IBPBII/1/415-275/10/BD - Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej przez rodzica posiadającego ograniczoną władzę rodzicielską.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 lutego 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 8 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawa do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 8 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawa do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2003 r. wyrokiem Sądu Okręgowego zostało rozwiązane małżeństwo wnioskodawcy z Panią X. W następstwie rozwodu wnioskodawca był zmuszony do wyprowadzenia się ze wspólnego mieszkania (domu rodzinnego żony) i zamieszkał ze swoimi rodzicami. W trakcie związku małżeńskiego małżonkowie wspólnie wychowywali córkę, w stosunku do której po rozwodzie wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono byłej żonie, zaś w stosunku do wnioskodawcy władzę rodzicielską ograniczono do prawa współdecydowania w istotnych sprawach dotyczących losu córki. Stan faktyczny nie odzwierciedla wyżej wymienionego wyroku gdyż była żona wyjechała za granicę w 2005 r. a córka pozostała w domu rodzinnym i zaopiekowali się nią rodzice żony. Jednakże udział wnioskodawcy w wychowaniu córki nie został zgodnie z wyrokiem ograniczony do decyzji w istotnych sprawach ponieważ wnioskodawca uczestniczył i nadal uczestniczy w jej wychowaniu. Pomimo tego, że nie mieszka razem z córką, a faktycznej opieki nad nią nie sprawuje była żona lecz jej rodzice, wnioskodawca pomaga córce w nauce, stara się w ramach możliwości (praca) dowozić ją na treningi, zawody sportowe oraz spędza z nią każdą wolną chwilę. Partycypuje w codziennych kosztach utrzymania, oprócz tego wpłaca dziadkom ustaloną sądownie kwotę alimentów, a także uiszcza opłatę czesnego w szkole prywatnej, do której uczęszcza córka. Wnioskodawca jednocześnie zaznaczył, że była żona, nie może skorzystać z ulgi prorodzinnej, ponieważ nie zamieszkuje na terenie RP i nie posiada dochodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprawowanie opieki, gdy rodzic (wnioskodawca) nie zamieszkuje wspólnie z dzieckiem uprawnia do skorzystanie z ulgi prorodzinnej.

Zdaniem wnioskodawcy, mam on prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w rozliczeniu podatkowym za rok 2009 i następne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Z dniem 1 stycznia 2009 r. uregulowaniami art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zostały zmienione zasady odliczania ulgi z tytułu wychowywania dzieci, określone w treści art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl art. 27f ust. 2 tejże ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek (tj. w 2009 r. 1.112,04 zł za cały rok), określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 powołanej ustawy w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 wyżej cyt. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi za 2009 r. są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki tj.:

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż w wyniku rozwodu, który miał miejsce w 2003 r. wnioskodawca był zmuszony do wyprowadzenia się ze wspólnego mieszkania (domu rodzinnego żony) i zamieszkał ze swoimi rodzicami. W trakcie związku małżeńskiego małżonkowie wspólnie wychowywali córkę, w stosunku do której po rozwodzie wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono byłej żonie, zaś w stosunku do wnioskodawcy władzę rodzicielską ograniczono do prawa współdecydowania w istotnych sprawach dotyczących losu dziecka. Jednakże była żona wnioskodawcy wyjechała za granicę w 2005 r., a córka pozostała w domu rodzinnym i zaopiekowali się nią rodzice żony. Udział wnioskodawcy w wychowaniu córki nie został zgodnie z wyrokiem ograniczony do decyzji w istotnych sprawach, ponieważ wnioskodawca uczestniczył i nadal uczestniczy w jej wychowaniu. Pomimo tego, że nie mieszka razem z córką, wnioskodawca pomaga córce w nauce, stara się w ramach możliwości (praca) dowozić ją na treningi, zawody sportowe oraz spędza z nią każdą wolną chwilę. Partycypuję w codziennych kosztach utrzymania, oprócz tego wpłaca dziadkom ustaloną sądownie kwotę alimentów, a także uiszcza opłatę czesnego w szkole prywatnej, do której uczęszcza córka.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz fakt, iż wnioskodawcy została jedynie ograniczona władza rodzicielska stwierdzić należy, iż przysługuje mu prawo do odliczenia od podatku ulgi prorodzinnej. Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej zawieszenia ani pozbawienia. Przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) precyzują wypadki wymagające ingerencji sądu opiekuńczego w sprawowaniu władzy rodzicielskiej. Istnieją trzy formy ingerencji: zawieszenie, ograniczenie lub pozbawienie. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może wynikać z faktu zagrożenia dobra dziecka jak również może być uzasadnione sytuacją, w której nie ma bezpośredniego zagrożenia, jednak brak wspólnego zamieszkiwania dziecka z obojgiem rodziców, a zwłaszcza konfliktu między nimi uzasadnia interwencję ustawodawcy i w konsekwencji sądu opiekuńczego.

Treść przepisu art. 107 § 1 ww. ustawy stanowi, iż jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka (zdanie pierwsze art. 107 § 2 ww. ustawy).

Zatem wnioskodawca wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do swojej córki, jednakże jest ona w pewnym zakresie ograniczona. Przepis art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazuje, że ulga prorodzinna przysługuje rodzicom wykonującym władzę rodzicielską, zatem należy stwierdzić, że ulga przysługuje także rodzicowi, który ma ograniczoną władze rodzicielską. Z odliczenia nie może skorzystać ten rodzic, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzic, w stosunku do którego została ona zawieszona.

Wnioskodawca powinien pamiętać, że roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie mówi, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi tj. kwoty 1.112,04 zł. Zatem jeżeli żona nie skorzysta z ulgi - ulgę tę w całej kwocie może odliczyć wnioskodawca.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.