IBPBI/2/423-796/13/BG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 2 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji - jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Możliwym jest, iż w przyszłości nastąpi umorzenie akcji Wnioskodawcy w drodze tzw. umorzenia przymusowego lub automatycznego, tj. w trybie przewidzianym w art. 359 § 6 lub art. 359 § 1 i 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037., dalej: "k.s.h.").

Umorzenie będzie spełniało wszelkie warunkujące je przesłanki, wynikające z przepisów k.s.h. - w szczególności, niezależnie od trybu w jakim ono nastąpi, tj. zarówno w przypadku umorzenia przymusowego jak i umorzenia automatycznego, akcjonariusze Wnioskodawcy, których akcje będą podlegały umorzeniu otrzymają z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości nie niższej od wartości przypadających na umarzane akcje aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy. Nie jest wykluczone, iż wartość aktywów netto przypadających na umarzane akcje będzie niższa niż wartość rynkowa umarzanych akcji. Stąd wypłacone w zamian za umarzane akcje wynagrodzenie może być niższe, niż rynkowa wartość umarzanych akcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku umorzenia przymusowego lub automatycznego akcji w Spółce w zamian za wynagrodzenie, które może być niższe niż wartość rynkowa umarzanych akcji, po stronie Spółki wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia przymusowego lub automatycznego akcji w Spółce w zamian za wynagrodzenie, które może być niższe niż wartość rynkowa umarzanych akcji, po stronie Spółki nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu.

Instytucja umorzenia akcji została uregulowana w art. 359 k.s.h. Przepis art. 359 § 1 ww. ustawy stanowi, że akcja może być umorzona w przypadku, gdy statut spółki tak stanowi. Akcja może być umorzona za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut. W każdym z tych przypadków, zgodnie z art. 359 § 2 k.s.h. umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych. W myśl art. 359 § 6 k.s.h. statut może stanowić, że akcje ulegają umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie (umorzenie automatyczne). Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym.

W przypadku, w którym umorzenie następuje w sposób przymusowy lub automatyczny, wówczas zgodnie z art. 359 § 2 k.s.h. wynagrodzenie ustalane za umorzenie akcji nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p."), opodatkowaniu co do zasady podlega dochód, który stanowi nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania. Pojęcie i przykładowe rodzaje przychodu podatkowego zostało określone w art. 12 u.p.d.o.p. Katalog wskazany w tym przepisie ma charakter otwarty i przykładowy. W doktrynie i orzecznictwie przyjął się jednak powszechny pogląd, zgodnie z którym o przychodzie można mówić jedynie wówczas, gdy dane przysporzenie ma dla podatnika charakter trwały, definitywny.

Należy zwrócić uwagę, iż umorzenie akcji nie będzie w żaden sposób powodowało powstania przychodu po stronie Wnioskodawcy (czyli Spółki, której akcje podlegają umorzeniu). Sama czynność umorzenia akcji nie powoduje bowiem zwiększenia aktywów Spółki, ponieważ jej efektem jest jedynie unicestwienie akcji i wszystkich wynikających z nich praw. Nie można również argumentować, iż Spółka uzyska przychód z tytułu umorzenia zobowiązań wobec akcjonariuszy, bowiem takie zobowiązania w analizowanym przypadku w ogóle nie powstają. Wydanie dokumentów akcji nie powoduje bowiem powstania żadnych finansowych zobowiązań Spółki wobec swoich akcjonariuszy, wobec czego umorzenie akcji nie będzie prowadziło do powstania przychodu na który ustawodawca wskazuje w przepisie art. 12 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p., tj. do powstania przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań. Na koniec Spółka pragnie również zaznaczyć, iż umorzenie i wynagrodzenie za nie będzie zgodne z przepisami k.s.h., tj. w szczególności wynagrodzenie będzie wypłacone w wysokości nie niższej od wartości przypadających na umarzane akcje aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy (zgodnie z art. 359 § 2 k.s.h.). Takie działanie będzie więc wypełniało normę wynikającą z przepisów k.s.h., wobec czego nie może uznać, iż w takiej sytuacji Spółka osiągnie przychód, który mógłby podlegać opodatkowaniu CIT.

W tym miejscu należy również wskazać, iż Minister Finansów wydawał szereg indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, w których potwierdził, iż w przypadku umorzenia udziałów lub akcji realizowanego w formie umorzenia dobrowolnego, automatycznego lub przymusowego w przypadku wypłaty wynagrodzenia w wartości niższej niż wartość rynkowa umarzanych udziałów/akcji (w tym w razie umorzenia bez wynagrodzenia) nie powstaje przychód podatkowy po stronie spółki dokonującej umorzenia.

Przykładowo można tu powołać:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 lutego 2012 r., sygn. ILPB4/423-415/11-2/DS, w której odstąpiono od uzasadnienia i potwierdzono stanowisko, zgodnie z którym: "Reasumując, w kontekście przedstawionego w niniejszym wniosku opisu stanu przyszłego, Spółka uważa, że (...) umorzenie przymusowe udziałów wspólnika bez określenia z tego tytułu wynagrodzenia, nie spowoduje powstania po stronie Spółki (Wnioskodawcy) przychodu (dochodu)."

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 sierpnia 2012 r., sygn. ILPB4/423-165/11-6/DS: "Reasumując, w związku z nieodpłatnym umorzeniem akcji lub ich umorzeniem za wynagrodzeniem niższym niż ich wartość, po stronie Spółki nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych."

* interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 czerwca 2010 r., sygn. IBPBI/2/423-512/10/AK w której odstąpiono od uzasadnienia i potwierdzono stanowisko, zgodnie z którym: "Zarówno więc w przypadku gdy umorzenie akcji Spółki Akcyjnej dokonane zostanie bez wynagrodzenia, jak i z wynagrodzeniem ustalonym w wysokości wartości nominalnej umarzanych akcji, w Spółce Akcyjnej nie dojdzie do powstania z tego powodu przychodu podlegającego opodatkowaniu."

Nie można również twierdzić, iż w przypadku umorzenia akcji będzie miał zastosowanie przepis art. 10 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., zgodnie z którym dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest także dochód z umorzenia udziałów (akcji). Przepis ten nie może mieć zastosowania w odniesieniu do sytuacji Wnioskodawcy, ponieważ reguluje on jedynie powstanie przychodu po stronie udziałowca/akcjonariusza spółki kapitałowej w sytuacji umorzenia akcji bądź udziałów. Nie odnosi się on natomiast w żadnym stopniu do powstania przychodu po stronie spółki, której udziały/akcje podlegają umorzeniu.

Mając na uwadze zdarzenie przyszłe będące przedmiotem niniejszego wniosku oraz przytoczoną powyżej argumentację, w opinii Wnioskodawcy w przypadku umorzenia przymusowego lub automatycznego akcji w Spółce w zamian za wynagrodzenie, które może być niższe niż wartość rynkowa umarzanych akcji, po stronie Spółki nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.