IBPBI/2/423-641/11/MO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2011 r. (data wpływu do tut. BKIP 31 maja 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych uzyskania nieodpłatnego poręczenia (pytanie wymienione we wniosku jako pierwsze) - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 maja 2011 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych uzyskania nieodpłatnego poręczenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wspólnik spółki z o.o. a zarazem jej prezes podpisał wraz z małżonką weksel in blanco dla banku m.in. jako poręczenie kredytu dla spółki. Innym zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka na nieruchomościach spółki oraz zastaw na majątku obrotowym spółki. Kredyt ten przeznaczony jest na bieżące finansowanie spółki. Z tego tytułu wspólnik nie otrzymał bezpośrednio od spółki żadnego wynagrodzenia. Natomiast udzielony spółce kredyt spowodował zwiększenie obrotów oraz zwiększenie zysku a co za tym idzie zwiększenie dywidendy dla wspólników lub zwiększenie wartości ich udziałów w spółce.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w takim przypadku ma zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tj. czy jest to świadczenie nieodpłatne... (pytanie wymienione we wniosku jako pierwsze)

Zdaniem Spółki, poręczenie kredytu poprzez podpis weksla in blanco przez wspólnika nie jest świadczeniem nieodpłatnym. Świadczenie nieodpłatne jest wtedy gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwości korzystania z rzeczy lub praw. W tym przypadku poręczyciel otrzymał za poręczenie zwiększoną dywidendę co neguje nieodpłatne świadczenie lub uzyskał zwiększenie wartości swoich udziałów w spółce. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód - co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o p.d.o.p. - jest jego otrzymanie przez podatnika co w tym przypadku nie miało miejsca.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) nie zawiera definicji przychodu, wskazując poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 ust. 1-3 kategorie przychodów podlegających opodatkowaniu, oraz przysporzenia majątkowe wyłączone z opodatkowania, których zamknięty katalog zawiera art. 12 ust. 4.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów podatkowych zalicza się m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W związku z tym, że ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem "świadczenie nieodpłatne", pomocne jest odwołanie się w tym zakresie do orzecznictwa sądowego. W orzecznictwie ugruntował się pogląd, iż pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym, w tym, części dotyczącej stosunków zobowiązaniowych. W jego zakres wchodzą bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Taką definicję nieodpłatnego świadczenia przyjął Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 i podtrzymał ją w następnej uchwale z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06.

Tym samym pojęcie przysporzenia majątkowego, jako konstytuujące nieodpłatne świadczenie, musi być powiązane z uzyskaniem przez podatnika korzyści niezwiązanej z poniesionymi przez niego wydatkami, kosztami, w tym także polegającej na zaoszczędzeniu wydatków w związku ze zwolnieniem z obowiązku uiszczenia określonego wynagrodzenia (np. z tytułu odsetek, prowizji, opłat itp.).

Podstawową przesłanką otrzymania nieodpłatnego świadczenia jest brak zobowiązania przez otrzymującego świadczenie do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

W kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia "nieodpłatnego świadczenia" należy uznać, iż w przestawionym we wniosku stanie faktycznym, zaistniała sytuacja, w której dochodzi do nieodpłatnego świadczenia w zakresie zabezpieczenia wykonania zobowiązań przez poręczyciela.

Należy bowiem zauważyć, iż świadczeniodawca wyraził pozytywną wolę świadczenia, tj. w razie zaistnienia konieczności zobowiązał się do spłaty zobowiązania ciążącego na Spółce. Innymi słowy wyraził swoją gotowość do zaangażowania własnych aktywów w przyszłości. Taka gotowość posiada swoją wartość, o czym najlepiej świadczy fakt, iż istnieją instytucje finansowe, które świadczą odpłatnie usługi wywołujące skutki prawne o zbliżonym charakterze (np. udzielenia gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej). Skoro w praktyce obrotu gospodarczego uzyskanie określonego zabezpieczenia spłaty kredytu stanowi odpłatną usługę finansową instytucji finansowych, uzyskanie takiego poręczenia bez wynagrodzenia należy uznać za przychód po stronie otrzymującego. W przypadku opisanym przez Wnioskodawcę, wspólnik, a zarazem jej prezes podpisał wraz z małżonką weksel in blanco jako poręczenie kredytu dla spółki, bez pobrania wynagrodzenia za udzielone poręczenie, co stanowi konkretną korzyść finansową dla Spółki.

Reasumując, w opisanej przedmiotowej sprawie sytuacji niewątpliwie Spółka otrzyma świadczenie w postaci zabezpieczenia wykonania zobowiązań z tytułu umowy kredytowej w postaci poręczenia jej wykonania. Wartością takiego świadczenia jest korzyść wynikająca z zaniechania pobrania wynagrodzenia za udzielone poręczenie kredytu. Wartość ta jednocześnie stanowić będzie dla Spółki przychód podatkowy z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytania wymienionego we wniosku jako drugie wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.