IBPBI/2/423-44/12/SD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 17 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez Spółkę wydatków z tytułu:

* należności głównej i odsetek ustawowych - jest prawidłowe,

* kosztów sądowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez Spółkę wydatków z tytułu:

* należności głównej i odsetek ustawowych,

* kosztów sądowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Prowadzi ośrodek narciarski, w tym kolej gondolową. W 2009 r. Spółka występująca w roli najemcy zawarła z kontrahentem - wynajmującym, umowę najmu powierzchni na nieruchomości należącej do wynajmującego w celu ekspozycji na niej grafiki reklamowej, przedstawiającej zaśnieżoną kolej gondolową. Umowa została zawarta na czas określony. Po upływie terminu umowy najmu, Spółka nie dokonała demontażu reklamy do którego się zobowiązała. Wynajmujący za bezumowny okres korzystania z powierzchni reklamowej wystawił Spółce faktury, za które Spółka nie uregulowała zapłaty. Wynajmujący wniósł sprawę do sądu celem wyegzekwowania swoich należności wynikających z wystawionych faktur. W 2011 r. zapadł wyrok zasądzający zapłatę przez Spółkę na rzecz wynajmującego kwoty odpowiadające czynszowi jaki Spółka obowiązana byłaby zapłacić, gdyby łączyła ją z wynajmującym umowa wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania sądowego. Realizując powyższy wyrok, w 2011 r. Spółka zapłaciła kontrahentowi całość zasądzonych kwot.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy należność główna, odsetki ustawowe oraz koszty sądowe w wysokości zasądzonej przez sąd i poniesione przez Spółkę stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacona należność główna, odsetki ustawowe oraz koszty postępowania sądowego zasadzone przez sąd stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej "ustawa o p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

W ocenie Spółki, opisane w stanie faktycznym koszty nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., więc wyłączenie to nie będzie miało zastosowania w niniejszej sprawie.

Jak wynika ze wspomnianego powyżej przepisu ustawy o p.d.o.p., wszystkie poniesione wydatki (z wyjątkiem tych bezpośrednio wymienionych w ustawie), są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku z przychodami, w tym jeżeli służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. W myśl przepisów, podatnik ma więc możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów zarówno bezpośrednio jak i pośrednio związanych z uzyskanym przez niego przychodem, pod warunkiem, że istnieje związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W opinii Spółki, zapłata należności głównej bez wątpienia przyczynia się i warunkuje uzyskiwanie przez Spółkę przychodów, ponieważ dotyczy korzystania przez Spółkę z powierzchni na nieruchomości wynajmującego po wygaśnięciu umowy, w celu ekspozycji na niej swojej reklamy graficznej w taki sam sposób jak przewidziany w umowie. Niewątpliwie, takie działania reklamowe pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, bowiem zwiększają one możliwość pozyskania nowych klientów korzystających z kolei, a co za tym idzie mają wpływ na zwiększenie możliwości sprzedaży oferowanych przez Spółkę usług, przyczyniając się tym samym do osiągnięcia przez Spółkę większych przychodów.

W ocenie Wnioskodawcy, zarówno odsetki ustawowe od należności głównej jak i koszty postępowania sądowego Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Poniesione przez Spółkę koszty sądowe i zapłacone odsetki ustawowe nie są objęte wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, iż spełnione są przesłanki przewidziane w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Przesłanką uznania poniesionych przez Spółkę kosztów sądowych i zapłaconych odsetek ustawowych za koszty uzyskania przychodów, jest wykazanie, iż powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o p.d.o.p., wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów jedynie koszty egzekucyjne. Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć wydatki związane z kosztami postępowania sądowego z możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów uczyniłby to wprost, tak jak to ma miejsce z kosztami egzekucyjnymi, dlatego, zdaniem Spółki, koszty poniesione w innej fazie postępowania procesowego mogą mieścić się w zakresie art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Ponadto w myśl art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o p.d.o.p., do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Należy zatem uznać, iż odsetki w momencie ich zapłaty stanowią koszty uzyskania przychodu. W odniesieniu do definicji kosztów, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., zdaniem Spółki, zapłacenie odsetek ustawowych oraz kosztów postępowania sądowego było związane z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami w ramach prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej.

Reasumując, Spółka stoi na stanowisku, iż należność główna, odsetki ustawowe oraz koszty postępowania sądowego w opisanym stanie faktycznym spełniają znamiona art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., i jednocześnie nie wymienione w art. 16 ust. 1 tej ustawy, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej "ustawa o p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Należy zauważyć, iż kryterium zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych jest uzależnione od celu poniesienia wydatku, a nie od wystąpienia efektu w postaci osiągnięcia przychodu. Określony wydatek może bowiem zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów również wówczas, gdy nie przyniósł spodziewanego przychodu, ale został poniesiony w takim celu.

Kosztami uzyskania przychodów będą zatem takie koszty, które spełniają łącznie następujące warunki:

* zostały poniesione przez podatnika,

* pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

* nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.,

* zostały właściwie udokumentowane.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Oznacza to, że odsetki uznane za koszty związane z przychodami będą stanowiły koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem, że odsetki zostały zapłacone.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika iż, Spółka występująca w roli najemcy zawarła z kontrahentem - wynajmującym, umowę najmu powierzchni na nieruchomości należącej do wynajmującego w celu ekspozycji na niej grafiki reklamowej. Umowa została zawarta na czas określony. Po upływie terminu umowy najmu, Spółka nie dokonała demontażu reklamy do którego się zobowiązała. Wynajmujący za bezumowny okres korzystania z powierzchni reklamowej wystawił Spółce faktury, za które Spółka nie uregulowała zapłaty. Wynajmujący wniósł sprawę do sądu celem wyegzekwowania swoich należności wynikających z wystawionych faktur. W 2011 r. zapadł wyrok zasądzający zapłatę przez Spółkę na rzecz wynajmującego kwoty odpowiadające czynszowi jaki Spółka obowiązana byłaby zapłacić, gdyby łączyła ją z wynajmującym umowa wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania sądowego. Realizując powyższy wyrok, w 2011 r. Spółka zapłaciła kontrahentowi całość zasądzonych kwot.

W świetle powyższych przepisów oraz w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, iż zapłacona przez Spółkę należność główna oraz odsetki ustawowe, Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów postępowania sądowego w wysokości zasądzonej przez sąd należy uznać, iż przepisy ustawy o p.d.o.p., nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych. W myśl art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o p.d.o.p., za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań. Przepis ten wyłącza z kosztów uzyskania przychodu wydatki związane wyłącznie z egzekucją. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o p.d.o.p., nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Koszty sądowe poniesione przez dłużnika, generalnie nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, bowiem stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie są kosztami związanymi z osiągnięciem przychodu. Możliwość zaliczenia ponoszonych wydatków związanych z procesem sądowym w ciężar kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem, czy były one poniesione w celu obrony przed bezpodstawnie kierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

W analizowanej sytuacji bezsporne jest, iż Spółka nie wywiązała się z umowy zawartej z kontrahentem, a koszty postępowania sądowego zasądzone zostały w związku z niewykonaniem przez Nią warunków umowy. Zatem, uznać należy, iż koszty postępowania sądowego poniesione przez Spółkę nie pozostawały w związku z uzyskiwanymi przychodami i nie miały na celu zachowania źródła przychodów. Poniesione wydatki jakimi są koszty postępowania sądowego nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskanego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również "normalne koszty" funkcjonowania Spółki. Wydatki te nie spełniają zatem warunku kosztów poniesionych w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., albowiem były one następstwem świadomego niewykonania przez Spółkę ciążących na niej zobowiązań umownych (a więc w istocie działań sprzecznych z prawem).

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, stwierdzić należy, iż konieczność przeprowadzenia postępowania sądowego wynikała z działania Wnioskodawcy niezgodnego z zasadami współżycia społecznego, tj. nie wykonania warunku określonego w umowie, dalszego bezumownego korzystania z powierzchni reklamowej oraz nie uregulowania zobowiązania wobec kontrahenta. Zatem, przegrana w postępowaniu sądowym, której konsekwencją są koszty postępowania sądowego zasądzone na rzecz powoda, wynika z naruszenia ogólnej, podstawowej zasady stosunku zobowiązaniowego mówiącej, że "umów należy dotrzymywać" (Pacta sunt servanda).

Reasumując, należy uznać, że poniesione przez Spółkę koszty postępowania sądowego zasądzone na rzecz powoda nie miały związku z uzyskaniem przez Nią przychodu ani z zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. Dlatego też przedmiotowe wydatki nie mogą stanowić kosztów uzyskania Jej przychodów.

W świetle powyższych przepisów należy uznać, iż stanowisko Spółki w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych z tytułu:

* należności głównej i odsetek ustawowych - jest prawidłowe,

* kosztów sądowych - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.