IBPBII/1/415-131/14/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 lutego 2014 r. (wpływ do Biura - 17 lutego 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przeznaczeniem środków finansowych na pokrycie kosztów utrzymania lokalu przez rodziny zastępcze lub prowadzących rodzinne domy dziecka

* w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania środków finansowych na pokrycie kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego przypadających na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 lutego 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przeznaczeniem środków finansowych na pokrycie kosztów utrzymania lokalu przez rodziny zastępcze lub prowadzących rodzinne domy dziecka.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny, rodzina zastępcza niezawodowa i zawodowa może otrzymywać środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą niezawodową albo zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą. Natomiast prowadzący rodzinny dom dziecka, zgodnie z art. 84 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny, otrzymuje na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka.

Środki te przyznawane są na wniosek odpowiednio rodziny zastępczej i prowadzącego rodzinny dom dziecka w drodze decyzji administracyjnej. Koszty utrzymania lokalu ponoszone są przez rodziny zastępcze lub prowadzących rodzinne domy dziecka, natomiast powiat zwraca odpowiednią część, obliczoną zgodnie z ww. przepisami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy środki finansowe otrzymywane przez rodziny zastępcze należy kwalifikować jako dochód - w związku z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - i czy w związku z tym Wnioskodawca zobowiązany jest do wystawienia informacji o osiągnięciu dochodów na druku PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, środki finansowe otrzymywane przez rodziny zastępcze również w części przeznaczonej na pokrycie kosztów utrzymania lokalu na rzecz osób tworzących rodzinę zastępczą nie powinny by traktowane jako dochód, a w związku z tym nie powinien istnieć obowiązek wystawiania informacji PIT. Rodziny zastępcze tworzone są w lokalach będących własnością osób tworzących rodziny zastępcze, Rodzina zastępcza otrzymuje środki finansowe na pokrycie kosztów utrzymania lokalu, zgodnie z art. 83 ust. 2 i 84 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny, w wysokości proporcjonalnej do liczby dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z rodziną zastępczą. Środki te związane są z prowadzeniem rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka i mają na celu zapewnienie prawidłowych warunków do funkcjonowania systemu pieczy zastępczej na terenie powiatu, zgodnie z art. 180 pkt 4 ustawy o wspieraniu rodziny, który wskazuje, że do zadań powiatu należy tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka. Rodzina zastępcza nie otrzymuje w związku z przekazywanymi środkami na utrzymanie lokalu żadnych przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy, źródłami przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie "w szczególności" świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, a zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca, na podstawie art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny, w drodze decyzji administracyjnej przyznaje na wniosek odpowiednio rodziny zastępczej i prowadzącego rodzinny dom dziecka środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego. Koszty utrzymania lokalu ponoszone są przez rodziny zastępcze lub prowadzących rodzinne domy dziecka, natomiast powiat zwraca odpowiednią części, obliczoną zgodnie z ww. przepisami.

Wskazać należy, iż zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu swych funkcji znajdują umocowanie w różnego rodzaju aktach prawnych, w tym między innymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.). Ustawa ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. i wprowadziła nowe zasady i formy pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnieniu funkcji opiekuńczo - wychowawczych.

Jak wynika z postanowień art. 83 ust. 2 ww. ustawy, rodzina zastępcza niezawodowa i zawodowa może otrzymywać środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą niezawodową lub zawodową na czynsz, i opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą.

Środki finansowe, o których mowa w ust. 2 starosta jest zobowiązany przyznać rodzinie zastępczej zawodowej, w której umieszczono powyżej 3 dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, oraz jeżeli potrzeba przyznania tych środków zostanie potwierdzona w opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (art. 83 ust. 3a ww. ustawy).

W myśl art. 84 pkt 1 ww. ustawy prowadzący rodzinny dom dziecka otrzymuje środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w art. 31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3, art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 i Nr 288, poz. 1690) oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż sfinansowanie utrzymania lokalu mieszkalnego rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka (w sytuacji kiedy środki zostały przyznane stosowną decyzją administracyjną na wniosek odpowiednio rodziny zastępczej i prowadzącego rodzinny dom dziecka) jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na rzecz rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka nieodpłatnego świadczenia. Należy bowiem zauważyć, iż z ww. tytułu osoby te odniosą realną korzyść, nie wydatkując środków, które byłyby zobowiązane wydatkować, płacą za utrzymanie lokalu mieszkalnego. W efekcie nastąpi u nich trwały przyrost majątku.

Zatem osoby tworzące rodziny zastępcze i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka, uzyskają nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy. Przychód ten jednakże będzie korzystał ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 24 ww. ustawy, jedynie w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W stosunku do dochodów zwolnionych Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C o osiągniętych dochodach. Obowiązek taki wystąpi w przypadku sfinansowania kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego przypadających na osoby tworzące rodziny zastępcze lub osoby prowadzące rodzinny dom dziecka.

W tym miejscu podkreślić należy, iż omawianym zwolnieniem, jak wynika to z zapisu art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte zostały tylko środki finansowe w części przypadające na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. Omawianym zwolnieniem nie zostały natomiast objęte osoby tworzące rodziny zastępcze i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania środków finansowych na pokrycie kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego przypadających na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, należało uznać za prawidłowe. Natomiast w części dotyczącej powstania przychodu oraz zwolnienia go z opodatkowania po stronie osób tworzących rodziny zastępcze bądź osoby prowadzące rodzinny dom dziecka, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.