IBPBII/1/415-1082/13/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 2 września 2013 r. (data wpływu do Biura - 4 września 2013 r.), uzupełnionym 26 listopada 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dotyczących uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym związanym z finansowaniem składek przez inny podmiot - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 września 2013 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dotyczących uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym związanym z finansowaniem składek przez inny podmiot.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z 14 listopada 2013 r. znak: IBPB II/1/415-838/13/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 26 listopada 2013 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest obywatelem polskim, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jest pracownikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej "Spółka Córka"). Jest też Prezesem Zarządu tej Spółki. Spółka Córka jest częścią międzynarodowego koncernu powstałego na początku XX wieku w Szwajcarii. Koncern ten jest jednym ze światowych liderów na rynku producentów specjalistycznych produktów chemicznych dla branży budowlanej oraz przemysłu.

Udziałowcem Spółki jest spółka z siedzibą w Szwajcarii (dalej: "Spółka Matka"). Spółka Matka posiada w Szwajcarii rezydencję podatkową, co potwierdza stosowny certyfikat rezydencji wydawany cyklicznie przez szwajcarskie organy podatkowe.

Spółka Matka wdrożyła pracowniczy program emerytalny dla wszystkich pracowników pełniących funkcje kierownicze w spółkach należących do koncernu (X dalej: "program"). Program miał umożliwiać systematyczne gromadzenie pieniędzy na przyszłe świadczenie emerytalne kadry kierowniczej koncernu. Innymi słowy, Spółka Matka zdecydowała się na wprowadzenie programu, aby zagwarantować wszystkim osobom pełniącym kierownicze stanowiska w spółkach należących do koncernu dodatkowe świadczenia po przejściu na emeryturę. Spółce Matce zależało na tym, aby każdy pracownik kadry kierowniczej (niezależnie od kraju siedziby spółki, którą kierował) miał zapewnione podobne świadczenia po przejściu na emeryturę.

Z przekazanych Wnioskodawcy informacji wynika, że program był prowadzony w oparciu o przepisy dotyczące tego typu programów obowiązujące w Szwajcarii.

W trakcie trwania programu Spółka Matka opłacała składki, które były inwestowane przez firmę ubezpieczeniową, która zajmowała się obsługą programu. W trakcie trwania programu Wnioskodawca ani inni pracownicy koncernu nie byli uprawnieni do otrzymywania jakichkolwiek świadczeń w związku z uczestnictwem w programie. Składki przekazywane przez Spółkę Matkę były wyłącznie zapisywane na wirtualnych kontach przypisanych do poszczególnych, uprawnionych osób, zaliczanych do kadry kierowniczej koncernu. Zgodnie z zasadami przyjętymi w programie zgromadzone środki miały być wypłacane dopiero w momencie przejścia na emeryturę, osiągnięcia wieku emerytalnego, itp. W 2010 r. Spółka Matka postanowiła jednak zmienić regulamin programu i firmę ubezpieczeniową, która odpowiadała za jego obsługę. W konsekwencji środki pieniężne zgromadzone na wirtualnych kontach pracowników kadry kierowniczej uczestniczących w programie zostały faktycznie wypłacone w 2011 r.

Wnioskodawca pragnie wyjaśnić, że był objęty programem w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 31 października 2010 r. W tym okresie pozostawał pracownikiem i Prezesem Zarządu Spółki. W latach 2005-2010 Wnioskodawca nie otrzymywał żadnych środków pieniężnych w związku z uczestnictwem w programie. W szczególności Wnioskodawca wyjaśnia, że nie miał żadnych roszczeń o wypłatę tych środków. Wypłata środków była bowiem uzależniona od spełnienia warunków opisanych w zasadach programu (w szczególności warunkiem tym było przejście na emeryturę). Dopiero w 2011 r., po rozwiązaniu programu, Wnioskodawcy wypłacono alokowane pod jego nazwiskiem środki. Wypłata miała miejsce w marcu 2011 r. i została dokonana na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony w banku w Szwajcarii.

Wnioskodawca ponadto wskazał, że siedziba Spółki Córki znajduje się w Polsce z siedzibą w W. Spółka Córka jest polskim rezydentem podatkowym. Ze Spółką Matką Wnioskodawca nie był związany żadnym stosunkiem prawnym. W szczególności Wnioskodawca wyjaśnił, że nie był pracownikiem Spółki Matki ani członkiem jej zarządu. Wnioskodawca był wyłącznie pracownikiem Spółki Córki i Prezesem w Spółce Córce.

W momencie wypłaty Wnioskodawca nie spełniał warunku w postaci osiągnięcia wieku emerytalnego, nie przeszedł na emeryturę ani też nie spełniał innych tego rodzaju warunków. Wypłata środków była związana wyłącznie z podjęciem przez Spółkę Matkę decyzji o zmianie firmy ubezpieczeniowej, która odpowiadała za obsługę programu. Wnioskodawca pragnie wyjaśnić, że Spółka Matka nie wycofała się całkowicie z prowadzenia programu emerytalnego dla pracowników, ale wyłącznie zdecydowała się zmienić firmę ubezpieczeniową obsługującą program. W konsekwencji firma ubezpieczeniowa, która odpowiadała za obsługę programu dokonała wypłaty zaewidencjonowanych przez nią kwot.

Według wiedzy Wnioskodawcy w momencie otrzymania świadczeń Wnioskodawca, według przepisów obowiązujących w Szwajcarii, spełniał warunki do otrzymania środków jako uczestnik programu. Innymi słowy wypłata dotyczyła świadczeń, które miały na celu realizację pracowniczego programu emerytalnego.

Wnioskodawca otrzymał środki wyłącznie dlatego, że Spółka Matka zadecydowała o zmianie firmy ubezpieczeniowej, która odpowiadała za obsługę programu. Środki pieniężne zostały wypłacone przez firmę ubezpieczeniową odpowiedzialną za obsługę programu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy sam fakt opłacania składek przez Spółkę Matkę w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w programie powodował konieczność wykazywania przez Wnioskodawcę przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce i w konsekwencji zapłaty w Polsce podatku dochodowego z tego tytułu.

Zdaniem Wnioskodawcy sam fakt opłacania składek przez Spółkę Matkę w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w programie nie powodował konieczności wykazywania przez Wnioskodawcę przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce i w konsekwencji zapłaty w Polsce podatku dochodowego z tego tytułu.

Jak była o tym mowa w opisie stanu faktycznego, zgodnie z regulaminem programu, Wnioskodawca w latach 2005-2010 nie otrzymywał żadnych środków pieniężnych w związku z uczestnictwem w programie. Nie miał też żadnych roszczeń o wypłatę środków z programu. Wypłata środków była uzależniona od spełnienia określonych w programie warunków. Program do momentu wypłaty wykluczał możliwość dysponowania środkami wirtualnie przypisanymi Wnioskodawcy. W takim wypadku trudno uznać, że opłacane przez Spółkę Matkę składki powinny być uznawane za przychód Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Wnioskodawcy do momentu wypłaty środków z programu po stronie Wnioskodawcy nie doszło do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie np. w interpretacji z 29 grudnia 2011 r., IPPB2/415-830/11-6/MK, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. Ponadto należy zauważyć, że przyjęcie stanowiska, iż do przychodu u Wnioskodawcy dochodzi już w chwili opłacania składek przez Spółkę Matkę prowadziłoby do podwójnego opodatkowania. Przychód byłby bowiem ustalany raz w chwili opłacenia składek przez Spółkę Matkę, a drugi raz - w chwili wypłaty Wnioskodawcy środków ulokowanych przez Spółkę Matkę w programie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, iż niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dotyczących uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym związanym z finansowaniem składek przez inny podmiot (pyt. nr 1).

Natomiast w zakresie pytania nr 2, tj. skutków podatkowych związanych z wypłatą środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym wydano odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/415-838/13/BD.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a cyt. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Na podstawie art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był objęty pracowniczym programem emerytalnym działającym w oparciu o przepisy prawa szwajcarskiego. Środki wpłacone do tegoż programu finansowane były przez Spółkę (zwaną we wniosku: Spółką Matką), z siedzibą w Szwajcarii, należącą do koncernu międzynarodowego, do którego należy także pracodawca Wnioskodawcy. Pracowniczy program emerytalny - zgodnie z zamiarem ww. Spółki - miał umożliwić systematyczne gromadzenie pieniędzy na przyszłe świadczenia emerytalne dla kadry kierowniczej koncernu. Wnioskodawca objęty był programem w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 31 października 2010 r. W tym okresie Wnioskodawca nie otrzymywał żadnych środków pieniężnych w związku z uczestnictwem w programie. Składki na pracowniczy program emerytalny Spółka finansująca wpłacała do firmy ubezpieczeniowej obsługującej program. Składki te były zapisywane na wirtualnych kontach przypisanych do poszczególnych uprawnionych osób i inwestowane przez firmę ubezpieczeniową.

Jako, że ww. składki finansował podmiot mający siedzibę w Szwajcarii, zastosowanie w przedmiotowej sprawie będzie miała Konwencja z dnia 2 września 1991 r. między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Bernie (Dz. U. z 1993 r. Nr 22, poz. 92) a dokładnie jej art. 21 regulujący opodatkowanie innych dochodów.

Zgodnie z treści tego przepisu:

1. Części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

2. Postanowienia ustępu 1 nie mają zastosowania do dochodów nie będących dochodami z majątku nieruchomego określonego w artykule 6 ustęp 2, jeżeli osoba uzyskująca takie dochody, posiadająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, wykonuje w drugim Umawiającym się Państwie działalność zarobkową przez zakład w nim położony lub wykonuje w tym drugim Państwie wolny zawód w oparciu o stałą placówkę w nim położoną i gdy prawa lub dobra, z tytułu których wypłacany jest dochód, są rzeczywiście związane z działalnością takiego zakładu lub stałej placówki. W takim przypadku, w zależności od konkretnej sytuacji, stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14.

Mając na uwadze powyższy przepis oraz to, że Wnioskodawca nie był związany żadnym stosunkiem prawnym z podmiotem finansującym składki na rzecz Wnioskodawcy należy uznać, że wartość sfinansowanych przez Spółkę Matkę na jego rzecz składek dotyczących pracowniczego programu emerytalnego podlega opodatkowaniu wyłącznie w kraju rezydencji, tj. w Polsce. Świadczenia te podlegają opodatkowaniu zgodnie z uregulowaniami zawartymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń zgodnie z art. 11 ust. 2a cyt. ustawy ustala się:

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć więc należy także kwoty składek na pracowniczy program emerytalny wpłacanych przez Spółkę Matkę na rzecz Wnioskodawcy jako uczestnika ww. programu. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Wskazać należy, iż świadczenia pieniężne ponoszone za inną osobę należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 tego Kodeksu oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Jak wynika z wniosku, Spółka Matka zdecydowała się na wprowadzenie pracowniczego programu emerytalnego, aby zagwarantować wszystkim osobom (w tym Wnioskodawcy) pełniącym kierownicze stanowiska w spółkach należących do koncernu dodatkowe świadczenia po przejściu na emeryturę. Spółce Matce zależało na tym, aby każdy pracownik kadry kierowniczej (niezależnie od kraju siedziby spółki, którą kierował) miał zapewnione podobne świadczenia po przejściu na emeryturę. W trakcie trwania programu Spółka Matka opłacała składki, które były inwestowane przez firmę ubezpieczeniową, która zajmowała się obsługą ww. programu. Składki te przypisane były do konkretnej osoby, która objęta była pracowniczym programem emerytalnym.

W takiej sytuacji niewątpliwie korzyścią majątkową dla osób objętych programem (uczestniczących w pracowniczym programie emerytalnym) jest zyskanie dodatkowego świadczenia pieniężnego. To Spółka Matka wdrożyła przedmiotowy program emerytalny i to ona dokonywała wpłat na indywidualne konta jego uczestników. Dzięki takiemu działaniu u osób objętych powyższym działaniem dochodzi do przysporzenia w majątku, gdyż inny podmiot poniósł za nich koszt finansowy w postaci wpłacanych składek, a tym samym nie musiały one uszczuplać swojego majątku, a w zamian zyskały dodatkowe świadczenie pieniężne (w przyszłości wypłatę na ich rzecz środków zgromadzonych w programie emerytalnym).

Mając na względzie ww. okoliczności należy uznać, że opłacone przez Spółkę Matkę składki na pracowniczy program emerytalny na rzecz Wnioskodawcy stanowią dla niego przychód z innych źródeł podlegający w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W świetle powyższego, za przychody z innych źródeł należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Ponadto wskazać należy, że - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - nie dojdzie w przedmiotowej sprawie do podwójnego opodatkowania, gdyż jak zostało to szczegółowo omówione w interpretacji indywidualnej znak: IBPB II/1/415-838/13/BD, wypłacona Wnioskodawcy w 2011 r. kwota świadczenia pieniężnego będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych tylko jako różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym a sumą wpłat do pracowniczego programu emerytalnego (art. 30a ust. 8 w związku z ust. 8e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej wskazać należy, iż rozstrzygnięcie w niej zawarte nie jest wiążące dla Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osądzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników. Ponadto opisana w powołanej interpretacji sytuacja nie jest identyczna z tą, przedstawioną w niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.