IBPBII/1/415-364/11/HK - PIT w zakresie zwolnienia z opodatkowania przyznanego odszkodowania na podstawie ugody z tytułu wyrządzonej szkody.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 1 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przyznanego odszkodowania na podstawie ugody z tytułu wyrządzonej szkody - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 kwietnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przyznanego odszkodowania na podstawie ugody z tytułu wyrządzonej szkody.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca podpisał ugodę z GDDKiA w sprawie odszkodowania w związku z zanikiem wody w jego studni. GDDKiA uznała roszczenie wnioskodawcy i zobowiązała się wypłacić odszkodowanie, które następnie wnioskodawca otrzymał.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji od pieniędzy, które wnioskodawca otrzymał z tytułu odszkodowania należy zapłacić podatek dochodowy.

Zdaniem wnioskodawcy, w zaistniałej sytuacji nie ma obowiązku podatkowego, gdyż były to pieniądze za szkodę (brak wody w studni, którą wnioskodawca wybudował i z której korzystał), która powstała w trakcie budowy autostrady A1.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła. W myśl art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wypłacane według ww. uregulowań, ale wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z treści wniosku wynika, iż w związku z pracami budowlanymi autostrady A1, doszło do zaniku wód gruntowych. Wnioskodawca podpisał ugodę z GDDKiA w sprawie odszkodowania w związku z zanikiem wody w jego studni. GDDKiA uznała roszczenie wnioskodawcy i zobowiązała się wypłacić odszkodowanie, które następnie wnioskodawca otrzymał.

Istotne dla rozpatrywanej sprawy jest zatem ustalenie czy do kategorii odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw można zaliczyć odszkodowanie przyznane dla wnioskodawcy.

Analiza wniosku wskazuje, iż przyznane odszkodowanie finansowe dla wnioskodawcy wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami i ma charakter czysto umowny. Wysokość tego odszkodowania podobnie jak zasady ustalenia wysokości odszkodowania nie wynikają z żadnej ustawy ani aktu wykonawczego. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowa wpłata nie będzie odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezależnie od powyższego z wniosku wynika, że odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ugody w formie odszkodowania finansowego. Cytowany art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, iż ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, nawet jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zatem ze względu na brak możliwości zakwalifikowania odszkodowania finansowego, przyznanego dla wnioskodawcy od organu odpowiedzialnego i nadzorującego powyższą inwestycję tj. od GDDKiA, do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że kwota tego odszkodowania stanowić będzie przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 - jako otrzymane pieniądze.

Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w powołanym powyżej art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze okoliczności opisane we wniosku oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż podmiot, który wypłacił ugodowe odszkodowanie powinien wystawić dla wnioskodawcy informację PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym wykazana będzie kwota wypłaconego odszkodowania, a wnioskodawca zaś winien tę kwotę wykazać w zeznaniu rocznym za dany rok jako przychód z innych źródeł.

Nadmienić należy, że obowiązek wykazania przychodu w zeznaniu rocznym istnieje bez względu na to czy podmiot, który wypłacił odszkodowanie wystawi wnioskodawcy odpowiednią informację - PIT czy też nie. Jeżeli podmiot wypłacający odszkodowanie tego nie zrobi, to na wnioskodawcy i tak spoczywał będzie obowiązek złożenia zeznania rocznego w odpowiednim urzędzie skarbowym, w którym wykazane winny być przychody zawarte w informacji PIT-8C, w wierszu przychody z "innych źródeł" wraz z innymi przychodami i dochodami uzyskanymi w roku podatkowym, podlegającymi opodatkowaniu według progresywnej skali podatkowej.

Reasumując, w oparciu o powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, iż środki pieniężne stanowiące odszkodowanie jakie wnioskodawca otrzyma w związku ze szkodą poniesioną na jego nieruchomości związaną z zanikiem w studni wód gruntowych stanowić będą przychód z innych źródeł.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.