IBPBII/1/415-14/09/HK - Czy od otrzymanego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy na Wyspie Jersey oraz otrzymanej z tego tytułu renty wnioskodawcy przysługuje zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana S. przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 7 stycznia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 16 lutego 2009 r. oraz 20 lutego 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania oraz renty otrzymanej w związku z wypadkiem przy pracy na wyspie J.:

W dniu 7 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania oraz renty otrzymanej w związku z wypadkiem przy pracy na wyspie J.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 3 lutego 2009 r. Znak: IBPB II/1/415-14/09/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 16 lutego 2009 r. oraz 20 lutego 2009 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca został oddelegowany do pracy na Wyspie J. przez Agencję Rozwoju Regionalnego. Pracę podjął 17 stycznia 2003 r., na podstawie umowy o pracę zawartej w firmie na Wyspie J. W dniu 16 kwietnia 2003 r. podczas prac polowych uległ ciężkiemu wypadkowi. W Anglii przeszedł trepanację czaszki. Wnioskodawca ma 33 lata, jest całkowicie ubezwłasnowolniony. Wnioskodawca ma prawostronny niedowład kończyny górnej i dolnej, ma powolne myślenie, mówi pojedyncze słowa, myląc pojęcia, nie pisze, nie potrafi czytać, słabo widzi na prawe oko. Potrzebuje stałej opieki (pielęgniarza); ciągłej rehabilitacji a także stałej opieki lekarskiej; przeszedł kilka operacji. W opinii lekarzy, stan jego zdrowia nie ulegnie poprawie. Jego opiekun prawny czyni starania o jednorazowe odszkodowanie osobowe z tytułu wypadku przy pracy i tym samym trwałego uszczerbku na zdrowiu (odszkodowanie za ból, cierpienie oraz utratę zdrowia). Aktualnie toczy się postępowanie w celu ustanowienia kuratora, aby otrzymane odszkodowanie było wyłącznie przeznaczone na potrzeby wnioskodawcy. W kwocie odszkodowania mają być uwzględnione koszty związane z opłaceniem pielęgniarza dla wnioskodawcy, którego trzeba zarejestrować i opłacać składki. Sytuacja rodzinna wnioskodawcy jest trudna. Jego matka pracuje na pół etatu, ponieważ opiekuje się wnioskodawcą. Ojciec wnioskodawcy nie żyje. Siostra wnioskodawcy uczy się. Sprawa o odszkodowanie wnioskodawcy toczy się od 5 lat na Wyspie J. Wnioskodawca był ubezpieczony w firmach ubezpieczeniowych: (N.), (TCS.). Firma zajmująca się rentą inwalidzką to Zakład Ubezpieczeń Socjalnych (The (SSD). Wnioskodawca obecnie otrzymuje z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rentę kwartalną w wysokości 603 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od otrzymanego w przyszłości odszkodowania powypadkowego przy pracy oraz otrzymanej renty (renty inwalidzkiej) przysługuje wnioskodawcy zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym...

Zdaniem wnioskodawcy ewentualne odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu, gdyż będzie miało zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3a i 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Artykuł 3 ust. 1a wskazuje, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę która:

W związku z tym, iż Polska nie posiada umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Wyspą J. kwestię opodatkowania dochodów należy rozpatrywać w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca zamieszkuje w Polsce, gdzie znajduje się jego centrum interesów życiowych, natomiast ubiega się o odszkodowanie oraz rentę w związku z wypadkiem przy pracy na Wyspie J.. Tym samym na wnioskodawcy ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy, tzn. podlega opodatkowaniu od całości dochodów w Polsce.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Z powołanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy wynika, iż zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Należy zauważyć, iż zgodnie art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Ww. przepis jednoznacznie wskazuje jaka jest hierarchia źródeł prawa obowiązującego w Polsce. Zgodnie z powyższym, do opodatkowania dochodów w Polsce stosować można wyłącznie przepisy polskich ustaw z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Brak jest zatem konstytucyjnych podstaw aby o obowiązkach podatkowych polskich podatników rozstrzygać na podstawie przepisów wewnętrznych państw innych niż Rzeczpospolita Polska.

Analizując podstawę zwolnienia przedmiotowego odszkodowania w świetle przesłanek określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych organ podatkowy musiałby bowiem w każdym wypadku dokonać interpretacji, do czego w świetle powołanego przepisu art. 87 Konstytucji nie jest uprawniony. Należy zauważyć, że każde państwo ma odrębny system prawny i z aktów prawa jednego państwa nie można wywodzić prawa do zwolnienia podatkowego w drugim państwie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, co do zasady, opodatkowuje przychody otrzymane z tytułu renty, stosując zwolnienie tylko w ściśle określonych przypadkach, enumeratywnie wymienionych w art. 21 ustawy. Jako, że w przedmiotowym przypadku brak podstaw do zastosowania zwolnienia, otrzymana przez wnioskodawcę renta, przyznana na Wyspie J., jak również renta uzyskiwana z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego podlega opodatkowaniu. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało również zastosowania zwolnienie określone w powołanym przez wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 3a ustawy, bowiem odnosi się on do innego przypadku niż przedstawiony we wniosku. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu wolne od podatku dochodowego są odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.

Powyższe oznacza, że w części dotyczącej możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanej renty stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Zatem treść art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) wyklucza ze zwolnienia od podatku odszkodowania otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi. W opisanym zdarzeniu przyszłym wnioskodawca otrzyma od firmy ubezpieczeniowej odszkodowanie z tytułu wypadku.

A zatem jeżeli jest to odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia osobowego i nie zachodzi przesłanka wykluczająca określona w treści art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b), to odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w części dotyczącej możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.