalnego Dyrektora Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, który z mocy art. 4 ust. 2 jej ustawy przejął zadania między innymi zlikwidowanej Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad.

Agencje wykonawcze to podmioty sektora finansów publicznych zgodnie z art. 9 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). Zgodnie z art. 18 ustawy o finansach publicznych agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa. Zasady działania agencji wykonawczej określa ustawa, o której mowa w art. 18, oraz statut (art. 19 ust. 1 ustawy o finansach publicznych).

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że GDDKiA nie posiada statusu agencji rządowej, gdyż nie posiada wskazywanych wyżej cech. Dysponuje ona wyłącznie środkami budżetowymi i jest, co jasno wynika z ustawy regulującej sposób jej działania, centralnym organem administracji rządowej. Status tego organu nie może budzić wątpliwości, że nie jest on państwową osobą prawną, o której mowa w przywołanych wyżej przepisach, tym samym nie może być uznany ani za agencję rządową ani agencję wykonawczą.

Wbrew zatem stanowisku Wnioskodawczy wypłacone mu przez GDDKiA odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa we wskazanym przez niego art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (GDDKiA nie posiada bowiem statusu agencji rządowej ani agencji wykonawczej).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych - jak wyżej wskazano - nie przewiduje regulacji, na podstawie których opisane we wniosku odszkodowanie korzystałoby ze zwolnienia z opodatkowania, w konsekwencji zatem podlega ono opodatkowaniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Organu w tym zakresie potwierdza również orzecznictwo sądów administracyjnych w tym m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 grudnia 2010 r. sygn. akt. I SA/Ke 614/10 oraz wyrok NSA z dnia 11 grudnia 2012 r. sygn akt. II FSK 707/11.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.