IBPBII/1/415-172/12/BJ - Określenie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 22 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 19 marca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 lutego 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 12 marca 2012 r. znak: IBPBII/1/415-172/12/BJ wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 19 marca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 01 wrzesnia 2011 r. Wnioskodawczyni zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową porozumienie, w wyniku którego nastąpiło rozliczenie jej wkładu mieszkaniowego w wysokosci 211.646 zł.

Zgodnie z porozumieniem stron, z wkładu potrącono kaucję zabezpieczającą (4.694,76 zł) oraz kwotę 114.476,86 zł na przyszłe opłaty, gdyż Wnioskodawczyni aktualnie wynajmuje od Spółdzielni mieszkanie. Do wypłaty pozostała kwota 90.000 zł, którą Wnioskodawczyni otrzymuje w transzach:

* I transza 30.000 zł - 15 grudnia 2011 r.,

* II transza 30.000 zł - 15 czerwca 2012 r.,

* III transza 30.000 zł - 15 czerwca 2013 r.

W lutym 2012 r. Wnioskodawczyni i jej mąż otrzymali informacje PIT-8C, opiewające na kwoty 105.806,74 zł i 105.806,75 zł.

W piśmie z daty wpływu do tut. Biura - 19 marca 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wyjaśniła, iż oddanie lokalu do dyspozycji Spółdzieli Mieszkaniowej - co wiązało się ze zwrotem wkładu mieszkaniowego (zwaloryzowanego) - spowodowane było obniżeniem standardu jej statusu wynikającego z podwyżek mediów, czynszu oraz podjętych dawniej zobowiązń kredytowych.

Wnioskodawczyni wskazała, iż w 2011 r. otrzymała z tytułu zwrotu wyłącznie kwotę 30.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z otrzymanym PIT-8C Wnioskodawczyni jest zobowiązana do uiszczenia podatku od wykazanej w nim kwoty.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna zapłacić podatku dochodowego z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego ze Spółdzielni, tym bardziej, że do tej pory otrzymała 30.000 zł. Jest zdziwiona jakie podstawy kierowały Spółdzielnią Mieszkaniową aby obciążenie całości wkładu mieszkaniowego rozpisać na nieotrzymane kwoty (bez 30.000 zł) i to na nią i jej nieuprawnionego męża. Wnioskodawczyni uważa, iż nie powinna otrzymać informacji PIT-8C, a tym bardziej jej mąż niebędący członkiem Spółdzielni; członkiem była tylko Wnioskodawczyni.

Zajmując stanowisko Wnioskodawczyni przywołała interpretację z dnia 24 maja 2010 r. znak: IPPB4/415-176/10-7/SP, z której wynika, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazała, iż zapłaci podatek w terminie rozliczenia lecz prosi o podanie sposobu odzyskania niesłusznie zapłaconego podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska dotycząca skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego dla Wnioskodawczyni. W zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego dla męża Wnioskodawczyni wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Z wniosku wynika, iż w dniu 01 wrzesnia 2011 r. Wnioskodawczyni zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową porozumienie, w wyniku którego nastąpiło rozliczenie jej wkładu mieszkaniowego (zwaloryzowanego) w wysokosci 211.646 zł. Zgodnie z porozumieniem stron, z wkładu potrącono kaucję zabezpieczającą (4.694,76 zł) oraz kwotę 114.476,86 zł na przyszłe opłaty związane z wynajmem aktualnie lokalu mieszklanego od Spółdzielni. Do wypłaty pozostała kwota 90.000 zł, którą Wnioskodawczyni otrzymuje w transzach:

* I transza 30.000 zł - 15 grudnia 2011 r.,

* II transza 30.000 zł - 15 czerwca 2012 r.,

* III transza 30.000 zł - 15 czerwca 2013 r.

Kwestię zwrotu wniesionego wcześniej do Spółdzielni wkładu mieszkaniowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r. - spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale. Natomiast z ust. 1#185; tego artykułu wynika, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Przepis art. 11 ust. 2 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. (...).

W myśl art. 11 ust. 2#185; tej ustawy w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Stosownie do art. 11 ust. 2#178; cyt. ustawy z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24 ww. ustawy).

Zwrot wkładu mieszkaniowego, a od 31 lipca 2007 r. - wypłata wartości rynkowej lokalu z uwzględnieniem ww. potrąceń - w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to, czyli zwrot wkładu mieszkaniowego wycenionego po wartości uwzględniającej jego przecenę powoduje po stronie osoby fizycznej konkretne przysporzenie finansowe, rozumiane w sensie podatkowym jako dochód. Otrzymując wartość rynkową lokalu (wcześniej - zwaloryzowany wkład mieszkaniowy) członek spółdzielni otrzymuje wymierną korzyść finansową w sensie podatkowym. Podstawą otrzymania wartości rynkowej lokalu czy też zwaloryzowanej kwoty wkładu jest wniesienie wcześniej wkładu do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Ustawodawca mając więc na uwadze, iż otrzymanie takiego świadczenia jest skutkiem wcześniejszego uiszczenia wkładu (bez wniesienia wcześniej wkładu członek spółdzielni nie otrzymałby ani wartości rynkowej lokalu ani wkładu zwaloryzowanego) zawarł w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosowne zwolnienie, którego postanowienia stanowią dodatkową argumentację przemawiającą za kwalifikacją do przychodu podatkowego zwrotu wkładu.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Wobec powyższego kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, a od 31 lipca 2007 r. wypłata wartości rynkowej lokalu - do wysokości wkładu wniesionego przez Wnioskodawczynię do Spółdzielni Mieszkaniowej jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. przepisu. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, a wniesionym wkładem stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 cyt. ustawy; Spółdzielnia Mieszkaniowa zobowiązana była więc do sporządzenia informacji PIT-8C, w której winna wykazać jako przychód podlegający opodatkowaniu różnicę między wypłaconą (przekazaną do dyspozycji Wnioskodawczyni) należnością (wartością rynkową lokalu) a wartością wniesionego do Spółdzielni wkładu.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni w 2011 r. otrzymała ze Spółdzielni Mieszkaniowej z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego wyłącznie kwotę 30.000 zł, natomiast pozostała z rozliczenia wkładu kwota ma być jeszcze wypłacona w 2012 r. jako II transza (30.000,- zł) i w 2013 r. jako III transza (30.000,- zł), natomiast wystawiony przez Spółdzielnię PIT-8C opiewał na kwotę 105.806,74 zł. Przy czym z wniosku wynika także, iż część kwoty uzyskanej z rozliczenia wkładu została zarachowana na pokrycie kaucji oraz przyszłych opłat związanych z aktualnie wynajmowanym od Spółdzielni lokalem mieszkaniowym.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy zatem stwierdzić, że jeżeli Wnioskodawczyni została postawiona do dyspozycji kwota 105.806,74 zł (na którą składa się część przeznaczona na kaucję, przyszłe opłaty i kwota do wypłaty), ale z uzgodnień ze Spółdzielnią wynika, iż kwota do wypłaty zostanie wypłacona w 3 transzach, z czego - jak wskazano we wniosku - w 2011 r. została jej wypłacona tylko pierwsza transza w kwocie 30.000 zł, to opodatkowaniu podatkiem dochodowym w 2011 r. podlega kwota faktycznie otrzymana przez Wnioskodawczynię, tj. ta zarachowana na kaucję i przyszłe opłaty oraz wypłacona w gotówce. Natomiast pozostałe kwoty (transze) będą podlegać opodatkowaniu w tych latach kiedy zostaną wypłacone, chyba, że z porozumienia zawartego ze Spółdzielnią wynika, iż to z woli Wnioskodawczyni pozostałe transze będą wypłacone jej w latach 2012-2013, mimo, iż już w 2011 r. Wnioskodawczyni mogła nimi dysponować. Jeżeli jednak z porozumienia pomiędzy Wnioskodawczynią a Spółdzielnią wynika, że pozostałe transze będą jej postawione do dypozycji i w efekcie wypłacone w następnych latach to Wnioskodawczyni winna wykazać przychody z tego tytułu w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym je otrzyma i opodatkować łącznie z innymi uzyskanymi w danym roku dochodami według obowiązującej skali podatkowej.

Odnosząc się do stwierdzenia Wnioskodawczyni w jaki sposób może odzyskać niesłusznie zapłacony podatek tytułem rozliczenia wkładu wskazać należy, iż zgodnie z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Uprawnienie określone w § 1 przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej (art. 75 § 2 pkt 1 lit. a) Ordynacji podatkowej).

W przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. a i b oraz w pkt 2 lit. a i b, podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są obowiązani złożyć skorygowane zeznanie (deklarację) - art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej.

Zatem, jeżeli Wnioskodawczyni w zeznaniu podatkowym za 2011 rok wykazała dochód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego w kwocie wynikającej z PIT-8C, a faktycznie tej kwoty nie otrzymała (kwota ta nie została jej przez Spółdzielnię w całości w 2011 r. postawiona do dyspozycji), winna złożyć do Naczelnika właściwego urzędu skarbowego wniosek o stwierdzenie nadpłaty za 2011 r. wraz z korektą zeznania.

Reasumując, zwrot wkładu mieszkaniowego - otrzymany czy to w postaci zwaloryzowanego wkładu czy też wartości rynkowej lokalu - generalnie stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowaniu jednakże - ze względu na uregulowania art. 21 ust. 1 pkt 50 cyt. ustawy - podlega różnica pomiędzy świadczeniem otrzymanym a wkładem uprzednio wniesionym.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji organu podatkowego wskazać należy, iż dotyczy ona konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.