IBPBII/1/415-1101/13/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do Biura 10 grudnia 2013 r. uzupełnionym 18 lutego 2014 r. i 14 marca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury wypłacanej z Włoch - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 grudnia 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury wypłacanej z Włoch.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z 10 lutego 2014 r. znak: IBPB II/1/415-1101/13/AA i pismem z 7 marca 2014 r. wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 18 lutego 2014 r. i 14 marca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest obywatelem włoskim. Przepracował na rzecz państwa włoskiego 36 lat w koncernie "X" i w 1999 r. przeszedł na emeryturę. Po zawarciu związku małżeńskiego z obywatelką Polski Wnioskodawca często przebywał w Polsce. Jednakże jego centrum interesów życiowych było we Włoszech. W 2010 r. Wnioskodawca otrzymał pozwolenie na pobyt stały w Polsce. Wcześniej jego emerytura była przekazywana do banku w Polsce. Od tej emerytury był pobierany podatek we Włoszech. Dla potwierdzenia, że podatek jest pobierany we Włoszech Wnioskodawca dostarczał do polskiego banku przetłumaczone dokumenty. Były to dokładne dane o emeryturze i podatkach jak również zaświadczenie z ambasady włoskiej potwierdzające, że opodatkowanie emerytury włoskiej odbieranej w Polsce przez Wnioskodawcę jest dokonywane we Włoszech zgodnie z art. 18a zwłaszcza w ust. 2 art. 19 umowy polsko-włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania. Pomimo, że Wnioskodawca cały czas płacił podatek we Włoszech i wszystko było zgodne z prawem, polski bank nagle zaczął pobierać podatek od włoskiej emerytury twierdząc, że Wnioskodawca ma w Polsce pobyt stały i przebywa w Polsce ponad 183 dni. Wnioskodawca ma rezydencję podatkową we Włoszech. Od listopada 2013 r. Wnioskodawca płaci podatek od włoskiej emerytury we Włoszech i w Polsce.

W piśmie z 18 lutego 2014 r. (data wpływu do Biura - 18 lutego 2014 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny i wskazał, że:

1. Otrzymywana przez Wnioskodawcę emerytura z Włoch wypłacana jest przez Instytut Narodowy Ubezpieczenia Społecznego, który w nomenklaturze dokumentów oraz ustaleń międzynarodowych odpowiada roli i pozycji, jaką zajmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Polsce. Stąd też w dokumentach urzędowych często nazwa Instytut Narodowy Ubezpieczenia Społecznego, czyli INPS tłumaczona jest, jako Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Emerytura, którą Wnioskodawca otrzymuje z Włoch wypłacana jest bezpośrednio z INPS, ponieważ INPS jest funduszem, który należy do państwa włoskiego i w sytuacji braku tych funduszy środki te wypłacane są przez państwo włoskie. Można więc przyjąć, że emerytura z Włoch jest wypłacana z jednostki o charakterze ubezpieczenia społecznego, będącej częścią struktur państwa włoskiego. Natomiast trudno na tej podstawie stwierdzić, iż emerytura ta wypłacana jest bezpośrednio z jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej. Z całą pewnością tak nie jest, natomiast ze sposobu opisanego powyżej wynika, iż jest to emerytura wypłaca z szeroko pojętych struktur państwa włoskiego, w zakresie zabezpieczenia społecznego i emerytalnego obywateli opłacających składki na ubezpieczenie społeczne.

2. Praca, którą Wnioskodawca wykonywał w koncernie "X" dotyczyła usług różnego rodzaju świadczonych na rzecz kontrahentów koncernu "X"., przy czym wśród tych kontrahentów były także zlecenia na rzecz wojska, kolei, telekomunikacji. Można więc stwierdzić, że praca, w koncernie "X" często dotyczyła także usług świadczonych na rzecz państwa włoskiego, ale jako pracownik Wnioskodawca oczywiście nie miał dostępu do kontraktów. Wśród tych podmiotów, dla których koncern wykonywał usługi (a Wnioskodawca pracę) występowały wyżej wymienione rodzaje odbiorców. A więc podmioty, na rzecz których koncern "X" świadczył usługi, a konkretnie wykonywał różnego typu rzeczy, na przykład materace dla wojska, były jednostkami o charakterze publicznym.

3. Wnioskodawca nie posiada obywatelstwa polskiego. Posiada tylko obywatelstwo włoskie.

4. Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania zarówno w Polsce, jaki i we Włoszech. Natomiast, jako stałe miejsce zamieszkania traktuje obecnie Polskę.

5. Centrum interesów życiowych Wnioskodawcy znajduje się we Włoszech. Tam jest bowiem objęty opieką medyczną, zabezpieczeniem emerytalno-rentowym, tam ma zdecydowaną większość przyjaciół, tam ma również konto w banku, oszczędności, lokaty i wszelkie środki finansowe. Należy również do klubów społecznych umiejscowionych we Włoszech. W związku z tym jego centrum interesów życiowych jest we Włoszech. Jednakże mieszka w Polsce, w domu żony i tutaj też przebywa.

6. Trudno zdefiniować, w którym Państwie Wnioskodawca zazwyczaj przebywa, bo zależy to od roku i od jego samopoczucia, stanu zdrowia, ale także od pogody. I tak na przykład w 2012 r. głównie przebywał we Włoszech, natomiast w 2013 r. przebywał głównie w Polsce.

7. Wnioskodawca posiada status rezydenta podatkowego Włoch.

8. W zależności od roku raz Wnioskodawca przebywa dłużej we Włoszech, raz w Polsce. Nie da się więc stwierdzić w okresie stałym, gdzie przebywa dłużej. W 2012 r. przebywał głównie we Włoszech, a w 2013 r. i obecnie przebywa w Polsce. Można więc stwierdzić na przykład, że w roku 2012 więcej niż 183 dni w roku podatkowym przebywał we Włoszech, a w roku 2013 przebywał więcej niż 183 dni w Polsce. Wnioskodawca nie wiem, jak będzie, w 2014 r., ponieważ zależy to od czynników, o których wspomniałem powyżej, a do których należy zaliczyć stan zdrowia oraz konieczność opieki medycznej. Wszelkie rzeczy dotyczące opieki medycznej wykonywane są w stosunku do niego we Włoszech i w sytuacji, jeżeli gorzej się czuje, lub ma jakiekolwiek problemy zdrowotne korzysta z włoskiej służby zdrowia, ponieważ tam jest objęty pełną i rzetelną opieką. W związku z tym, jeżeli jego stan zdrowia w danym roku będzie gorszy będzie przebywał we Włoszech, jeżeli będzie lepszy, będzie przebywał dłużej w Polsce.

Natomiast w piśmie z 14 marca 2014 r. (data wpływu do Biura - 14 marca 2014 r.), stanowiącym kolejne uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny i wskazał, że:

1. Koncern "X" w czasie pracy w nim Wnioskodawcy był przedsiębiorstwem prywatnym. Wykonywał m.in. usługi na rzecz państwa włoskiego. Wnioskodawca miał w tym udział wykonując prace przy produkcji kabli dla Poczty Włoskiej oraz pontonów dla wojska. Wnioskodawca był pracownikiem fizycznym i nie miał dostępu do kontraktów.

2. Wnioskodawca ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce, ponieważ jest tu zameldowany na stałe i we wszystkich dokumentach polskich i włoskich ma adres zamieszkania w Polsce.

Natomiast we Włoszech Wnioskodawca ma miejsce do zamieszkania u rodziny, ale nie jest właścicielem mieszkania. Jeżeli kiedykolwiek chce jechać do Włoch - kraju ojczystego, jest tam miejsce dla niego i jego rodziny z Polski na zasadzie umowy rodzinnej o wzajemnej pomocy.

1. Ponieważ Wnioskodawca jest często we Włoszech wraz z żoną, jego aktywność społeczna i kulturalna, uprawianie hobby z przyjaciółmi ma miejsce we Włoszech. Jest to związane z tym, że Wnioskodawca nie zna języka polskiego na tyle żeby móc rozmawiać i zawiązywać przyjaźnie w Polsce. W Polsce w domu rozmawia się po włosku, natomiast jeśli Wnioskodawca ma coś do załatwienia musi mieć tłumacza i wtedy pomaga mu rodzina w Polsce.

2. Centrum interesów życiowych Wnioskodawcy jest podzielone i pomimo, ze ma rodzinę w Polsce i przyjaciół to jednak centrum interesów życiowych ma we Włoszech. Wnioskodawca jest obywatelem włoskim i nie ma obywatelstwa polskiego. Źródłem dochodów Wnioskodawcy jest głównie emerytura wypracowana z Włoch. W Polsce Wnioskodawca nie pracuje i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Żyje z żoną ze swojej i jej emerytury. Jest ubezpieczony we Włoszech i na podstawie E-121 może korzystać również z opieki medycznej w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Gdzie Wnioskodawca powinien płacić podatek od swojej włoskiej emerytury mieszkając w Polsce i mając obywatelstwo wyłącznie włoskie, jeżeli jego emerytura jest opodatkowana we Włoszech zgodnie z art. 18, a zwłaszcza ust. 2 art. 19 umowy polsko-włoskiej.

Wnioskodawca uważa, że podatki należy płacić, ale trzeba unikać podwójnego opodatkowania jak to ma miejsce w jego przypadku.

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien nadal płacić podatek we Włoszech.

Wnioskodawca nie rozumie dlaczego do października 2013 r. miał zastosowanie art. 18a zwłaszcza ust. 2 art. 19 umowy polsko - włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania. Nie wiadomo z jakiego powodu polski bank pobiera podatek mając potwierdzenia i zaświadczenia, że z emerytury przychodzącej do Polski podatek jest już od kilku lat potrącany we Włoszech.

W ocenie Wnioskodawcy, ust. 2 art. 19 umowy polsko - włoski mówi o tym, że każda emerytura wypłacana bezpośrednio każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego Państwa lub jednostki, lub władzy, będzie opodatkowana wyłącznie w tym Państwie. Jednakże taka emerytura będzie opodatkowana tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie. Wnioskodawca nie jest obywatelem Polski. Uznano, że Wnioskodawca mieszka w Polsce i zaczęto pobierać podatek od włoskiej emerytury. Wnioskodawca uważa że niesłusznie. W ocenie Wnioskodawcy powinien płacić podatek zgodnie z ustawą o unikaniu podwójnego opodatkowania i zgodnie z prawem, tak jak było do października 2013 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a tej ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

W myśl art. 4 ust. 1 umowy z dnia 21 czerwca 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r. Nr 62, poz. 374) w rozumieniu niniejszej umowy określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze. Jednakże niniejsze określenie nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu ze źródeł położonych w tym Państwie.

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Jeżeli natomiast wymienione powyżej kryteria okażą się niewystarczające dla ustalenia rezydencji podatkowej, należy sięgnąć do stosownych postanowień art. 4 ww. umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Z treści wniosku i jego uzupełnień wynika, że Wnioskodawca jest obywatelem Włoch nie posiadającym obywatelstwa polskiego i mającym stałe miejsce zamieszkania w Polsce. We wszystkich dokumentach polskich i włoskich Wnioskodawca ma adres zamieszkania w Polsce. Wnioskodawca nie ma stałego miejsca zamieszkania we Włoszech. Podczas przebywania we Włoszech Wnioskodawca mieszka u rodziny w mieszkaniu, które nie jest jego własnością. Centrum interesów życiowych Wnioskodawcy jest podzielone i znajduje się zarówno we Włoszech jak i w Polsce. W zależności od potrzeb Wnioskodawca przebywa ponad 183 dni w roku podatkowym raz w Polsce raz we Włoszech. Zależy to od jego samopoczucia, stanu zdrowia jak i pogody. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę z Włoch, która jest przekazywana do banku w Polsce. Od listopada 2013 r. bank pobiera podatek od włoskiej emerytury Wnioskodawcy.

W wyniku analizy przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego zaprezentowany we wniosku i jego uzupełnieniach w kontekście wyżej powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że Wnioskodawca dla celów podatkowych posiada miejsce zamieszkania na terytorium Polski. To oznacza, że Wnioskodawca posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodu.

Zgodnie z art. 18 ww. umowy polsko-włoskiej z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu jej zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma stałe miejsce zamieszkania.

Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 2 lit. a tej umowy, każda emerytura wypłacana bezpośrednio bądź z funduszy Umawiającego się Państwa lub jego jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego Państwa lub jednostki, lub władzy, będzie opodatkowana wyłącznie w tym Państwie.

Jednakże taka emerytura będzie opodatkowana tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie (art. 19 ust. 2 lit. b) umowy polsko-włoskiej).

W związku z powyższym zauważyć trzeba, że co do zasady emerytury i renty wypłacane z tytułu poprzedniego zatrudnienia, podlegają opodatkowaniu tylko w państwie zamieszkania osoby, której są wypłacane. Natomiast emerytury i renty z tytułu wcześniejszego świadczenia państwu włoskiemu usług związanych ze służbą państwową, świadczonych na rzecz jednostki politycznej, administracyjnej lub władzy podlegają opodatkowaniu tylko we Włoszech. Zgodnie z protokołem do ww. umowy polsko-włoskiej postanowieniom dotyczącym funkcji publicznych i w konsekwencji postanowieniom art. 19 ust. 2 powołanej umowy podlegają również wynagrodzenia wypłacane osobie fizycznej z tytułu usług świadczonych Włoskim Kolejom Państwowym (F.S.), Poczcie Włoskiej (P.P.TT.), Włoskiej Izbie Handlu Zagranicznego (I.C.E.) i Włoskiej Organizacji Turystycznej (E.N.I.T).

Z treści wniosku i jego uzupełnień wynika, że Wnioskodawca ma stałe miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Żona Wnioskodawcy jest Polką, on sam jest obywatelem Włoch nie posiadającym obywatelstwa polskiego. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę z Włoch, którą wypłaca Instytut Narodowy Ubezpieczenia Społecznego ((INPS) będący odpowiednikiem polskiego ZUS. Od świadczenia tego potrącony jest podatek na terenie Włoch. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę w związku z wcześniejszym zatrudnieniem we Włoszech w charakterze pracownika fizycznego w przedsiębiorstwie prywatnym - w koncernie "X".

Mając na uwadze przedstawione okoliczności i stan faktyczny i prawny sprawy należy stwierdzić, że dochód osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu emerytury wypłacanej z Włoch w związku z wykonywaną w przeszłości pracą fizyczną w firmie prywatnej, która nie była związana ze świadczeniem państwu włoskiemu usług związanych ze służbą państwową (dostarczanie produktów przez koncern "X" (zatrudniający Wnioskodawcę) na potrzeby jednostek państwowych - wojska, policji, administracji - nie jest tożsame ze świadczeniem przez niego usług związanych ze służbą państwową), o których mowa w art. 19 ww. umowy polsko-włoskiej i przez które również rozumie się świadczenie usług na rzecz instytucji, o których mowa w powołanym wyżej protokole, podlega opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, czyli w Polsce. W Polsce bowiem ma stałe miejsce zamieszkania. Do dochodów tych mają zastosowanie wyłącznie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie dochód ten nie podlega opodatkowaniu w państwie, z którego jest wypłacany, czyli we Włoszech. Podatek nie powinien być we Włoszech w ogóle pobierany.

Natomiast banki, wypłacające zagraniczne emerytury i renty na terenie Polski są uprawnione i zobowiązane do poboru zaliczki na podatek od ww. emerytury na podstawie delegacji ustawowej zawartej w obowiązującym w Polsce akcie prawnym - ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że jego włoska emerytura podlega opodatkowaniu wyłącznie we Włoszech i jest zwolniona z opodatkowania w Polsce na podstawie art. 19 ust. 2 umowy polsko-włoskiej, ponieważ posiada on obywatelstwo włoskie a nie posiada obywatelstwa polskiego jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.