IBPBII/1/415-177/12/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 23 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego odszkodowania:

* w części dotyczącej uznania otrzymanego świadczenia za przychód z tzw. innych źródeł - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 lutego 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest jedynym właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka X. Na podstawie umowy z dnia 7 grudnia 2011 r. zawartej między Wnioskodawczynią a A. S.A. zostało jej wypłacone odszkodowanie w związku z budową urządzeń kanalizacyjnych i wodociągowych.

Odszkodowanie przysługuje z tytułu:

* szkody poniesionej na nieruchomości w związku z przedmiotową budową (studzienki kanalizacyjne 1 szt., rur wodociągowych i kanalizacyjnych o łącznej długości 28 mb),

* trwałego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości (na powierzchni 60 m²).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wartość opisanego odszkodowania, w tym konkretnym przypadku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i powinna zostać uwzględniona w rozliczeniu rocznym PIT.

Wnioskodawczyni wskazała, iż ma świadomość, że wypłacone odszkodowanie stanowi przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), jednakże art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy przewiduje zwolnienie od podatku odszkodowań, których wysokość lub zasady wynikają z odrębnych ustaw. W przypadku odszkodowań za szkody wyrządzone przy budowie kanalizacji i wodociągu podstawą taką jest art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym, odszkodowanie za szkody wyrządzone przy realizacji inwestycji celu publicznego powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód, a jeżeli zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę, odpowiadającą temu zmniejszeniu.

Wnioskodawczyni wskazała, iż w jej przypadku wartość nieruchomości uległa zmniejszeniu poprzez działania związane z budową (straty w drzewach i krzewach owocowych, jak i ozdobnych) oraz trwałe ograniczenie w sposobie korzystania z tejże nieruchomości (na pow. 60 m²) poprzez posadowienie urządzeń kanalizacyjnych i wodociągowych. W konsekwencji Wnioskodawczyni jest również zobowiązana do zapewnienia nieodpłatnego dostępu do urządzeń, celem ich prawidłowej eksploatacji, konserwacji oraz napraw a także w przypadku zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, zamieszczenia klauzuli, iż nabywca nieruchomości zobowiązuje się do nieodpłatnego znoszenia urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, celem ich prawidłowej eksploatacji, konserwacji oraz napraw.

Wnioskodawczyni wskazała, iż przez jej działkę doprowadzono kanalizację i wodociąg do działki sąsiedniej. Bez jej zgody sąsiedni budynek byłby pozbawiony wymiany wodociągu oraz doprowadzenia kanalizacji.

Wnioskodawczyni stoi zatem na stanowisku, że istnieją realne przesłanki do tego, aby wartość odszkodowania, w jej konkretnym przypadku, została zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są inne źródła

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Do kategorii przychodów określonych w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy zalicza się wszystkie te przychody, które nie zostały enumeratywnie wymienione jako źródła przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni jest jedynym właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka X. Na podstawie umowy z dnia 7 grudnia 2011 r. zawartej między Wnioskodawczynią a A. S.A. zostało jej wypłacone odszkodowanie w związku z budową urządzeń kanalizacyjnych i wodociągowych. Odszkodowanie wypłacono z tytułu szkód poniesionych na nieruchomości w związku z przedmiotową budową (studzienki kanalizacyjne 1 szt., rur wodociągowych i kanalizacyjnych o łącznej długości 28 mb), trwałego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości (na powierzchni 60 m²).

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż wypłacone odszkodowanie stanowi przychód z tzw. innych źródeł, jednakże przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy wskazać należy, iż otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie istotnie stanowi przychód z tzw. innych źródeł określony w art. 20 ust. 1 w. zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem w części dotyczącej uznania otrzymanego świadczenia za przychód z tzw. innych źródeł stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Nie można się jednak zgodzić ze stanowiskiem Wnioskodawczyni w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania. Zauważyć bowiem należy, iż aby zastosować zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania musiałyby wynikać wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych i odszkodowanie takie nie mogłoby wynikać z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (lit. g) ww. przepisu.

Jako podstawę wypłaty odszkodowania na mocy odrębnych przepisów Wnioskodawczyni wskazała art. 128 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), zgodnie z którym odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 i 124 - 126. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o tę kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.

Należy jednak zauważyć, iż w przedstawionym stanie faktycznym odszkodowanie nie zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, gdyż nie było ono przyznane w trybie administracyjnym poprzez wydanie przez właściwy organ (starostę) decyzji o odszkodowaniu, o którym mówi art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Fakt, iż Wnioskodawczyni powołuje regulacje ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 128 ust. 4 ustawy) nie oznacza, że wysokość przyznanego odszkodowania wynika wprost z przepisów odrębnej ustawy. Ustawa o gospodarce nieruchomościami dotyczy bowiem odszkodowań przyznanych w trybie administracyjnym, a zasady ich przyznawania i ustalania reguluje Dział III rozdział 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ponadto, jeżeliby nawet przyjąć, jak to wskazuje Wnioskodawczyni, iż zasady ustalania otrzymanego przez nią odszkodowania wynikały wprost z przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, to powołane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy zwolnienie również nie będzie miało zastosowania, gdyż odszkodowanie wypłacono na podstawie umowy z dnia 7 grudnia 2011 r. zawartej między nią a spółką akcyjną. Jako, że przyznane odszkodowanie wynika z umowy (ugody) zawartej między Wnioskodawczynią i inwestorem znajdzie zastosowanie wyjątek przewidziany w lit. g) art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączający ze zwolnienia z opodatkowania te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zatem uzyskaną kwotę odszkodowania, jako niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania Wnioskodawczyni winna wykazać w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymała odszkodowanie.

Tym samym w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Ustosunkowując się do stanowiska Wnioskodawczyni, w którym stwierdza, iż istnieją realne przesłanki do tego, aby w jej konkretnym przypadku, wartość odszkodowania, została zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych podkreślić należy, iż zgodnie z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała