IBPBI/2/423-275/12/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy w przypadku ukończenia postępowania upadłościowego, w wyniku którego nie doszło do zaspokojenia wszystkich roszczeń można uznać odpisaną wartość należności kredytowej za koszt uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 3) - jest prawidłowe.

W dniu 15 marca 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy w przypadku ukończenia postępowania upadłościowego, w wyniku którego nie doszło do zaspokojenia wszystkich roszczeń można uznać odpisaną wartość należności kredytowej za koszt uzyskania przychodów. (pytanie oznaczone we wniosku Nr 3)

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Bank prowadzi działalność bankową w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: z 2002 r. Dz. U. Nr 72, poz. 665 z późn. zm. - dalej: "Prawo bankowe"), prawo krajowe, jak również regulacje prawne obowiązujące w Unii Europejskiej. W zakresie sposobów dokumentowania nieściągalności oraz możliwości zaliczenia odpisanych nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów Bank stosuje zasady wynikające z przepisu art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze. zm., dalej: "Ustawa CIT"). Tym samym klasyfikacja podatkowa należności kredytowych i niekredytowych odpisywanych lub umarzanych odbywa się zgodnie z przepisami Ustawy CIT.

Proces monitorowania spłat należności kredytowych oraz innych należności, ich windykacji, a także odpisywania, czy też umarzania Bank ujmuje w ścisłe ramy regulacji wewnątrzbankowych. Zasady odpisywania z ksiąg rachunkowych bądź umarzania należności Wnioskodawca dokonuje również w oparciu o obowiązujące w Banku Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. W procesie monitorowania i windykacji należności kredytowych zdarzają się przypadki, w których nie zawsze dochodzi do wyegzekwowania od dłużnika zwrotu należności, czy też nie dochodzi w ogóle do powstania należności, których nie można zaklasyfikować do żadnych z przypadków uregulowanych wprost w przepisach prawa podatkowego. W efekcie prowadzenia monitoringu wszystkich należności okazuje się, że w końcowym jego efekcie dochodzi do powstania straty w środkach pieniężnych Banku, albowiem brak jest strony umowy w stosunku, do której Bank mógłby wystąpić z roszczeniem o jej zwrot.

Wnioskodawca podkreśla, że w przypadku powstania strat w majątku Banku każde tego rodzaju zdarzenie rozpatrywane i oceniane jest indywidualnie i traktowane jako konkretny przypadek z uwzględnieniem całokształtu okoliczności faktycznych danej sprawy.

W dniu 13 września 2006 r. Bank zawarł z osobą fizyczną umowę kredytu. Dłużnik/Kredytobiorca zaprzestał spłaty należności i Bank postawił wierzytelność w stan natychmiastowej wymagalności. Dłużnik/Kredytobiorca zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku Dłużnika. Wniosek Dłużnika został rozpatrzony pozytywnie. W dniu 11 kwietnia 2010 r. Sąd wydał postanowienie, w którym ogłosił upadłość Dłużnika. Jednocześnie Sąd w przedmiotowym postępowaniu wezwał Wierzycieli Upadłego do zgłoszenia wszelkich wierzytelności w stosunku do Upadłego. W trakcie postępowania upadłościowego Sąd spieniężył majątek Upadłego objęty postępowaniem upadłościowym i ustalił plan spłaty wierzycieli Upadłego ze środków zgromadzonych ze sprzedaży majątku. O planie spłaty Bank został powiadomiony i nie wniósł w tym przedmiocie zażalenia. W planie spłaty Sąd określił stopień zaspokojenia wierzycieli z majątku Upadłego i termin spłat.

Spłaty dokonywane w toku prowadzonego postępowania na podstawie ustawy o upadłości konsumenckiej ewidencjonowano na wskazany przez Bank numer rachunku. Po zakończonym postępowaniu Bank uzyskał prawomocne postanowienie sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego wobec Upadłego będącego osobą fizyczną, w którym Sąd umorzył część zobowiązań pozostałych po spłacie należności objętych planem spłaty. Po otrzymaniu prawomocnego postanowienia Sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego Bank nie spodziewa się dalszych odzysków z danej wierzytelności.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku ukończenia postępowania upadłościowego, w wyniku którego nie doszło do zaspokojenia wszystkich jego roszczeń Bank może uznać odpisaną wartość należności kredytowej za koszt uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy CIT... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do zakończenia postępowania upadłościowego wobec Klienta Banku będącego osobą fizyczną w wyniku, którego nie doszło do zaspokojenia wszystkich roszczeń, Bank może uznać odpisaną wartość należności kredytowej za koszt uzyskania przychodów w oparciu o przepis art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze. zm., dalej: "Ustawa CIT").

Zgodnie z art. 491 i następne ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: z 2009 r. Dz. U. Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.), w stosunku do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej stosuje się odrębne przepisy dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej. Postępowanie upadłościowe, zgodnie z tymi przepisami, w żadnym przypadku nie może być przeprowadzone z możliwością zawarcia układu. W takim przypadku ma miejsce likwidacja majątku dłużnika. Na podstawie art. 15 ustawy CIT, w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b ustawy CIT, do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wymagalne, a nieściągalne kredyty (pożyczki) udzielone przez uprawnione na podstawie ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania jednostki organizacyjne, pomniejszone o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie nieściągalność musi zostać udokumentowana w jeden z trzech sposobów wskazanych w art. 16 ust. 2 ustawy CIT. W przedstawionej sytuacji Sąd orzekł upadłość osoby fizycznej.

Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy CIT, nieściągalność wierzytelności można udokumentować postanowieniem sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku. Przy czym nieściągalność wierzytelności można udokumentować postanowieniem sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego, jednak tylko w przypadku, kiedy postępowanie to obejmuje likwidację majątku. Do tej kategorii należeć będą wszystkie postępowania w trybie tzw. upadłości konsumenckiej oraz część pozostałych postępowań upadłościowych.

Opisany przez Bank przypadek dotyczy właśnie sytuacji, w której postępowanie upadłościowe obejmowało likwidację majątku upadłego, zostało zakończone, a niezaspokojone zobowiązania zostały w części umorzone. W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, wierzytelność Banku może zostać odpisana jako nieściągalna i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej nie została ujęta w kosztach podatkowych wcześniej w postaci rezerw (odpisów), na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b) oraz ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienia się, iż w sprawach będących przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku Nr 1 i 2 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.