IBPBII/1/415-31/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 27 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych - jest nieprawidłowe

.

W dniu 27 października 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

W oparciu o art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 873), zgodnie z którymi:

na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

Zdecydowana większość uprawnionych z cytowanego wyżej przepisu dokonała wcześniej przekształcenia prawa najmu w spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, w oparciu o art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który w brzmieniu sprzed ostatniej nowelizacji przewidywał możliwość przekształcenia prawa najmu także w spółdzielcze lokatorskie prawa do lokalu mieszkalnego a ust. 1 ze znaczkiem 3 stanowił, iż jeżeli spółdzielnia nabyła budynek nieodpłatnie, najemcy są zwolnieni od wpłaty wkładu mieszkaniowego.

Oznacza to, iż osoby, które nabyły w poprzednim stanie prawnym spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w wyniku realizacji uprawnienia wynikającego z art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie poniosły z tego tytułu żadnych kosztów.

Przed 1 maja 2004 r. nastąpiła czynność zasiedlenia lokalu mieszkalnego poprzez zawarcie przez pracownika umowy najmu lokalu z przedsiębiorstwem państwowym. Następnie zasób budynków przedsiębiorstwa został przekazany nieodpłatnie spółdzielni mieszkaniowej. Najemcy uzyskali prawo - roszczenie ustanowienia na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Ustanowienie tego prawa nastąpiło po dniu 1 maja 2004 r. W chwili obecnej osoby posiadające lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (jak wskazano w stanie faktycznym II) przekształcają prawo lokatorskie w odrębną własność.

Do dnia 31 lipca 2007 r. art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowił:

Nowelizacja ustawy z dnia 31 lipca 2007 r. zmodyfikowała art. 12 ust. 1 w następujący sposób.

Jak wynika z powyższych zmian ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w chwili obecnej spółdzielnia może żądać spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji w części przypadającej na jego lokal, wyłącznie o ile spółdzielnia skorzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków.

Spółdzielnia nie korzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa i nie budowała budynków, tylko otrzymała je nieodpłatnie od przedsiębiorstwa państwowego zatem jedyną kwotę od jakiej może uzależnić przekształcenie jest kwota zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy om spółdzielniach mieszkaniowych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku przeniesienia na podstawie art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych - Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm., na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przekształcone wcześniej z umowy najmu bez obowiązku wpłaty wkładu mieszkaniowego (zgodnie z art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu sprzed 31 lipca 2007 r.) prawa własności lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku będącym własnością spółdzielni mieszkaniowej, powstaje po stronie osoby, na rzecz której dokonano przeniesienia własności lokalu, przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, skutkujący po stronie spółdzielni obowiązkiem wystawienia odpowiedniego druku PIT-8C.

Zdaniem wnioskodawcy w przypadku przeniesienia na podstawie art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych - Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm., na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przekształcone wcześniej z umowy najmu bez obowiązku wpłaty wkładu mieszkaniowego (zgodnie z art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu sprzed 31 lipca 2007 r.) prawa własności lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku, będącym własnością spółdzielni mieszkaniowej, powstaje po stronie osoby, na rzecz której dokonano przeniesienia własności lokalu, przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych mogą być osiągane z wykonywania różnych czynności faktycznych i prawnych, które zostały sklasyfikowane przez ustawodawcę według źródeł przychodów. Katalog źródeł przychodów zawarty jest w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Stosownie do przepisu art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Artykuł 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ww. ustawy). Oznacza to, że przychodem z tytułu uzyskania rzeczy lub prawa po obniżonej cenie (tj. częściowo odpłatnego) jest różnica pomiędzy ceną rynkową stosowaną w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, a kwotą zapłaconą zbywcy przez nabywcę.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym do uzyskania świadczenia częściowo odpłatnego za przychód jest jego otrzymanie przez podatnika.

Zasady zawierania umów przeniesienia własności lokali na rzecz najemców określają przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) określa m.in. art. 12 ust. 1 stanowiąc, że na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ¹ ww. ustawy umowę przeniesienia własności spółdzielnia zawiera w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż większość uprawnionych dokonała wcześniej przekształcenia prawa najmu w spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na zasadach określonych w art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Spółdzielnia Mieszkaniowa nie korzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa, nie wybudowała też budynków tylko je przejęła nieodpłatnie od przedsiębiorstwa państwowego. W chwili obecnej osoby te, tj. posiadające lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych przekształcają prawo lokatorskie w odrębną własność.

Należy zauważyć, iż ww. ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w brzmieniu obowiązującym do 30 lipca 2007 r., przewidywała w art. 48 ust. 1 możliwość zawarcia na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem zakładowym przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, umowę m.in. o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego uzależnione było od złożenia przez najemcę deklaracji członkowskiej i przyjęcia w poczet członków spółdzielni.

Zgodnie bowiem z art. 48 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w brzmieniu obowiązującym do 30 lipca 2007 r., na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem zakładowym przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, spółdzielnia w zależności od złożonego wniosku jest obowiązana zawrzeć z tym najemcą umowę:

Przepis art. 48 ust. 1 ³ ww. ustawy stanowił, iż jeżeli spółdzielnia nabyła budynek nieodpłatnie, najemcy są zwolnieni od wpłaty wkładu mieszkaniowego.

Ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest uzależnione od złożenia przez najemcę deklaracji członkowskiej i przyjęcia w poczet członków spółdzielni. Najemcy przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni (art. 48 ust. 2 ww. ustawy).

Podkreślić należy, iż w przypadku, gdy spółdzielnia mieszkaniowa przyjęła w poczet swoich członków dotychczasowych najemców zakładowych lokali mieszkalnych i ustanowiła na ich rzecz spółdzielcze lokatorskie prawa do tych lokali, a członkowie ci złożyli wnioski o zawarcie umów przeniesienia własności lokali, o których mowa w art. 12 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i dokonali spłat, o których mowa w tym przepisie, to nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji przedmiotowa czynność nie rodzi obowiązku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle powyższego, jeżeli przeniesienie własności lokali następuje na zasadach określonych w art. 12 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, to nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu realizacji przedmiotowej umowy. Nie ma bowiem miejsca przysporzenie majątkowe po stronie członka spółdzielni, w związku z tym na spółdzielni nie ciąży obowiązek wystawiania PIT - 8C.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.