IBPBII/1/415-329/13/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2013 r. (wpływ do tut. Biura - 20 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniach 28 i 31 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 22 maja 2013 r. znak: IBPB II/1/415-329/13/MK i IBPB II/1/436-85/13/MK wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono w dniu 28 maja 2013 r. (uiszczenie opłaty) i w dniu 31 maja 2013 r. (uzupełnienie pozostałych braków formalnych).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Babcia Wnioskodawczyni zmarła w dniu 18 maja 2011 r. Po jej śmierci Wnioskodawczyni odziedziczyła zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego 1/6 spadku. Przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy po zmarłej. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn art. 4a ust. 1 pkt 1 Wnioskodawczyni zgłosiła na deklaracji SD-Z2 spadek celem skorzystania ze zwolnienia z podatku.

Babcia Wnioskodawczyni do 12 października 2009 r. posiadała spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania o pow. 46,00 m^2. W dniu 13 października zgodnie z art. 11 ust. 11 pkt 2 ww. prawo wygasło, ponieważ babcia zalegała z płatnościami wobec Spółdzielni.

W dniu 18 maja 2011 r. babcia zmarła, w związku z czym Spółdzielnia na podstawie art. 11 ust. 21 zobowiązana była do sprzedaży mieszkania w drodze przetargu. Po sprzedaży mieszkania Spółdzielnia, zgodnie z postanowieniem Sądu, wypłaciła zgromadzony wkład mieszkaniowy spadkobiercom (wypłata nastąpiła w maju 2012 r.).

W 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Spółdzielni Mieszkaniowej deklarację PIT-8C za rok 2012 z kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego.

W związku z tym, iż Wnioskodawczyni złożyła już rozliczenie roczne PIT, pojechała do Urzędu Skarbowego zapytać, czy tą deklarację PIT-8C musi rozliczyć i zapłacić od kwoty w niej wykazanej podatek dochodowy. Wcześniej wyjaśniła czego ta kwota dotyczy, czyli spadku. Odpowiedź była twierdząca. Uznano, że doszło do sprzedaży mieszkania czyli zbycia praw majątkowych, a zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli prawo to zostanie sprzedane wówczas podlega opodatkowaniu. Na początku marca Wnioskodawczyni złożyła korektę PIT i odprowadziła podatek.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Wnioskodawczyni uważa, że środki które otrzymała od Spółdzielni nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ pochodzą ze spadku.

W opisanym przypadku nie doszło do zbycia praw majątkowych do mieszkania tak jak uważa to Urząd Skarbowy. Spółdzielnia zgodnie z prawem o spółdzielniach mieszkaniowych była zobowiązana sprzedać mieszkanie, do którego Wnioskodawczyni jako spadkobierczyni nie miała żadnego prawa. Nie mogła tam zamieszkać, nie mogła tego mieszkania wynająć a tym bardziej nie mogła go sprzedać. Gdyby miała takie prawo to oczywiście środki ze sprzedaży mieszkania podlegałyby opodatkowaniu, ponieważ nie zostałby zachowany 5 letni okres między nabyciem a zbyciem. Pieniądze, które Spółdzielnia zwróciła z wkładu mieszkaniowego, zdaniem Wnioskodawczyni powinno potraktować się na równi ze środkami, jakie babcia miałaby odłożone na osobnym koncie bankowym i po śmierci zostałyby one rozdzielone pomiędzy spadkobierców. Spółdzielnia natomiast miała obowiązek wystawić PIT-8C, ponieważ przekazała środki pieniężne osobie fizycznej, a transakcja ta musiała być udokumentowana.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

W zakresie podatku od spadków i darowizn, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Stosownie zaś do treści art. 15 ust. 2 cytowanej ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

W drodze dziedziczenia wkład ten może przypadać różnym osobom bez względu na to, czy ktoś nabędzie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w oparciu o przepis art. 15 ust. 2 ustawy, czy nie.

W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 2¹ i 22 (art. 15 ust. 6 ww. ustawy).

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż babcia Wnioskodawczyni zmarła w dniu 18 maja 2011 r. Po jej śmierci Wnioskodawczyni odziedziczyła, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego, 1/6 spadku. Przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy po zmarłej. Babcia Wnioskodawczyni do 12 października 2009 r. posiadała spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania o pow. 46,00 m^2. W dniu 13 października, zgodnie z art. 11 ust. 11 pkt 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ww. prawo wygasło, ponieważ babcia zalegała z płatnościami wobec Spółdzielni.

W dniu 18 maja 2011 r. babcia zmarła, w związku z czym Spółdzielnia na podstawie art. 11 ust. 21 zobowiązana była do sprzedaży mieszkania w drodze przetargu. Po sprzedaży mieszkania Spółdzielnia, zgodnie z postanowieniem Sądu, wypłaciła zgromadzony wkład mieszkaniowy spadkobiercom (wypłata nastąpiła w maju 2012 r.).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż z chwilą śmierci babci, Wnioskodawczyni nabyła po niej spadek (zgodnie z postanowieniem Sądu - odziedziczyła 1/6 spadku).

Ponieważ przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, nabyty w 2011 r. w drodze spadku, opodatkowaniu podatkiem od spadków, o którym mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podlegał ten wkład.

Z wniosku wynika, iż wkład ten (w związku z jego nabyciem w 2011 r. w drodze spadku) nie został Wnioskodawczyni jako spadkobierczyni wypłacony. To oznacza, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegał wówczas wkład, który pozostał w spółdzielni mieszkaniowej. Jak wynika z treści wniosku zgłoszone nabycie spadku odziedziczonego po babci (a zatem i wkładu mieszkaniowego istniejącego na dzień śmierci) zostało zgłoszone na druku SD-Z2 celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Gdyby po śmierci babci Wnioskodawczyni doszło do wypłaty tego wkładu kwota wypłacona jako wkład podlegałaby wyłącznie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tymczasem wkład nabyty w spadku pozostał w spółdzielni i wypłata jego wartości rynkowej nastąpiła w maju 2012 r. w związku z zupełnie innym zdarzeniem niż nabycie spadku a mianowicie w związku ze sprzedażą mieszkania przez Spółdzielnię Mieszkaniową.

Obecnie wypłacona kwota nie może być tym samym uznana za spadek. Przedmiotem spadku był wyłącznie wkład mieszkaniowy.

Wobec powyższego zastosowania w niniejszej sprawie do obecnie wypłaconej kwoty nie znajduje ustawa o podatku od spadków i darowizn, ale ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot wkładu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ale w roku, w którym wkład ten został przez Spółdzielnię Mieszkaniową zwrócony. Zwrot wkładu - co wynika z wniosku - miał miejsce w 2012 r., zatem w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód do opodatkowania powstał w 2012 r.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Natomiast jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Literalne brzmienie powyższego przepisu wskazuje jednoznacznie, iż zwolnieniu z opodatkowania podlega przychód do wysokości wniesionych wkładów do spółdzielni.

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy powołanej powyżej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepis art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy stanowi, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Z przepisu art. 11 ust. 2¹ tej ustawy wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Natomiast art. 11 ust. 22 ww. ustawy stanowi, iż z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24 ww. ustawy).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, do wysokości wkładu wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej przez babcię, w części odziedziczonej przez Wnioskodawczynię jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast różnica pomiędzy wypłaconym wkładem a wniesionym wkładem w odziedziczonej części stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym nastąpiło przysporzenie majątkowe, jednakże nie z powodu sprzedaży prawa majątkowego, lecz w związku z wypłatą wartości rynkowej wkładu mieszkaniowego. Spółdzielnia Mieszkaniowa winna była wystawić na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych informację PIT-8C, w której należało wykazać różnicę pomiędzy zwróconym (w części przypadającej Wnioskodawczyni) wkładem mieszkaniowym a wniesionym (w tej samej części) wkładem mieszkaniowym do Spółdzielni Mieszkaniowej. Zgodnie bowiem z treścią art. 42a ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z treści wniosku wynika, iż w 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Spółdzielni Mieszkaniowej informację PIT-8C za 2012 r. z kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego. Zatem Spółdzielnia działała prawidłowo.

Należy jeszcze raz podkreślić, iż Spółdzielnia Mieszkaniowa miała obowiązek wystawienia informacji PIT-8C, w której zobowiązana była do wykazania różnicy pomiędzy zwróconym (w części przypadającej Wnioskodawczyni) wkładem mieszkaniowym a wniesionym (w tej samej części) wkładem mieszkaniowym do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Należy zauważyć, iż cała przypadająca Wnioskodawczyni część zwróconej przez Spółdzielnię Mieszkaniową kwoty wkładu mieszkaniowego stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy. Jednakże kwotą podlegającą opodatkowaniu jest jedynie różnica pomiędzy wkładem zwróconym a wniesionym wkładem w części przypadającej Wnioskodawczyni w spadku. W świetle powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota zwróconego przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do Spółdzielni wkładu jest bowiem zwolniona z podatku dochodowego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.