IBPBII/1/415-114/11/BJ - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania z tytułu zajęcia gruntu od drogę publiczną.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 7 lutego 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu zajęcia gruntu pod drogę publiczną - jest prawidłowe.

W dniu 7 lutego 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu zajęcia gruntu pod drogę publiczną.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 4 czerwca 2002 r. wnioskodawca nabył nieruchomość położoną w R. składającą się z terenu 1.913 m#61447; oraz budynku 236 m#61447;. Część budynku - lokal biurowy o pow. 50 m#61447; wnioskodawca przeznaczył na biuro w kwietniu 2008 r. w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z decyzją Wojewody z dnia 26 lutego 2007 r. część nabytej nieruchomości o pow. 221 m#61447; stała się z mocy prawa własnością Województwa... jako grunt trwale zajęty pod drogę publiczną wojewódzką. W związku z zaistnieniem tego faktu w dniu 16 kwietnia 2009 r. wnioskodawca zwrócił się do Prezydenta Miasta o wypłatę należnego odszkodowania za zajętą pod drogę części jego nieruchomości. W związku z powyższym na podstawie art. 73 ust. 2 pkt 2, ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) w zw. z art. 129 ust. 5, art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 1a oraz art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za zajęcie przez Wojewodę jego nieruchomości w postaci gruntu pod drogę publiczną. Zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym na zlecenie Prezydenta Miasta wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za zajętą część nieruchomości 221 m#61447; w wysokości 30.056,00 zł, na podstawie decyzji nr... oraz za część nieruchomości 102m#61447; kwotę 13.872,00 zł na podstawie decyzji nr....

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane odszkodowanie w wysokości 30.056,00 zł oraz 13.872,00 zł z tytułu zajęcia gruntu pod drogę publiczną przez Wojewodę należy uznać jako przychód zwolniony z opodatkowania zgodnie z obowiązującymi przepisami zawartymi w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazuje, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalenia wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Według niego wypłata odszkodowania za zajęcie części nieruchomości pod drogę publiczną nastąpiła na podstawie przepisów prawa rangi ustawowej i nie znalazła się w katalogu wyłączeń z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, więc korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego. Odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek. W związku z powyższym wnioskodawca uważa, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymane odszkodowanie za zajęcie gruntu pod drogę publiczną jest wolne od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z decyzją Wojewody z dnia 26 lutego 2007 r. część nieruchomości, nabytej przez wnioskodawcę w dniu 4 czerwca 2002 r. stała się z mocy prawa własnością Województwa, jako grunt trwale zajęty pod drogę publiczną wojewódzką. W dniu 16 kwietnia 2009 r. wnioskodawca zwrócił się do Prezydenta Miasta o wypłatę należnego odszkodowania za zajętą pod drogę część jego nieruchomości. W związku z powyższym, wnioskodawca otrzymał odszkodowanie na podstawie art. 73 ust. 2 pkt 2, ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) w zw. z art. 129 ust. 5, art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 1a oraz art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.

Stosownie do art. 73 ust. 2 ww. ustawy odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, wypłaca:

Natomiast zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna (art. 121 ust. 1 ustawy).

Stosownie do art. 128 ust. 1 powołanej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ww. ustawy odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 5.

Przepis art. 129 ust. 5 cyt. ustawy stanowi, iż starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu:

W myśl art. 130 ust. 1 powołanej ustawy wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości, wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku gdy starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu i przeznaczenia nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust. 1, według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Przepis art. 134 stosuje się odpowiednio.

Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości (art. 130 ust. 2 ww. ustawy).

W świetle powyższego odszkodowanie, o którym mowa w art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną jest odszkodowaniem wypłaconym stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Z powołanych przepisów wynika, iż wywłaszczenie z nieruchomości przeznaczonej pod budowę dróg publicznych stanowi wywłaszczenie na cele publiczne. Wywłaszczanemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie, którego zasady ustalania oraz wypłaty określa ww. ustawa o gospodarce nieruchomościami. Odszkodowanie to stanowi zatem co do zasady przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym zwolnienie to obejmuje zarówno odszkodowanie za wywłaszczenie z nieruchomości związanej z prowadzoną przez wywłaszczanego pozarolniczą działalnością gospodarczą, jak i za wywłaszczenie z nieruchomości niezwiązanej z taką działalnością.

Zaznaczyć należy, że zwolnienie przewidziane w ww. przepisie nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z ww. warunków albo żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Z wniosku wynika, iż otrzymane przez wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu zajęcia gruntu pod drogę publiczną przez Wojewodę, wypłacono stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Ponadto od nabycia własności tej nieruchomości do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego upłynęło więcej niż 2 lata.

Oznacza to, że spełnione zostały przesłanki zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem otrzymane przez wnioskodawcę odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. przepisu.

Natomiast w myśl powołanego przez wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż powołany przez wnioskodawcę ww. przepis nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.