IBPBII/1/415-227/12/BJ - PIT w zakresie obowiązku podatkowego w Polsce.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2012 r. (data wpływu do Biura - 6 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego w Polsce - jest prawidłowe.

W dniu 6 marca 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego w Polsce.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1981 r. Wnioskodawca mieszka razem z rodziną na terytorium Francji. Posiada obywatelstwo polskie i francuskie.

Od 2001 r. otrzymuje francuską rentę z tytułu choroby. Ze względu na małą wysokość renty oraz obowiązujące we Francji odliczenia - Wnioskodawca nie płacił za nie podatku.

W 2007 r. Wnioskodawca przyjechał do Polski w celu leczenia. Miał m.in. operację stawu biodrowego. W tym celu aby realizować obowiązek ubezpieczeniowy Wnioskodawca zgłosił się do ubezpieczeń KRUS; otrzymuje również z tego tytułu polską rentę, która podlega tutaj opodatkowaniu.

Cała rodzina Wnioskodawcy nadal mieszka we Francji, a on w miarę możliwości często tam jeździ. Tam skupia się centrum jego interesów osobistych (ośrodek interesów życiowych) - żona, dzieci, dom. Wnioskodawca w Polsce jest tylko w celach leczniczych i po rekonwalescencji powróci do Francji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy, jeżeli Wnioskodawca uzyskał rentę francuską ze źródeł przychodu położonych we Francji, to uwzględniając obowiązującą do dochodów uzyskiwanych ze źródeł położonych we Francji metodę wyłączenia z progresją, powinien być zwolniony w Polsce z opodatkowania dochodu uzyskiwanego we Francji oraz obowiązku składania zeznania podatkowego PIT-36.

Wnioskodawca uważa, iż w powyższej sytuacji powinien być zwolniony z opodatkowania renty uzyskiwanej ze źródeł przychodu położonych we Francji i nie powinien składać zeznania podatkowego PIT-36.

Na poparcie swego stanowiska Wnioskodawca wskazał art. 24 umowy polsko-francuskiej z 1997 r., który stanowi, że: "Obywatele Umawiającego się Państwa niezależnie od tego, czy posiadają miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw, nie mogą być poddani w drugim Umawiającym się Państwie ani opodatkowaniu, ani związanym z nim obowiązkom, które są inne lub bardziej uciążliwe od tych, którym są lub mogą być poddani obywatele tego drugiego Państwa znajdujący się w takiej samej sytuacji."

Zdaniem Wnioskodawcy, istotną kwestią jest fakt, że jego pobyt w Polsce jest tylko do czasu poprawy stanu zdrowia i nie jest ciągły; w miarę możliwości Wnioskodawca jeździ do Francji. Poza tym, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Biorąc pod uwagę znaczenie terminu "miejsce zamieszkania" czyli posiadanie na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych, to według tej definicji, w przypadku Wnioskodawcy, jego miejscem zamieszkania jest Francja, ponieważ - jak już nadmienił wyżej - cała rodzina Wnioskodawcy żyje na stałe we Francji, a on zamierza tam wrócić po zakończeniu leczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Z przepisu art. 3 ust. 1a ww. ustawy wynika, iż za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ww. ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 2b ww. ustawy stanowi, iż za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

Aby jednoznacznie przesądzić o tym gdzie należy ustalić miejsce zamieszkania dla celów podatkowych nie można poprzestać na analizie wyłącznie tylko przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1, poz. 5) określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam obowiązkowi podatkowemu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne podobne znamiona, nie włączając jednak osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu, jaki osiągają ze źródeł położonych w wyżej wymienionym Państwie albo z tytułu majątku, jaki posiadają w tym Państwie.

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 2, jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

Postanowienia art. 4 ust. 2 umowy mają zatem zastosowanie w sytuacji, gdy w myśl postanowień ust. 1 ww. umowy, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, tzn. gdy zachodzi kolizja ustawodawstw wewnętrznych obu państw w kwestii dotyczącej ustalenia miejsca zamieszkania.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a w konsekwencji - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynika to, z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez "centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei "centrum interesów gospodarczych", to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a powołanej ustawy analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Powyższe kryteria stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy), oczywiście z uwzględnieniem postanowień stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż od 1981 r. Wnioskodawca mieszka razem z rodziną na terytorium Francji. Posiada obywatelstwo polskie i francuskie. Od 2001 r. otrzymuje francuską rentę z tytułu choroby. W 2007 r. Wnioskodawca przyjechał do Polski w celu leczenia. W tym celu aby realizować obowiązek ubezpieczeniowy Wnioskodawca zgłosił się do ubezpieczeń KRUS; otrzymuje również z tego tytułu polską rentę. Cała rodzina Wnioskodawcy nadal mieszka we Francji, a on w miarę możliwości często tam jeździ. Tam skupia się centrum jego interesów osobistych (ośrodek interesów życiowych) - żona, dzieci, dom. Wnioskodawca w Polsce jest tylko w celach leczniczych i po rekonwalescencji powróci do Francji.

Opisane okoliczności wskazują, iż Wnioskodawca spełnia przesłanki pozwalające uznać go za osobę posiadającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych zarówno we Francji jak i w Polsce. Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca przebywa w Polsce, natomiast z Francją ma ściślejsze powiązania osobiste (tam znajduje się jego centrum interesów życiowych) i jest uznany za rezydenta podatkowego tego państwa, miejsce zamieszkania dla celów podatkowych Wnioskodawcy należy ustalić zgodnie z regułami kolizyjnymi zawartymi w art. 4 ust. 2 umowy.

Po dokonaniu analizy stopnia powiązań osobistych i gospodarczych Wnioskodawcy, stwierdza się, iż stosownie do art. 4 ust. 2 umowy, nie posiada on miejsca zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski. Z wniosku wynika bowiem, że Wnioskodawca ma silniejsze powiązania osobiste i gospodarcze z Francją.

Reasumując, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, iż w Polsce podlega opodatkowaniu jedynie od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce, z uwzględnieniem postanowień powołanej umowy polsko-francuskiej o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zatem Wnioskodawca jest zwolniony z opodatkowania renty uzyskiwanej ze źródeł przychodu położonych we Francji i nie powinien składać zeznania podatkowego PIT-36.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zastosowania art. 24 ust. 1 umowy polsko-francuskiej (dotyczącego zasady równego traktowania), należy wskazać, iż stosownie do treści tego przepisu obywatele Umawiającego się Państwa niezależnie od tego, czy posiadają miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw, nie mogą być poddani w drugim Umawiającym się Państwie ani opodatkowaniu, ani związanym z nim obowiązkom, które są inne lub bardziej uciążliwe od tych, którym są lub mogą być poddani obywatele tego drugiego Państwa znajdujący się w takiej samej sytuacji.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w powyższym przepisie, osoby zamieszkujące na terytorium jednego z Umawiających się Państw podlegają obowiązkom wynikającym z ustawodawstwa tego Państwa na tych samych warunkach co obywatele tego Państwa. Równe traktowanie ma polegać na obciążeniu Polaka mieszkającego we Francji takimi samymi obowiązkami jak mieszkającego tam Francuza albo Francuza mieszkającego w Polsce takimi samymi obowiązkami jak mieszkającego tu Polaka.

Wbrew Wnioskodawcy równe traktowanie, o którym mowa w art. 24 umowy, nie polega zatem, w odniesieniu do niniejszej sprawy, na zwolnieniu z opodatkowania lub zwolnieniu z bardziej "uciążliwego" opodatkowania w Polsce dochodów opodatkowanych we Francji.

W przedmiotowej sprawie przepis ten nie znajduje zastosowania. Wnioskodawca jako osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Francji podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Dochody uzyskane we Francji podlegają opodatkowaniu w państwie źródła zgodnie z przepisami prawa tego państwa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo należy wskazać, iż niniejszą interpretacją rozstrzygnięto jedynie zagadnienie ściśle określone zakresem wniosku, to jest miejsce opodatkowania francuskiej emerytury.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.