IBPBI/2/423-212/13/PP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 3 lipca 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. BKIP 22 lutego 2013 r.), uzupełnionym w dniu 21 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 lutego 2013 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 8 maja 2013 r. znak: IBPP2/443-160/13/AB, IBPBI/2/423-212/13/PP wezwano o ich uzupełnienie. Uzupełnienia dokonano w dniu 21 maja 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Dłużnik Wnioskodawcy może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego lub likwidację firmy. Czynności tych może dokonać w najbliższych miesiącach. Jeżeli z tego powodu Wnioskodawca nie będzie spełniać warunków do skorzystania z tzw. "ulgi na złe długi", rozważa możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wartości brutto (tekst jedn.: z podatkiem VAT) wierzytelności nieściągniętej od tego dłużnika, w miesiącu ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy dłużnika.

Nieściągalna wierzytelność została w całości zarachowana do przychodów należnych, od których został odprowadzony podatek dochodowy w miesiącach, w których był obowiązek ich opodatkowania. W dniu 30 kwietnia 2013 r. właściwy dla dłużnika Sąd ogłosił upadłość likwidacyjną dłużnika i wyznaczył syndyka masy upadłości. Ogłoszenie o tym zdarzeniu zostało opublikowane w MSiG. Wierzytelność, o której mowa w zdarzeniu przyszłym nie uległa przedawnieniu. Faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży zostały wystawione w IV kwartale 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W jakiej wartości wierzytelność byłaby kosztem uzyskania przychodu, brutto czy netto.

Czy nieściągalną wierzytelność od dłużnika firmy, która opłaciłaby likwidację lub postępowanie upadłościowe w 2013 r. Wnioskodawca ma prawo w całości zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów tego roku na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, brak możliwości skorzystania z tzw. "ulgi na złe długi" spowoduje możliwość zaliczenia nieściągalnej wierzytelności w wartości brutto, tj. z podatkiem VAT do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu ogłoszenia upadłości lub podjęcia likwidacji działalności gospodarczej dłużnika.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, iż podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo - skutkowy.

Artykuł 16 ust. 1 u.p.d.o.p. zawiera nie tylko katalog wyłączeń, ale niektóre jego punkty stanowią niezależną od art. 15 ust. 1 pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

I tak, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Z kolei, w myśl art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p., za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że termin do zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów ograniczony jest przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.p., zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania, stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności jako nieściągalnej od spełnienia konkretnych warunków. Co do zasady bowiem wierzytelności odpisanych jako nieściągalne nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Po pierwsze, wierzytelności te muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne, zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. Po drugie, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, wierzytelności określone jako nieściągalne, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w zamkniętym katalogu zawartym w art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p. Jakikolwiek inny dokument, nie wymieniony w art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p., nie może potwierdzać faktu nieściągalności wierzytelności. Jednocześnie, jak wskazano powyżej, wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu.

Tut. Organ pragnie zauważyć, że dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła zatem zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zarachowana do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została co prawda uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Po spełnieniu (kumulatywnym) ww. warunków, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów, jednakże wyłącznie w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne (podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym).

Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, że nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana postanowieniem sądu o ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej dłużnika i wyznaczeniu syndyka masy upadłości. Ogłoszenie o tym zdarzeniu zostało opublikowane w MSiG.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.), uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym:

Ogłoszenie upadłości przez sąd nie jest jednakże żadnym z postanowień, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.p., tj.:

Wszystkie ww. postanowienia sądu kończą bowiem postępowanie upadłościowe, natomiast postanowienie sądu, które przywołuje Wnioskodawca, w istocie dopiero je rozpoczyna. W przedmiotowej sprawie nie zostanie zatem spełniona przesłanka zawarta w art. 16 ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.p., a zatem Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w zakresie podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.