IBPBII/1/415-252/13/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 1 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 21 i 23 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

W dniu 1 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 15 maja 2013 r. znak: IBPB II/1/415-252/13/AA wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 21 i 23 maja 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dziecko, tj. córkę w wieku 24 lat. Córka Wnioskodawczyni jest kandydatem na żołnierza zawodowego, pełniącym służbę wojskową w wyższej szkole oficerskiej wojsk lądowych, została przyjęta na 6-letnie studia stacjonarne na uniwersytecie medycznym od 2012 r. Córka Wnioskodawczyni otrzymuje uposażenie zgodnie z przepisami o uposażeniu kandydatów na żołnierzy zawodowych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że:

* jest w separacji (wyrok sądu okręgowego z dnia 16 listopada 2005 r.);

* w 2012 r. Wnioskodawczyni uzyskała dochody opodatkowane na zasadach ogólnych;

* córka Wnioskodawczyni jest stanu wolnego;

* od sierpnia 2012 r. koszty utrzymania i nauki córki w zakresie zakwaterowania, wyżywienia, umundurowania oraz uposażenia zasadniczego ponosi szkoła oficerska;

* od stycznia do lipca 2012 r. córka Wnioskodawczyni studiowała i w tym okresie Wnioskodawczyni ponosiła pełne koszty jej utrzymania;

* od sierpnia 2012 r. Wnioskodawczyni ponosiła pozostałe koszty utrzymania związane z potrzebami córki (tekst jedn.: odzież cywilna, pomoce naukowe, koszty urlopowe, kulturalne, itp.);

* córka Wnioskodawczyni nie osiąga innych dodatkowych dochodów oprócz uposażenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni może rozliczyć się z córką jako matka samotnie wychowująca dziecko oraz skorzystać z ulgi prorodzinnej, tj. z odliczenia na dziecko.

Wnioskodawczyni uważa, że za rok podatkowy 2012 może się rozliczyć jako matka samotnie wychowująca dziecko i skorzystać z ulgi prorodzinnej.

Wnioskodawczyni wskazała, że w praktyce występuje rozbieżność pomiędzy terminologią prawa podatkowego a terminologią ustaw i rozporządzeń "wojskowych". Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z niego uposażenie żołnierzy niezawodowej służby wojskowej. W przepisach dotyczących służby wojskowej mówi się o kandydatach na zawodowych żołnierzy. Obowiązek podatkowy dotyczy odprowadzania podatku od uposażeń żołnierzy zawodowych, więc nie obejmuje on służby kandydackiej.

Wnioskodawczyni uważa, że ponieważ córka pełni służbę kandydacką, to zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz orzecznictwem sądowo-administracyjnym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazała, że córka nie jest żołnierzem zawodowym, jej uposażenie jest zwolnione z opodatkowania (nie otrzymuje rozliczenia rocznego) zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pozostałe warunki, tj. wiek do 25 lat oraz uczelnia (o które mowa w prawie o szkolnictwie wyższym) są spełnione.

Swoje stanowisko Wnioskodawczyni oparła na analizie art. 21 ust. 1 pkt 15 lit. a ww. ustawy oraz powołała kilka wyroków sądowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przedstawiony we wniosku stan faktyczny dotyczy 2012 r., zatem w niniejszej interpretacji dokonano oceny stanowiska Wnioskodawczyni w oparciu o przepisy, w brzmieniu obowiązującym w tym okresie.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 i 9 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem odnoszącym się do przychodów dotyczących tzw. najmu prywatnego) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców.

Zasady korzystania z tzw. ulgi prorodzinnej określa art. 27f cyt. ustawy. Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 cyt. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Zatem aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ww. ustawy należy m.in.:

* osiągnąć dochody opodatkowane według skali podatkowej, określonej w art. 27f ww. ustawy,

* wychowywać w roku podatkowym dzieci własne lub przysposobione lub też utrzymywać - w związku z wykonywaniem ciążącego obowiązku alimentacyjnego - dzieci do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku dzieci te nie uzyskiwały dochodów w kwocie określonej w cyt. art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* wykazać podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Warunkiem do zastosowania preferencyjnego opodatkowania jak również skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej jest również - jak wynika z przepisów powyżej powołanych - fakt nieuzyskiwania przez dziecko dochodów podlegających opodatkowaniu m.in. na tzw. zasadach ogólnych (za wyjątkiem określonej kwoty). To oznacza, że uzyskanie przez dziecko dochodu mieszczącego się w katalogu dochodów zwolnionych nie powoduje utraty prawa do zastosowania omawianych ulg.

Ustawodawca, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnił od podatku dochodowego świadczenia osób otrzymywane z tytułu odbywania lub pełnienia:

- przyznane na podstawie odrębnych przepisów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest w separacji z mężem (wyrok sądu okręgowego z dnia 16 listopada 2005 r.) i w związku z tym samotnie wychowuje 24-letnią córkę, stanu wolnego.

Córka Wnioskodawczyni jest kandydatem na żołnierza zawodowego pełniącym służbę wojskową w wyższej szkole oficerskiej wojsk lądowych i od 2012 r. została przyjęta na 6-letnie studia stacjonarne na uniwersytecie medycznym. Córka Wnioskodawczyni nie osiąga innych dodatkowych dochodów oprócz uposażenia, przyznanego zgodnie z przepisami o uposażeniu kandydatów na żołnierzy zawodowych.

W 2012 r. Wnioskodawczyni uzyskała dochody opodatkowane na zasadach ogólnych. Córka Wnioskodawczyni od stycznia do lipca 2012 r. studiowała i w tym okresie Wnioskodawczyni ponosiła pełne koszty jej utrzymania. Natomiast, od sierpnia 2012 r. koszty nauki i utrzymania córki Wnioskodawczyni w zakresie zakwaterowania, wyżywienia, umundurowania oraz uposażenia zasadniczego ponosi szkoła oficerska. Wnioskodawczyni od sierpnia 2012 r. ponosiła więc pozostałe koszty utrzymania swojej córki, tj. zakup odzieży cywilnej, pomoce naukowe, koszty urlopowe, kulturalne, itp.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że podjęcie studiów przez córkę Wnioskodawczyni na wyższej szkole oficerskiej nie oznacza nie istnienia obowiązku alimentacyjnego Wnioskodawczyni wobec swojej córki. Fakt, że od sierpnia 2012 r. koszt nauki i utrzymania córki Wnioskodawczyni w zakresie: zakwaterowania, wyżywienia, umundurowania oraz uposażenia zasadniczego przejmuje szkoła oficerska, nie ma wpływu na ww. obowiązek alimentacyjny. Wnioskodawczyni bowiem nadal ponosi pozostałe koszty związane z potrzebami córki, tj.: koszty odzieży cywilnej, pomocy naukowych, koszty urlopowe, kulturalne, itp.

Ponadto, jeżeli służba kandydacka, którą pełni córka Wnioskodawczyni jest, tak jak Wnioskodawczyni stwierdziła, istotnie niezawodową służbą wojskową (i nie jest zaliczana do służby przygotowawczej) - to zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem art. 21 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy - uposażenie, które otrzymuje córka Wnioskodawczyni będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. Tym samym fakt otrzymywania tego świadczenia nie będzie stanowił warunku wykluczającego, który został określony w art. 6 ust. 4 pkt 3 cyt. ustawy. Jak wynika bowiem z wniosku, córka Wnioskodawczyni nie osiąga żadnych innych dochodów oprócz ww. uposażenia.

Zatem, należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, że za rok 2012 przysługuje jej prawo do rozliczenia przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci, jak również przysługuje jej prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej pod warunkiem spełnienia wszystkich pozostałych ustawowych przesłanek wymaganych do ich zastosowania.

Należy jednak podkreślić, iż wniosek o opodatkowanie dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci winien zostać wyrażony w zeznaniu rocznym składanym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Odnosząc się natomiast do wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyroków, należy stwierdzić, iż orzeczenia sądów nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.