IBPBI/2/423-320/12/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 26 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki na nabycie telefonów komórkowych oraz wydatki ponoszone w okresie obowiązywania poszczególnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych na abonamenty telefoniczne stanowią koszty uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 26 marca 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki na nabycie telefonów komórkowych oraz wydatki ponoszone w okresie obowiązywania poszczególnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych na abonamenty telefoniczne stanowią koszty uzyskania przychodów. (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest budowa i naprawa, jak również utrzymywanie w należytym stanie nawierzchni drogowych dróg i mostów. Wnioskodawca ponadto świadczy usługi transportowe. Wymienione powyżej czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W roku 2010 i w latach poprzednich Wnioskodawca zakupił u jednego z przedstawicieli operatorów telefonii komórkowej w Polsce telefony komórkowe oraz związane z nimi abonamenty na usługi telekomunikacyjne, zawierając w tym zakresie stosowne umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na czas określony (24 miesięcy). Zgodnie z warunkami ww. transakcji telefony zostały zakupione po cenach promocyjnych, niższych niż ceny rynkowe, z tym jednak zastrzeżeniem, że rozwiązanie przez Wnioskodawcę umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przed upływem okresu czasu, na jaki została zawarta, łączyłoby się z obowiązkiem zapłaty przez Wnioskodawcę określonych sum pieniężnych.

Liczba zakupionych telefonów i związanych z nimi abonamentów znacznie (kilkukrotnie) przekracza liczbę zatrudnionych u Wnioskodawcy pracowników. Zgodnie z obowiązującą u Wnioskodawcy polityką, pracownik może otrzymać do używania na cele służbowe nie więcej niż jeden telefon komórkowy oraz związany z nim (jeden) abonament (za wyjątkiem dwóch członków Zarządu).

Zakup ww. telefonów wraz z abonamentami został dokonany przez pracownika Wnioskodawcy (dalej określanego jako "Pracownik"), do którego kompetencji należał zakup tego rodzaju towarów i usług, zgodnie z jego obowiązkami pracowniczymi.

Ze względu na dokonanie zakupu ww. telefonów oraz abonamentów w ilościach znacznie przekraczających potrzeby Wnioskodawcy wynikające z poziomu zatrudnienia, kwestią tą zainteresował się jeden z członków zarządu Wnioskodawcy oraz rada nadzorcza, która zgodnie z art. 382 § 1 Kodeksu spółek handlowych sprawuje stały nadzór nad działalnością Wnioskodawcy we wszystkich dziedzinach jego działalności. W ramach czynności wyjaśniających przeprowadzonych u Wnioskodawcy w roku 2011 podjęto próbę ustalenia, jaki był cel zakupu ww. telefonów wraz z abonamentami w ilościach znacznie przekraczających potrzeby Wnioskodawcy wynikające z poziomu zatrudnienia, jak również gdzie znajdują się zakupione telefony komórkowe oraz karty SIM.

Wyjaśnienia złożył m.in. Pracownik. Wnioskodawca uznał jednakże te wyjaśnienia za niewiarygodne w świetle całokształtu okoliczności towarzyszących sprawie. Okoliczności te stanowiły podstawę do złożenia w 2011 r. w Prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przez Pracownika przestępstwa związanego ze sprowadzeniem na Wnioskodawcę szkody poprzez zaciągnięcie nieuzasadnionego zobowiązania pieniężnego w wysokości płaconych abonamentów. W toku ww. czynności wyjaśniających nie ustalono, aby przedmiotowe telefony kiedykolwiek znajdowały się w siedzibie Wnioskodawcy. Nie udało się również zlokalizować niektórych kart SIM. Natomiast ustalono, że część z ww. abonamentów telefonicznych była używana na cele prywatne przez osoby z osobistego otoczenia Pracownika. Pozostała część abonamentów nie była faktycznie wykorzystywana, o czym świadczą bilingi, z których wynika, że w ramach tych abonamentów nie wykonywano połączeń telefonicznych ani nie realizowanego transferu danych. Niekorzystanie z tych abonamentów nie zwalniało jednak Wnioskodawcy od ponoszenia co miesiąc, na podstawie otrzymywanych faktur VAT, kosztów abonamentów w okresie obowiązywania poszczególnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Ustalono również, że faktury VAT dokumentujące zakup ww. telefonów nie znajdują się w dokumentacji księgowo-podatkowej Wnioskodawcy. Dopiero w odstępie kilku dni od złożenia w Prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przez Pracownika przestępstwa do Wnioskodawcy wpłynęły niektóre duplikaty ww. faktur. Ujawniono również, że w odstępie kilku dni od złożenia w Prokuraturze ww. zawiadomienia wystawiono z polecenia jednego z członków zarządu (teścia Pracownika) Wnioskodawcy dwie faktury VAT, które miały dokumentować sprzedaż większości ww. telefonów na rzecz osoby trzeciej (podmiotu zajmującego się handlem telefonami komórkowymi).

Ostatecznie, w wyniku przeprowadzenia czynności wyjaśniających Wnioskodawca uznał, że nie jest możliwe wskazanie racjonalnego, ekonomicznie uzasadnionego celu nabycia ww. telefonów oraz abonamentów i nie można wykluczyć tego, że nabycie ww. telefonów wraz z abonamentami nie było związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, lecz służyło prywatnym celom Pracownika.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym wydatki na nabycie przedmiotowych telefonów komórkowych oraz wydatki ponoszone w okresie obowiązywania poszczególnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych na abonamenty telefoniczne stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W orzecznictwie wskazuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów (por. wyrok NSA z dnia 13 marca 1998 r., sygn. akt SA/Lu 230/97), za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Mogą to być koszty zarówno mające bezpośredni wpływ na przychody lub źródło przychodów, jak i pozostające w związku pośrednim (por. wyrok NSA z dnia 20 listopada 1998 r. sygn. akt SA/Rz 406/98). Pomiędzy poniesionym kosztem a celem zapisanym w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. musi zachodzić związek, który - według wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych - może doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu określonego w tym przepisie, co jednak nie oznacza, że cel ten musi zostać osiągnięty (por. wyrok WSA w Lublinie z dnia 26 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Lu 53/10).

W orzecznictwie sądowym podnosi się jednocześnie, że pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania musi zachodzić związek realny, nie zaś jedynie formalny (hipotetyczny). Poniesione koszty powinny zatem posiadać rzeczywistą i obiektywną "zdolność" przyczynienia się do osiągnięcia przychodów u danego podatnika (lub do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów), co jednak nie oznacza, że do faktycznego osiągnięcia tych przychodów muszą doprowadzić (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 8 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Op 72/09). Wydatki, aby były kosztem uzyskania przychodów, muszą być poniesione w celu, jakim jest uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, co oznacza, że określony wydatek powinien okazać się dla osiągnięcia ww. celu niezbędny, a przynajmniej pożyteczny w sensie możliwości - wpływu na wygenerowanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów (por. wyrok NSA z dnia 29 stycznia 1999 r. I SA/Gd 91/97; wyrok NSA z dnia 29 listopada 1994 r. I SA/Wr 1242/94 ONSA1996/1 poz. 11; wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2004 r. FSK 359/04; wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 września 2008 r. III SA/Wa 870/08).

W wyroku NSA z dnia 18 listopada 2009 r. (sygn. akt II FSK 1289/09) podkreślono, że "nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, a tylko te, które potencjalnie służą jego uzyskaniu (...) wydatek musi mieć swoje racjonalne uzasadnienie. Nie może więc mieć charakteru wydatku zbędnego, ale wydatku podporządkowanego osiągnięciu przychodów".

Według Wnioskodawcy skoro nie jest możliwe wskazanie racjonalnego, ekonomicznie uzasadnionego celu nabycia ww. telefonów oraz abonamentów i nie można wykluczyć tego, że cel ten nie był związany z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, lecz nabycie ww. telefonów oraz abonamentów służyło prywatnym celom Pracownika, to należy uznać, że koszty poniesione na nabycie tych telefonów oraz abonamentów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., określanej w dalszej części skrótem "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem, aby móc zaliczyć konkretne wydatki do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest wykazanie związku między ich poniesieniem, a dążeniem do uzyskania przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Bezpośrednimi kosztami uzyskania przychodów są wydatki, które mogą przyczynić się do powstania konkretnego przychodu osiągniętego w danym momencie. Pośrednimi kosztami uzyskania przychodów są wydatki związane z całokształtem działalności podatnika i wywiązywaniem się przez niego z obowiązków nałożonych innymi przepisami prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w roku 2010 i w latach poprzednich Wnioskodawca zakupił u jednego z przedstawicieli operatorów telefonii komórkowej w Polsce telefony komórkowe oraz związane z nimi abonamenty na usługi telekomunikacyjne, zawierając w tym zakresie stosowne umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na czas określony (24 miesięcy). Zgodnie z warunkami ww. transakcji telefony zostały zakupione po cenach promocyjnych, niższych niż ceny rynkowe, z tym jednak zastrzeżeniem, że rozwiązanie przez Wnioskodawcę umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przed upływem okresu czasu, na jaki została zawarta, łączyłoby się z obowiązkiem zapłaty przez Wnioskodawcę określonych sum pieniężnych. Liczba zakupionych telefonów i związanych z nimi abonamentów znacznie (kilkukrotnie) przekracza liczbę zatrudnionych u Wnioskodawcy pracowników. Ze względu na dokonanie przez Pracownika zakupu ww. telefonów oraz abonamentów w ilościach znacznie przekraczających potrzeby Wnioskodawcy wynikające z poziomu zatrudnienia, kwestią tą zainteresował się jeden z członków zarządu Wnioskodawcy oraz rada nadzorcza. W ramach czynności wyjaśniających przeprowadzonych u Wnioskodawcy w roku 2011 podjęto próbę ustalenia, jaki był cel zakupu ww. telefonów wraz z abonamentami w ilościach znacznie przekraczających potrzeby Wnioskodawcy wynikające z poziomu zatrudnienia, jak również gdzie znajdują się zakupione telefony komórkowe oraz karty SIM. Wnioskodawca uznał jednakże te wyjaśnienia za niewiarygodne w świetle całokształtu okoliczności towarzyszących sprawie. Okoliczności te stanowiły podstawę do złożenia w 2011 r. w Prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przez Pracownika przestępstwa związanego ze sprowadzeniem na Wnioskodawcę szkody poprzez zaciągnięcie nieuzasadnionego zobowiązania pieniężnego w wysokości płaconych abonamentów. W toku ww. czynności wyjaśniających nie ustalono, aby przedmiotowe telefony kiedykolwiek znajdowały się w siedzibie Wnioskodawcy. Nie udało się również zlokalizować niektórych kart S1M. Natomiast ustalono, że część z ww. abonamentów telefonicznych była używana na cele prywatne przez osoby z osobistego otoczenia Pracownika. Pozostała część abonamentów nie była faktycznie wykorzystywana, co i tak nie zwalniało Wnioskodawcy od ponoszenia co miesiąc, na podstawie otrzymywanych faktur VAT, kosztów abonamentów w okresie obowiązywania poszczególnych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Ustalono również, że faktury VAT dokumentujące zakup ww. telefonów nie znajdują się w dokumentacji księgowo-podatkowej Wnioskodawcy. Ostatecznie, w wyniku przeprowadzenia czynności wyjaśniających Wnioskodawca uznał, że nie jest możliwe wskazanie racjonalnego, ekonomicznie uzasadnionego celu nabycia ww. telefonów oraz abonamentów i nie można wykluczyć tego, że nabycie ww. telefonów wraz z abonamentami nie było związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, lecz służyło prywatnym celom Pracownika.

Mając na uwadze obowiązujący stan prawny oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy uznać, że stanowisko Wnioskodawcy, iż skoro nie jest możliwe wskazanie racjonalnego, ekonomicznie uzasadnionego celu nabycia ww. telefonów oraz abonamentów i nie można wykluczyć tego, że cel ten nie był związany z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, lecz nabycie ww. telefonów oraz abonamentów służyło prywatnym celom Pracownika, to należy uznać, że koszty poniesione na nabycie tych telefonów oraz abonamentów nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.