IBPBI/2/423-1358/11/BG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura w dniu 24 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniu 7 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w odniesieniu do podatników posiadających siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, świadczących faktycznie swe usługi w całości poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, nie powstaje ograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 listopada 2011 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w odniesieniu do podatników posiadających siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, świadczących faktycznie swe usługi w całości poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, nie powstaje ograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. Znak IBPBI/2/423-1358/11/BG wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 7 lutego 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Działalność gospodarcza Wnioskodawcy związana jest z wykonywaniem usług tłumaczenia oraz innych usług, przeważnie z tłumaczeniem związanych. Niektórzy podwykonawcy Wnioskodawcy będą osobami prawnymi lub podmiotami traktowanymi przez prawo państwa ich siedziby dla celów podatkowych jak osoby prawne, posiadającymi miejsce siedziby w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p."), w innych krajach niż Rzeczpospolita Polska i w tychże krajach w całości będą wykonywać faktycznie usługi. Podmioty te będą miały siedzibę zarówno w krajach, z którymi Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, jak i w krajach innych. Niektóre z usług wykonywanych przez te podmioty będą kwalifikowane jako usługi z art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., to znaczy usługi, których wykonanie przez podmiot posiadający ograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej rodzić będzie po stronie wypłacającego im wynagrodzenie podmiotu obowiązki związane z odprowadzaniem zryczałtowanego podatku bądź dokumentowaniem miejsca siedziby podmiotu za pomocą certyfikatu rezydencji. Wnioskodawca będzie zawierał z podwykonawcami odpowiednie umowy w formie pisemnej lub też w oparciu o przesłane im zamówienie. Rezultaty będą przesyłane Wnioskodawcy drogą elektroniczną bądź też udostępnianie za pośrednictwem miejsca na serwerze. Tą samą drogą Wnioskodawca będzie dostarczał podwykonawcom dane niezbędne do wykonania ich usługi. W ramach współpracy pomiędzy Wnioskodawcą a ww. podmiotami nie będzie dochodziło do przeniesienia praw autorskich ani do udzielania licencji. Całość wynagrodzenia wypłacanego podwykonawcom będzie więc obejmować wyłącznie należność za wykonanie przez nich dzieła bądź wyświadczenie innych usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do podatników posiadających siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, świadczących faktycznie swe usługi w całości poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, nie powstaje ograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. niezależnie od tego, jakie wykonują oni świadczenia/usługi i czy posiadają siedzibę w kraju, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy też w innym kraju.

Zdaniem Spółki, w odniesieniu do podatników posiadających siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, świadczących faktycznie swe usługi w całości poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, nie powstaje ograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. niezależnie od tego, jakie wykonują oni świadczenia/usługi i czy posiadają siedzibę w kraju, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy też w innym kraju. Zgodnie z art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W pewnych sytuacjach, które wymienia art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p., podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., przychodów jest zryczałtowany i winien być co do zasady potrącany przez podmiot dokonujący wypłaty. Zmniejszenie bądź niepotrącenie podatku może wynikać z umowy międzynarodowej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawartej przez państwo rezydencji podatkowej podatnika z Rzeczpospolitą Polską. Warunkiem uruchomienia obowiązków płatnika, bez względu na ich końcowy rezultat (odprowadzenie podatku bądź też jego niepobranie), w tym obowiązku badania, czy świadczone na jego rzecz usługi mieszczą się w katalogu zawartym w art. 21 ust. 2a u.p.d.o.p. (winno być art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p.), jest ustalenie, że kontrahent podlega w tym wypadku opodatkowaniu od dochodów, które osiąga na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przekonaniu Wnioskodawcy, miejscem osiągnięcia dochodu jest miejsce, w którym dokonują się czynności generujące dochód, innymi słowy - czynności wykonywane w ramach zawartej umowy. Co istotne, przepis wskazuje miejsce osiągnięcia dochodu, a nie miejsce, z którego pochodzi płatność. Niewykonywanie czynności generujących dochód na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej musi prowadzić do wniosku o braku ograniczonego obowiązku podatkowego nierezydenta z tytułu osiągniętych dochodów, choćby dochody te wynikały z umowy z polskim podmiotem i przezeń były wypłacane.

Powyższy pogląd jest już szeroko akceptowany w orzecznictwie sądów administracyjnych na kanwie lustrzanego uregulowania w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać tu należy przede wszystkim na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 3 lutego 1999 r. sygn. akt III SA 158/98 oraz wyrokiem 23 kwietnia 2010 r. sygn. akt II FSK 2144/08 potwierdził, iż ograniczony obowiązek podatkowy jest związany jedynie z takimi stanami faktycznymi, w których usługi są faktycznie świadczone na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Na uwagę zasługuje zwłaszcza drugi z powołanych wyroków NSA, który znalazł już odzwierciedlenie w orzecznictwie organów podatkowych (por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów - Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 31 sierpnia 2010 r. Znak ILPB2/415-121/07/10-S/AJ). W wyroku tym Sąd stwierdził, iż nie można pojęcia "dochody osiągane" utożsamiać z pojęciem "dochody wypłacane, pochodzące, otrzymywane z terytorium Polski". Pod pojęciem "terytorium z którym wiąże się osiąganie dochodów" należy - zdaniem Sądu - rozumieć miejsce, gdzie dokonują się czynności lub położone są nieruchomości (źródło), które generują dochód i są jego przyczyną sprawczą. Czynnością, taką nie jest wypłata pieniędzy, wypłata jest elementem finalnym całego procesu osiągania dochodu. NSA podkreślił również, że zrównanie pojęcia dochodu osiąganego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z pojęciem dochodu otrzymywanego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzi w istocie do rozszerzenia kręgu podmiotów objętych obowiązkiem podatkowym, co jest niedopuszczalne w świetle art. 217 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Podobnie orzekał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyrokach: z dnia 10 maja 2011 r. (I SA/Kr 327/11) oraz z dnia 6 lipca 2011 r. (I SA/Kr 856/11). Uregulowanie podatku dochodowego od osób fizycznych nie różni się w sposób istotny od analogicznej regulacji ograniczonego obowiązku podatkowego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W podatku dochodowym od osób fizycznych definicja ograniczonego obowiązku podatkowego odwołuje się również do pojęcia dochodów osiąganych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Następnie ustawa przykładowo wymienia, co jest rozumiane pod pojęciem dochodu osiąganego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Nie sposób uznać, iż pomiędzy dwoma podatkami dochodowymi w polskim porządku prawnym zachodzą zatem w tym zakresie takie różnice, które powodowałyby, że utrwalająca się linia orzecznicza dotycząca ograniczonego obowiązku podatkowego osób fizycznych nie mogłaby stać się wytyczną dla wykładni przepisu art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. Co więcej, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 maja 2011 r. (I SA/Kr 607/11) przedstawiono taki właśnie sposób rozumienia ograniczonego obowiązku podatkowego na kanwie podatku dochodowego od osób prawnych. W wyroku tym Sąd wskazał, jak NSA w wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. sygn. akt II FSK 2144/08, iż dla ustalenia ograniczonego obowiązku podatkowego istotne jest miejsce fizycznego dokonywania czynności. Jeśli zatem, jak wynika to z opisanego zdarzenia przyszłego, kontrahenci Wnioskodawcy mający siedzibę za granicą nie będą wykonywali swych usług na terytorium Polski, to - niezależnie od kraju ich siedziby oraz rodzaju usługi - Wnioskodawca nie będzie obowiązany dokonywać analizy rodzaju usług pod kątem tego, czy mieszczą się w katalogu art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. Niezależnie bowiem od ich rodzaju, Wnioskodawca nie będzie pełnił funkcji płatnika ani też nie będzie musiał spełniać żadnych dodatkowych wymogów (w szczególności dokumentować rezydencji kontrahenta certyfikatem), by się z obowiązku płatnika zwolnić.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy zauważyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji nie była kwalifikacja usług tłumaczenia oraz innych usług (przeważanie z tłumaczeniem związanych) do świadczeń wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, dalej "u.p.d.o.p.").

Zakres podmiotowy u.p.d.o.p. jest ściśle związany z instytucją ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego. Powstanie obowiązku podatkowego wyznacza bądź siedziba lub zarząd usytuowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zasada rezydencji), bądź też osiąganie dochodów na tym terytorium (zasada źródła). Zasada ograniczonego obowiązku podatkowego wynika z zasady źródła, która wiąże się z opodatkowaniem dochodu powstałego na terytorium państwa polskiego bez względu na miejsce (kraj), w którym podatnik ma swoją siedzibę lub zarząd, co oznacza opodatkowanie dochodu uzyskanego w Polsce.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - ograniczony obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. przychodów z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze ustala się w wysokości 20% przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż działalność gospodarcza Wnioskodawcy związana jest z wykonywaniem usług tłumaczenia oraz innych usług, przeważnie z tłumaczeniem związanych. Niektórzy podwykonawcy Wnioskodawcy będą osobami prawnymi lub podmiotami traktowanymi przez prawo państwa ich siedziby dla celów podatkowych jak osoby prawne, posiadającymi miejsce siedziby w innych krajach niż Rzeczpospolita Polska i w tychże krajach w całości będą wykonywać faktycznie usługi. Podmioty te będą miały siedzibę zarówno w krajach, z którymi Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, jak i w krajach innych. Niektóre z usług wykonywanych przez te podmioty będą kwalifikowane jako usługi wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. Wnioskodawca będzie zawierał z podwykonawcami odpowiednie umowy w formie pisemnej lub też w oparciu o przesłane im zamówienie. Rezultaty będą przesyłane Wnioskodawcy drogą elektroniczną bądź też udostępnianie za pośrednictwem miejsca na serwerze. Tą samą drogą Wnioskodawca będzie dostarczał podwykonawcom dane niezbędne do wykonania ich usługi. W ramach współpracy pomiędzy Wnioskodawcą a ww. podmiotami nie będzie dochodziło do przeniesienia praw autorskich ani do udzielania licencji. Całość wynagrodzenia wypłacanego podwykonawcom będzie więc obejmować wyłącznie należność za wykonanie przez nich dzieła bądź wyświadczenie innych usług.

W opinii tut. Organu ustawodawca nie uzależnił opodatkowania świadczeń wymienionych w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p. od faktu, czy są one "fizycznie" wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale wskazał, że opodatkowaniu podlegają przychody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kluczowe znaczenie ma zatem interpretacja pojęcia "przychody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej". W opinii tut. Organu pod tym pojęciem należy rozumieć zarówno dochody (przychody) osiągane z podejmowania działań, w tym np. z wynajmu lub sprzedaży nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i dochody (przychody) uzyskiwane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatnika mającego ograniczony obowiązek podatkowy np. dochód z tytułu wykonania usługi za granicą przez tę osobę na rzecz podmiotu polskiego. Stąd terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest miejscem wypłaty wynagrodzenia, które stanowi dochód podatnika. W dobie rozwijających się form współpracy między przedsiębiorstwami usługi niematerialne mogą być coraz częściej świadczone bez fizycznej obecności podatnika na terytorium państwa źródła. W tej sytuacji miejsce wypłaty stanowi jedno z kryteriów oceny miejsca położenia źródła przychodów. Wskazać w tym miejscu należy na tezę zawartą w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2007 r., sygn. akt. I SA/Gd 118/07, zgodnie z którą, w przypadku świadczenia usług przez zagraniczne podmioty na rzecz polskiego podmiotu, w sytuacji gdy usługi te nie są wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o tym czy dochód z wykonania usługi został osiągnięty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przesądzać będzie to, czy efekt usługi będzie wykorzystywany w Polsce.

Podkreślić należy, iż większość państw nakłada podatki nie tylko na podmioty, które mają personalne związki z danym państwem, ale także nakłada je na dochód i kapitał, w przypadku występowania gospodarczego związku dochodu lub kapitału z danym państwem. Innymi słowy, opodatkowaniu w danym państwie podlegają nie tylko wszelkie dochody lub kapitały podmiotów będących rezydentami tego państwa, ale także opodatkowaniu podlega dochód lub kapitał osiągnięty przez nierezydentów, jeżeli jego źródło lub miejsce położenia (situs) znajduje się w tym państwie. (por. H. Hamaekers, K. Holmes, J. Głuchowski, T. Kardach, W. Nykiel, Wprowadzenie do międzynarodowego prawa podatkowego, LexisNexis, 2006). Na podmiocie objętym ograniczonym obowiązkiem podatkowym ciąży nieskonkretyzowana powinność poniesienia świadczenia pieniężnego (podatku dochodowego) w związku z osiąganiem dochodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ograniczony obowiązek podatkowy ma charakter ograniczony o tyle, że nieskonkretyzowana powinność poniesienia świadczenia pieniężnego łączy się z osiągnięciem dochodów, lecz tylko z określonego źródła bądź powstających w określonym miejscu. (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Lex, 2010, wyd. II).

W przypadku świadczenia usług niematerialnych przez zagraniczne podmioty na rzecz polskiej Spółki w sytuacji, gdy usługi te nie są "fizycznie" wykonywane na terytorium Polski, o tym czy przychód z wykonania usługi został osiągnięty na terytorium Polski przesądza to, czy efekt usługi będzie wykorzystywany przez podmiot, który ma siedzibę w Polsce. Przeciwna interpretacja tego przepisu prowadziłaby do sytuacji, w której każda usługa realizowana poza obszarem Polski nie podlegałaby opodatkowaniu w kraju, co de facto prowadziłoby do podważenia istoty uregulowań dotyczących ograniczonego obowiązku podatkowego oraz znacznego ograniczenia jego stosowania.

W świetle powyższego należy zauważyć, iż w przypadku podatników posiadających siedzibę lub zarząd za granicą, świadczących na rzecz polskiego rezydenta usługi mieszczące się w zakresie art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., świadczone faktycznie poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają opodatkowaniu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (niezależnie od tego, jakie wykonują oni świadczenia/usługi i czy posiadają siedzibę w kraju, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy też w innym kraju). Spółka dokonując przedmiotowych wypłat na rzecz podmiotów zagranicznych będzie zobowiązana jako płatnik, na podstawie art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p. (jeżeli wymienione usługi mieścić się będą w zakresie art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p.), do odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonanych wypłat, z uwzględnieniem uregulowań wynikających z przepisów właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Stanowisko tut. Organu znajduje potwierdzenie w cytowanym powyżej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2007 r., sygn. akt. I SA/Gd 118/07 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2010 r. II FSK 1108/09.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy podatkowe i przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-512 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.