IBPBII/1/415-1046/13/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 21 listopada 2013 r. (data wpływu do Biura - 25 listopada 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest prawidłowe.

W dniu 25 listopada 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni od września 2011 r. mieszka sama wraz z małoletnią córką, urodzoną 5 listopada 2009 r. W lutym 2012 r. został orzeczony rozwód Wnioskodawczyni z ojcem dziecka. Przez cały ten czas Wnioskodawczyni wraz z córką mieszka sama, bez ojca dziecka. Posiada z córką to samo miejsce zameldowania. Ojciec dziecka mieszka w innym mieście. Ojciec dziecka nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, płaci na córkę alimenty oraz zajmuje się córką w co drugi weekend, co drugi długi weekend, w co drugie święta i przez połowę ferii oraz połowę wakacji. Wnioskodawczyni uzyskuje przychody z umowy o pracę oraz z najmu opodatkowanego na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie/pytania:

Czy w związku z opisanym powyżej stanem faktycznym przysługuje Wnioskodawczyni prawo rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci zgodnie z przepisami art. 6 ust. 4 i ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na opisaną powyżej sytuację, ma zastosowanie w stosunku do Wnioskodawczyni definicja osoby samotnie wychowującej dziecko, a co za tym idzie ma prawo do rozliczenia przychodów wspólnie z córką, zgodnie z przepisami art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to Wnioskodawczyni głównie ponosi ciężar i wysiłek związany z wychowaniem dziecka jako osoba zajmująca się córką na co dzień. Ojciec dziecka spotyka się z córką w wyznaczonych dniach (tak jak to zostało opisane powyżej) i stanowi to zdecydowanie mniejszą część wymiaru opieki zarówno w sensie czasowym jak też ilości obowiązków związanych z wychowaniem i zapewnieniem dziecku odpowiedniej opieki i możliwości rozwoju. Ponadto, w stosunku do Wnioskodawczyni nie ma zastosowania ograniczenie określone w art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Z kolei stosownie do art. 6 ust. 9 cyt. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 10 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z treści powyższych przepisów wynika, ze ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Należy podkreślić, że wskazane powyżej przepisy wprowadzają wyjątek od zasady indywidualnego dokonywania rozliczenia podatku w zeznaniu rocznym za dany rok podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skorzystanie zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, wymaga od osoby samotnie wychowującej dziecko, by spełniła łącznie wszystkie wyszczególnione powyżej przesłanki.

W szczególności należy mieć na względzie spełnienie warunku dotyczącego cywilnoprawnego statusu rodzica lub opiekuna prawnego dziecka oraz warunku dotyczącego samotnego, tj. bez udziału drugiego rodzica wychowywania dziecka.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni od września 2011 r. mieszka sama z małoletnią córką (ur. w 2009 r.) oraz posiada wraz z córką to samo miejsce zameldowania. W stosunku do Wnioskodawczyni został orzeczony rozwód z ojcem dziecka bez ograniczenia jego władzy rodzicielskiej. Ojciec dziecka mieszka w innym mieście, płaci na córkę alimenty oraz zajmuje się córką w co drugi weekend, w co drugi długi weekend, w co drugie święta, połowę ferii i połowę wakacji. Wnioskodawczyni utrzymuje się z wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę oraz z najmu opodatkowanego na zasadach ogólnych.

Przenosząc przytoczone przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jest to więc osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie przesądza orzeczenie sądu o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jednego z rodziców. Również w sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza rodzicielska żadnego z rodziców nie jest ograniczona a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden z rodziców jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie i samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, w roku podatkowym wychowywał dziecko.

Zatem należy zaakcentować, że podstawową kwestią jest ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy małżonkowie (rodzice) są rozwiedzeni i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec dziecka wywiązuje się ze swoich obowiązków względem małoletniego dziecka płacąc wyznaczone alimenty, zajmując się dzieckiem w co drugi weekend, w co drugi długi weekend, w co drugie święta, przez połowę ferii i przez połowę wakacji. W takim przypadku należy podkreślić, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania, w czasie którego zapewnione są warunki bytowe dziecka, czy także atrakcyjne spędzenie czasu. Wychowanie dziecka obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, tj. rodzic podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Należy też zaznaczyć, że sama treść władzy rodzicielskiej może być różna od jej wykonywania, a samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Zatem stwierdzić należy, że wolą ustawodawcy - przez użycie w przepisach ww. ustawy określenia "osoba samotnie wychowująca dziecko" - było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko, a nie zajmuje się dzieckiem w czasie przydzielonym mu na podstawie wyroku sądowego lub zgodnie z umową między rodzicami. Oznacza to, w okolicznościach rozstrzyganej sprawy, że - mimo iż sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom - rodzicem wychowującym małoletnią córkę jest matka dziecka (Wnioskodawczyni), bowiem ona faktycznie wychowuje małoletnią córkę. Świadczy o tym opis sposobu zajmowania się dzieckiem przez jego ojca, jak również fakt zameldowania córki wraz z matką w ich miejscu zamieszkania oraz okoliczność, że matka mieszka sama z córką, natomiast ojciec posiada miejsce zamieszkania w innej miejscowości. Samotne wychowywanie dziecka spoczywa na matce dziecka, ponieważ to ona w sposób stały wykonuje osobiście wszystkie obowiązki rodzicielskie zapewniające dziecku prawidłowy rozwój we wszystkich aspektach jego życia.

Zatem należy przyjąć, że po spełnieniu pozostałych przedstawionych powyżej przesłanek, Wnioskodawczyni może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym może skorzystać z możliwości rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w zeznaniu rocznym na preferencyjnych zasadach, tj. jako matka samotnie wychowująca dziecko. Aby skorzystać z tego uprawnienia Wnioskodawczyni winna złożyć zeznanie podatkowe w terminie, o którym mowa w art. 6 ust. 10 w powiązaniu z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.