IBPBI/2/423-644/09/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 3 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 5 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów kwoty składki ubezpieczeniowej, potrącanej z kwoty pożyczki i przekazanej do Towarzystwa Ubezpieczeniowego, a jako przychód podatkowy spłatę w ratach - 1/12, 1/24, 1/36 część składki ubezpieczeniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 czerwca 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów kwoty składki ubezpieczeniowej, potrącanej z kwoty pożyczki i przekazanej do Towarzystwa Ubezpieczeniowego, a jako przychód podatkowy spłatę w ratach - 1/12, 1/24, 1/36 część składki ubezpieczeniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka prowadzi działalność w zakresie:

PKD 65.22.Z - pozostałe formy udzielania kredytów,

PKD 65.23.Z - pośrednictwo finansowe pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane,

PKD 67.13.Z - działalność pomocnicza finansowa, gdzie indziej niesklasyfikowana,

PKD 67.20.Z - działalność pomocnicza związana z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno - rentowymi.

Udzielając pożyczkę, Spółka występuje jednocześnie w charakterze ubezpieczającego spłatę tej pożyczki na wypadek śmierci ubezpieczonego (pożyczkobiorcy), całkowitej trwałej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji ubezpieczonego (pożyczkobiorcy) w wyniku nieszczęśliwego wypadku lub choroby. Kwota składki ubezpieczeniowej jest doliczona do kwoty pożyczki, którą pożyczkodawca jest zobowiązany spłacić Spółce w 12, 24 lub 36 równych ratach miesięcznych.

W momencie dokonywania przelewu kwoty pożyczki na konto pożyczkobiorcy, Spółka potrąca z kwoty udzielonej pożyczki całą składkę ubezpieczeniową.

W następnym miesiącu kalendarzowym, następującym po miesiącu zrealizowania (przelewu) pożyczki na konto bankowe pożyczkobiorcy, składka ta, na podstawie umowy zawartej przez Spółkę z Towarzystwem Ubezpieczeń jest rozliczana w następujący sposób: składka potrącona od klienta z wartości pożyczki brutto jest ujmowana jako zobowiązanie wobec Towarzystwa Ubezpieczeń. Prowizja należna z tej składki dla Spółki jest wykazywana jako należność od Towarzystwa Ubezpieczeń oraz jako przychód podatkowy. Przychód ten jest dokumentowany na podstawie wystawionej faktury na koniec każdego miesiąca w którym wypłacono pożyczkę klientowi.

Obecnie ta część składki, która jest fakturowana w rozliczeniach z Towarzystwem Ubezpieczeń na rzecz Spółki (prowizja za obsługę polisy), jest zakwalifikowana w całości jako przychód do opodatkowania w miesiącu wystawienia faktury.

Natomiast kwota składki którą Spółka finansuje i przekazuje w imieniu klienta do Towarzystwa Ubezpieczeniowego nie jest uznawana jako koszt uzyskania przychodu, a późniejsza spłata tej składki w kolejnych ratach (1/12, 1/24, 1/36) nie jest traktowana jako przychód podatkowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka może zakwalifikować do kosztu uzyskania przychodu kwotę składki ubezpieczeniowej, potrącanej z kwoty pożyczki i przekazanej do Towarzystwa Ubezpieczeniowego, a jako przychód podatkowy oprócz prowizji za obsługę polisy, spłatę w ratach - 1/12, 1/24, 1/36 część składki ubezpieczeniowej.

Zdaniem Spółki, momentem poniesienia kosztu z tytułu całej składki ubezpieczeniowej jest dzień (miesiąc) przekazania tej składki do Towarzystwa Ubezpieczeń, a przychód powstaje w dwóch momentach:

* w momencie fakturowania prowizji należnej, stanowiącej dla Spółki wynagrodzenie za obsługę polisy, na podstawie umowy z Towarzystwem Ubezpieczeń,

* w momencie wymagalności danej raty - 1/12, 1/24, 1/36 część składki ubezpieczeniowej.

Stosowana dotychczas praktyka fałszuje rzeczywisty wynik finansowy działalności Spółki, powodując zachwianie jej stabilności ekonomicznej.

Podstawowymi materialno - prawnymi przesłankami powyższego stanowiska jest treść następujących artykułów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

* art. 12 ust. 1 pkt 1: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14. są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

* treść art. 12 ust. 3c: jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

* w związku z treścią art. 12 ust. 3e: w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

* i treścią art. 12 ust. 3a podp. 2): za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3. uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień uregulowania należności.

Przytoczona powyżej treść przepisów oznacza, iż za datę powstania przychodu w Spółce (poza momentem refakturowania prowizji dla Spółki) z tytułu spłaty należnej Spółce składki ubezpieczeniowej powinno się uznać ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie, czyli dzień wymagalności spłaty kolejnej raty.

Treść ta koresponduje z treścią art. 12 ust. 3a podp 2) - uregulowanie należności i z treścią art. 12 ust. 3e - dzień otrzymania zapłaty.

Reasumując, Spółka uważa, iż w miesiącu udzielenia pożyczki cała składka ubezpieczeniowa, potrącana z kwoty pożyczki brutto, celem jej odprowadzenia przez ubezpieczającego do Towarzystwa Ubezpieczeń, jest w tym miesiącu kosztem podatkowym, a momentem przychodu jest comiesięczny termin spłaty każdej kolejnej raty pożyczki, zawierającej w sobie część składki ubezpieczeniowej.

Składka ubezpieczeniowa, przekazywana na rzecz Towarzystwa Ubezpieczeń przez Spółkę (Ubezpieczyciela) ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów w przypadku śmierci lub nieszczęśliwego wypadku pożyczkobiorców - art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dniem poniesienia kosztu uzyskania przychodu jest dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) - art. 15 ust. 4e powołanej ustawy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - określanej dalej skrótem "ustawy o p.d.o.p."), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p., za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ponieważ art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. mówi o przychodach "związanych" z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, iż odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio.

O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa osoby prawnej. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w momencie dokonywania przelewu kwoty pożyczki na konto pożyczkobiorcy, Spółka potrąca z kwoty udzielonej pożyczki całą składkę ubezpieczeniową. Kwota składki ubezpieczeniowej jest doliczona do kwoty pożyczki, którą pożyczkodawca jest zobowiązany spłacić Spółce w 12, 24 lub 36 równych ratach miesięcznych. Spółka jest więc tylko pośrednikiem, inkasentem w pobieraniu ww. składki ubezpieczeniowej, która nie stanowi aktywów Spółki i nie wpływa na wynik ekonomiczny działalności gospodarczej Spółki.

Ponieważ przekazana kwota na ubezpieczenie udzielonej przez Spółkę pożyczki (poza prowizją stanowiącą wynagrodzenie pożyczkodawcy) nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o p.d.o.p. to wpłacone do Towarzystwa Ubezpieczeniowego kwoty nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Stosownie bowiem do przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Zatem stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.