IBPBI/2/423-1536/10/AK - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z zapewnieniem pracownikom świadczeń wynikających z zakładowego układu zbiorowego pracy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2010 r. (data wpływu do tut. BKIP 11 sierpnia 2010 r.), uzupełnionym w dniach 02 i 5 listopada 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalania, czy wydatki związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1, zdarzenie przyszłe) - jest prawidłowe.

W dniu 11 sierpnia 2010 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalania, czy wydatki związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1, zdarzenie przyszłe).

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 21 października 2010 r. Znak IBPBI/2/423-1029/10/AK, IBPP1/443-752/10/BM wezwano do ich uzupełnienia. Braki formalne uzupełniono w dniach 02 i 5 listopada 2010 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 13 listopada 2003 r. Spółka zawarła z działającymi w Spółce organizacjami związkowymi Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (dalej: ZUZP), na mocy którego Spółka zobowiązana jest zapewnić pracownikom następujące kategorie świadczeń:

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

W związku z przedstawionym stanem faktycznym (winno być zdarzeniem przyszłym) Spółka wnosi o potwierdzenie, że wyżej wymienione wydatki w punktach od 1 do 8 związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w ZUZP mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1, zdarzenie przyszłe)

Zdaniem Spółki, w związku z przedstawionym stanem faktycznym wyżej wymienione wydatki w punktach od 1 do 8 związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w ZUZP mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

W opinii Spółki wskazane w stanie faktycznym wydatki związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w ZUZP stanowią koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Oz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, dalej: ustawa o p.d.o.p.). Zgodnie z treścią wskazanego wyżej artykułu kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. W świetle powyższego, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące przesłanki:

* został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym w świetle powołanej powyżej definicji, dany wydatek nie musi mieć bezpośredniego przełożenia na konkretny przychód osiągnięty przez podatnika, lecz wystarczające jest, aby jego poniesienie było uzasadnione związkiem wydatku z prowadzoną przez podatnika działalnością, która generuje lub będzie generować przychody zwiększające dochód podlegający opodatkowaniu,

* wydatek został poniesiony i jest definitywny - przez co należy rozumieć, że w ostatecznym rozrachunku musi on być pokryty z zasobów majątkowych Spółki,

* nie został wymieniony wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów zawartych w zamkniętym katalogu takich wydatków wskazanym w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Mając na uwadze powyższe zdaniem Spółki, ponoszone przez nią wydatki związane z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w ZUZP mają związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, bowiem mają na celu zwiększenie efektywności pracy pracowników, co z kolei w sposób pośredni przekłada się na wzrost przychodów Spółki. W szczególności, poprzez przedmiotowe świadczenia, Spółka zapewnia pracownikom lepsze warunki i komfort pracy, co pozytywnie wpływa na wydajność pracowników, a tym samym przekłada się na lepsze wyniki Spółki.

Ponadto Spółka zaznacza, że przedmiotowe wydatki wynikają z treści ZUZP, który zgodnie z treścią art. 9 § 1 Kodeksu pracy, ma charakter normatywny i stanowi źródło przepisów prawa pracy. Zgodnie bowiem z powyższym przez prawo pracy rozumie się "przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy". Z kolei w brzmieniu § 2 wskazanego artykułu "postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych". W świetle powyższego Spółka, na podstawie ZUZP, zobowiązana jest do ponoszenia wydatków na rzecz swoich pracowników, zatem wydatki na te świadczenia powinny być traktowane zdaniem Spółki jako uzasadnione i pozostające w ścisłym związku z zatrudnieniem pracowników. Co więcej zgodnie z orzeczeniem sądowym z dnia 4 czerwca 2002 r. (sygn. I SA/Wr 2028/01) "jeżeli z zobowiązań stron zakładowego układu zbiorowego pracy wynika, że określony rodzaj świadczenia został uznany za obowiązek pracodawcy w stosunku do pracowników podlegających temu zakładowemu układowi zbiorowemu pracy - obowiązek ten może decydować również o obowiązkach pracodawcy na gruncie prawa podatkowego". W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, iż ponosząc koszty świadczeń pracowniczych wykonuje ona swój obowiązek, który wynika z postanowień ZUZP. W przypadku gdyby Spółka nie wywiązała się z obowiązków wynikających z ZUZP, jej pracownicy mogliby rościć od Spółki wykonania powyższych zobowiązań. Tym samym Spółka twierdzi, iż powyższe wydatki, ponoszone są w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Biorąc pod uwagę drugą przesłankę uznania wydatków na świadczenia dla pracowników za koszt podatkowy, należy stwierdzić, że została ona również spełniona. Co prawda ustawa o p.d.o.p. nie definiuje terminu "poniesienie kosztu", w związku z czym uznanie, że dotyczy ono pokrycia danego wydatku ze środków majątkowych podatnika, zostało wypracowane w doktrynie i orzecznictwie. Przy czym obydwa te źródła są zgodne w kwestii, że nie ma znaczenia w tym przypadku tytuł prawny do dysponowania przez podatnika środkami przeznaczonymi na pokrycie takiego wydatku.

Stanowisko takie przedstawił m.in. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w wyroku z dnia 5 lutego 1999 r., sygn. I SA/Gd 500/97: "Twierdzenie, że wydatek spełniający powyższe wymogi (tekst jedn. związek z prowadzaną działalnością gospodarczą) musi być nadto poniesiony przez podatnika z jego środków finansowych, rozumianych jako uszczuplenie jego zasobów finansowych nie znajduje uzasadnienia w świetle tego przepisu (tekst jedn. art. 15 ust. 1)". Obciążenie majątku podatnika wydatkiem oznacza również, że wydatek taki nie może zostać podatnikowi w żaden sposób zwrócony, a więc powinien on mieć charakter definitywny (tak między innymi NSA w wyrokach z 17 stycznia 1996 r., sygn. SA/Kr 1826/95, oraz z 20 marca 1996 r., sygn. SA/Ka 332/95).

Ponieważ Spółka wydatkowała swoje aktywa w postaci środków pieniężnych, doszło zatem do definitywnego zadysponowania przez Spółkę jej majątkiem w postaci zmniejszenia tych środków, a co za tym idzie, zdaniem Spółki należy uznać, że również przesłanka poniesienia kosztu została przez Spółkę spełniona. Jednocześnie, odnosząc się do ostatniej przesłanki, mianowicie katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., Spółka podkreśla, iż w jej ocenie, wydatki na świadczenia dla pracowników przewidziane w ZUZP nie stanowią wydatków na działalność socjalną w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy p.d.o.p. Zgodnie z przepisami o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych za działalność socjalną uważa się "usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową".

Zdaniem Spółki, świadczenia jakie zapewnia ona swoim pracowników nie mieszczą się w powyższej definicji, gdyż fakt otrzymania takiego świadczenia przez pracownika nie jest uzależniony od jego sytuacji materialnej, co więcej nie stanowi pomocy materialnej - rzeczowej bądź finansowej wymienionej w powyższym przepisie. Jednocześnie każdy z pracowników jest uprawniony do otrzymania takiego świadczenia bez względu na swój status majątkowy, tym samym nie można mówić, iż wydatki te mają charakter socjalny. Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż wszystkie przesłanki warunkujące możliwość zaliczenia wydatków związanych z zapewnieniem pracownikom świadczeń przewidzianych w ZUZP do kosztu uzyskania przychodu, zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. są spełnione, zatem zdaniem Spółki wydatki te mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., określanej w dalszej części skrótem "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Kosztami będą zarówno koszty uzyskania przychodów pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (pozostające w związku pośrednim) - jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Należy zauważyć, iż kosztami podatkowymi są m.in. tzw. koszty pracownicze.

Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (...). Kosztami takimi są bowiem odpisy dokonywane przez podatnika na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, jeżeli ich równowartość została na ten fundusz wpłacona (art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) u.p.d.o.p.).

W związku z powyższym, wydatki ponoszone na rzecz pracowników, mogą być kosztami podatkowymi, pod warunkiem jednak, że podatnik wykaże, iż mają one związek z prowadzoną przez niego działalnością, mają na celu zwiększenie efektywności pracy, służą uzyskaniu przychodu oraz nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w dniu 13 listopada 2003 r. Spółka zawarła z działającymi w Spółce organizacjami związkowymi Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, na mocy którego Spółka zobowiązana jest zapewnić pracownikom m.in. następujące kategorie świadczeń:

Należy wskazać, że w myśl art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

W oparciu o powyższe należy zatem stwierdzić, że Spółka zobligowana jest do stosowania postanowień przyjętego układu zbiorowego pracy, ponieważ stanowi on źródło prawa pracy.

Jak wskazano powyżej, przepis art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów, racjonalnie i gospodarczo uzasadnionych wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na uwadze, skoro Spółka została zobowiązana na mocy zbiorowego układu pracy do zapewnienia pracownikom określonych świadczeń to wydatki ponoszone przez Spółkę na te świadczenia mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 w zakresie zdarzenia przyszłego jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w sprawach będących przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku Nr 2 i 3 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.