IBPBII/1/415-296/13/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2013 r. (wpływ do tut. Biura - 11 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 21 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej - jest prawidłowe.

W dniu 11 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 17 maja 2013 r. znak: IBPB II/1/415-296/13/MK IBPB I/2/423-308/13/PC wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 21 maja 2013 r. poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Spółka z o.o. jest przedsiębiorstwem produkcyjnym. Na wielu stanowiskach pracy istnieje obowiązek używania ubrań roboczych, dostarczanych przez Wnioskodawcę jako pracodawcę na mocy przepisu art. 237^{7 §} 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z przepisem art. 237⁸ Kodeksu pracy w Spółce z o.o. ustalone są stanowiska pracy, dla których przyporządkowane są określone rodzaje odzieży roboczej. Obecnie u Wnioskodawcy funkcjonuje nieefektywny system prania odzieży roboczej w pomieszczeniach Spółki. Jednakże postępujące zużycie pralki oraz uciążliwości związane z tą formą realizacji obowiązków pracodawcy powodują konieczność zmiany systemu prania odzieży roboczej. Wnioskodawca zebrał oferty pralni znajdujących się najbliżej siedziby Spółki na pranie odzieży roboczej. Zważywszy jednak na okoliczność, że zbieranie odzieży roboczej od wszystkich pracowników a następnie jej transport do pralni i z powrotem a następnie wydawanie upranej odzieży roboczej, a także indywidualne znakowanie tej odzieży wiązałoby się z dodatkowymi kosztami, Wnioskodawca planuje wypłacać pracownikom ekwiwalent za pranie odzieży. W zamiarze Spółki ekwiwalent byłby równy dla wszystkich i byłby niższy o 5% od najniższej oferty za pranie odzieży roboczej, otrzymanej przez Wnioskodawcę od lokalnych pralni. Ekwiwalent wypłacany byłby raz w miesiącu po potwierdzeniu przez przełożonego pracownika, że odzież robocza została w danym miesiącu faktycznie wyprana. Jeżeli odzież nie zostałaby w ciągu miesiąca wyprana pracownik nie otrzymywałby ekwiwalentu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, wypłacany pracownikom w wypadku faktycznego uprania odzieży roboczej, w równej wysokości, odpowiadającej 95% kwoty najniższej oferty za pranie odzieży roboczej (uzyskanej od lokalnych pralni) korzystałby ze zwolnienia z podatku, opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że skoro wyspecjalizowany przedsiębiorca zajmujący się usługami pralniczymi (to jest zakupujący hurtowe ilości środków pralniczych, co przekłada się na ich niższą niż przeciętna cenę) oferuje pewną cenę za upranie zestawu odzieży roboczej, to pracownik nie ma możliwości uprania tej odzieży taniej. Musi bowiem również użyć środków chemicznych do prania, zużyć energią elektryczną. Przedsiębiorcy zajmujący się usługami pralniczymi z założenia winni wypracować zysk, dlatego Spółka zdecydowała się na zastosowanie 5% współczynnika korygującego.

Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007). Zatem wypłacenie pracownikowi w razie uprania przez niego odzieży roboczej 95% kwoty za pranie żądanej przez najtańszą lokalną pralnię stanowi odpowiednik rzeczywistych kosztów, które należy ponieść na pranie.

Z ostrożności Wnioskodawca wskazuje, że system ekwiwalentu za pranie, wypłacanego pracownikom w równej, ryczałtowej wysokości, powszechnie funkcjonuje w Polsce. Dla przykładu Spółka wskazuje Zarządzenie Prezesa KRUS z 31 grudnia 2004 r. w sprawie zasad przydzielania pracownikom... środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz środków higieny osobistej (Dz. Urz. PKRUS z 10 maja 2005 r.). § 3 ust. 1 pkt 1 tego zarządzenia precyzuje, że za pranie odzieży otrzymanej od pracodawcy przysługują ekwiwalent w zryczałtowanej wysokości 1,2% minimalnego wynagrodzenia (czyli niemal dwukrotnie więcej niż planuje wypłacać Wnioskodawca). Podobnie Decyzja Komendanta Głównego Policji z 30 listopada 2011 r. w sprawie wysokości sławek ekwiwalentu pieniężnego za pranie odzieży roboczej przydzielonej pracownikom komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji (Dz. Urz. KGP z 15 grudnia 2011 r.) podaje, że za prania odzieży roboczej (w zależności od zestawu) przysługuje zryczałtowana stawka od 5,50 zł do 45 zł. Skoro więc instytucjom finansów publicznych, posiadającym licznych pracowników i podlegającym wielu niezależnym instytucjom kontrolnym nie został nigdy zakwestionowany zryczałtowany sposób wypłacania ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej, uznać należy, że ryczałtowe określenie ekwiwalentu jest dopuszczalne.

Wnioskodawca stwierdza również, że interpretacja przepisu art. 237^{9 §} 3 Kodeksu pracy w ten sposób, by za ekwiwalent uznać wyłącznie kwotę odpowiadającą ściśle kosztom poniesionym przez pracownika spowodowałaby, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych byłby martwy. Nie da się bowiem, zdaniem Wnioskodawcy, nigdy ściśle ustalić kosztów poniesionych przez pracownika na pranie wykonane we własnym zakresie (ilość i rodzaj zużytych środków chemicznych, ilość energii elektrycznej i taryfa, ilość wody itp.). Przy rygorystycznej, językowej wykładni przepisu art. 237^{9 §} 3 Kodeksu pracy nie można by również wypłacać ekwiwalentu za pranie odzieży przez pracownika w pralni, gdyż przepis ten mówi, że jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, to "czynności te mogą być wykonane przez pracownika". Zatem w świetle powołanego przepisu dla otrzymana ekwiwalentu należałoby wykazać, że to pracownik uprał odzież roboczą.

Ponieważ jednak panuje zasada domniemania racjonalności ustawodawcy, to należy wykluczyć by stanowione były przepisy martwe. Przyjąć więc należy, że dopuszczalnym dla otrzymania przez pracownika ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej jest zarówno sytuacja gdy pierze on odzież sam i otrzymuje ekwiwalent w wysokości ustalonej w sposób zryczałtowany stawki ustalonej przez pracodawcę w oparciu o ceny na rynku lokalnym jak i wtedy gdy pracownik przedstawi dowód poniesienia kosztów prania odzieży roboczej w pralni. Tym samym Wnioskodawca uważa, że kwota w wysokości 95% najniższej oferty za pranie kompletu odzieży roboczej, uzyskanej od lokalnej pralni stanowi ekwiwalent za pranie i wypłacenie jej pracownikowi w razie rzeczywistego uprania przez niego odzieży roboczej korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy przepisu art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż zgodnie z przepisem art. 237⁸ Kodeksu pracy w Spółce z o.o. ustalone są stanowiska pracy, dla których przyporządkowane są określone rodzaje odzieży roboczej. Obecnie u Wnioskodawcy funkcjonuje nieefektywny system prania odzieży roboczej w pomieszczeniach Spółki. Wnioskodawca zebrał oferty pralni znajdujących się najbliżej siedziby Spółki na pranie odzieży roboczej. Zważywszy jednak na okoliczność, że zbieranie odzieży roboczej od wszystkich pracowników a następnie jej transport do pralni i z powrotem a następnie wydawanie upranej odzieży roboczej, a także indywidualne znakowanie tej odzieży wiązałoby się z dodatkowymi kosztami, Wnioskodawca planuje wypłacać pracownikom ekwiwalent za pranie odzieży. W zamiarze Spółki ekwiwalent byłby równy dla wszystkich i byłby niższy o 5% od najniższej oferty za pranie odzieży roboczej, otrzymanej przez Wnioskodawcę od lokalnych pralni. Ekwiwalent wypłacany byłby raz w miesiącu po potwierdzeniu przez przełożonego pracownika, że odzież robocza została w danym miesiącu faktycznie wyprana. Jeżeli odzież nie zostałaby w ciągu miesiąca wyprana pracownik nie otrzymywałby ekwiwalentu.

Zatem wypłacane pracownikom ekwiwalenty za pranie odzieży roboczej stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zagadnienia dotyczące dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także związanych z tym wypłat ekwiwalentów pieniężnych reguluje dział X "Bezpieczeństwo i higiena pracy", rozdział IX "Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze" ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 237^{7 §} 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

W myśl art. 237^{7 §} 2 ww. Kodeksu pracy, pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ponadto na podstawie art. 237^{9 §} 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika, stosownie do treści art. 237^{9 §} 3 Kodeksu pracy.

Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Przepisy te nie wymagają, by pracodawca dokonywał zwrotu udokumentowanych wydatków ponoszonych przez pracowników. Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007).

Skoro zatem z przepisów Kodeksu pracy wynika, że to pracodawca jest zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania stosowanych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, a w przypadku braku możliwości prania odzieży roboczej wypłaty ekwiwalentu w wysokości kosztów poniesionych przez pracowników, to wysokość ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego pracownikom, w wysokości kosztów przez nich poniesionych, zwolniona jest z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż wysokość ekwiwalentu może być ustalona także w sposób inny, niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez pracowników. Jako ekwiwalent, wypłacane pracownikom kwoty mają stanowić rekompensatę kosztów przez nich poniesionych. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stawiają szczególnych wymogów dla możliwości zwolnienia tego rodzaju ekwiwalentu od opodatkowania. Warunkiem zwolnienia jest wyłącznie to, by prawo do ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikały z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy. Podkreślenia przy tym wymaga, iż przepisy prawa pracy nie są przepisami podatkowymi, wobec czego tut. Organ nie posiada kompetencji do ich autorytarnej interpretacji. W celu ostatecznego rozstrzygnięcia wątpliwości w zakresie podstaw do wypłaty wysokości ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej należy zwrócić się do organów właściwych dla spraw pracowniczych i bhp.

Zatem "ekwiwalent za pranie odzieży roboczej", o którym mowa w zdarzeniu przyszłym jest ekwiwalentem korzystającym ze zwolnienia od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile prawo do tego ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikają z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.