IBPBI/2/423-1184/08/MS - Czy wydatki związane z podwyższeniem kapitału w drodze publicznej emisji akcji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?
Pismo z dnia 16 marca 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBI/2/423-1184/08/MS Czy wydatki związane z podwyższeniem kapitału w drodze publicznej emisji akcji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 18 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją akcji - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 18 grudnia 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją akcji.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Spółka prowadzi działalność polegającą na uruchamianiu i zarządzaniu siecią restauracji oraz sprzedaży artykułów spożywczych (wędliny, pieczywo, wyroby cukiernicze, nabiał) oraz wyrobów o przedłużonym terminie przydatności w formie konserw szklanych (słoiki).
W październiku 2007 r. Spółka zmieniła formę prawną przekształcając się w spółkę akcyjną. W celu pozyskania finansowania na dalszą działalność gospodarczą oraz intensyfikację rozwoju firmy Spółka zdecydowała się na podniesienie kapitału Spółki w drodze publicznej emisji akcji.
W związku z przygotowaniami do oferty publicznej oraz samą emisją akcji Spółka od maja 2007 r. do sierpnia 2008 r. poniosła następujące wydatki:
koszty doradcy inwestycyjnego - przygotowanie prospektu, organizowanie spotkań z potencjalnymi inwestorami,
koszty biegłych rewidentów - badanie sprawozdań finansowych do prospektu emisyjnego, badanie szacunków i prognoz wyniku,
koszty usług doradztwa prawnego - przygotowanie prospektu, postępowanie przed organami państwowymi (m.in. przed Komisją Nadzoru Finansowego),
koszty doradcy public relation - przygotowanie informacji o emisji, artykułów prasowych, promocja Spółki wśród inwestorów,
koszty biura maklerskiego - przeprowadzenie oferty publicznej akcji Spółki,
koszty podatku od czynności cywilnoprawnych,
koszty agencji reklamowej - przygotowanie i realizacja kampanii związanej z emisją akcji (m.in. w Internecie),
koszty opłat związanych z rejestracją akcji w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych i dopuszczeniem do obrotu,
pozostałe koszty - opłaty sądowe, opłaty notarialne, druk, ksero oraz przesyłka prospektu.
Spółka zadebiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Obecnie Spółka zastanawia się, czy istnieje możliwość zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy opisane w stanie faktycznym wydatki związane z podwyższeniem kapitału w drodze publicznej emisji akcji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Zdaniem wnioskodawcy:
Wszystkie wskazane w stanie faktycznym wydatki związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem emisji akcji w celu pozyskania kapitału stanowić powinny koszty uzyskania przychodów Spółki.
Zgodnie z treścią przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zatem, aby można uznać jakiś wydatek za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione dwa warunki:
Celem jego poniesienia powinno być osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
Wydatek nie może się znajdować na liście zawartej w art. 16 ustawy o CIT, stanowiącej katalog wydatków, które nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Opisane w stanie faktycznym wydatki nie zostały przez ustawodawcę włączone do listy z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, w związku z czym podlegają one ocenie wyłącznie z punktu widzenia przesłanek zawartych w art. 15 cytowanej ustawy. Należy więc wykazać związek wydatków związanych z publiczną emisją akcji z przychodami osiąganymi przez Spółkę lub ich przyczynienie się do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Celem publicznej emisji akcji, wejścia na giełdę jest chęć pozyskania finansowania na dalszą działalność gospodarczą oraz intensyfikacja rozwoju Spółki. Ponoszone przez Spółkę wydatki na podniesienie kapitału w oczywisty sposób związane są z dążeniem do osiągania większych przychodów i są racjonalne w świetle zasad rządzących rynkiem kapitałowym. Dlatego należy uznać, że koszty związane z emisją akcji, a także z wprowadzeniem akcji do obrotu giełdowego służą pośrednio, ale w sposób nie budzący wątpliwości, osiągnięciu przychodów oraz zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów. Korzyści Spółki wynikające z podniesienia jej kapitału w drodze publicznej emisji akcji wiążą się przede wszystkim ze zwiększeniem skali prowadzonej działalności gospodarczej, poprawieniem płynności finansowej oraz pozycji Spółki na rynku, poszerzeniem profilu działalności, a tym samym ze zwiększeniem osiąganych w przyszłości przychodów.
Na poparcie swojego stanowiska Spółka powołała się na orzeczenie sądowe i liczne pisma urzędów skarbowych, wymieniając:
wyrok NSA z 13 maja 1998 r. (sygn.: SA/Sz 1354/97, Biuletyn Informacji Prawnej Nr 4/2000, s. 43),
wyrok WSA w Warszawie z 16 października 2008 r. (sygn.: III SA/Wa 1105/08), z 6 października 2008 r. (sygn.: III SA/Wa 1419/08), z 12 września 2008 r. (Sygn.: III SA/Wa 873/08) oraz z 10 września 2008 r. (Sygn.: III SA/Wa 664/08),
wyrok WSA w Gliwicach z 7 kwietnia 2008 r. (sygn.: I SA/Gl 44/08),
wyrok WSA w Gdańsku z 16 września 2008 r. (sygn.: I SA/Gd 396/08),
interpretację Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 16 sierpnia 2007 r., sygn.: ŁUS-II-2-423/256/07/AG).
Także w opinii doktryny nie budzi najmniejszych wątpliwości, że wartości pieniężne uzyskane w wyniku podwyższenia kapitału mogą służyć prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż wpływają na zwiększenie możliwości generowania przychodów z tej działalności (por. A. Mariański, Podwyższenie kapitału - glosa do wyroku WSA w Warszawie z 14 września 2007 r., III SA/Wa 3917/06, Monitor Podatkowy 1/2008).
Mając powyższe na uwadze, w opinii Spółki wydatki związane z pozyskaniem kapitału należy zaliczyć do grupy kosztów pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami. Spełniają one przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, co umożliwia ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów.
Spółce znane jest stanowisko Dyrektorów Izb Skarbowych wydających interpretacje przepisów prawa podatkowego w imieniu Ministra Finansów, którzy kwestionują możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z podwyższeniem kapitału w drodze publicznej emisji akcji. Jednakże w opinii Spółki argumentacja urzędów opiera się przede wszystkim na nieuzasadnionym powiązaniu dwóch przepisów ustawy o CIT: art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz art. 12 ust. 4 pkt 4. Stosownie do treści ostatniego z wymienionych przepisów, do przychodów nie zalicza się m.in. przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenia kapitału zakładowego. Natomiast przepis art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o CIT wskazuje, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów (oraz kosztów uzyskania przychodów) ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu albo są wolne od podatku. Zdaniem organów podatkowych przepis ten wprost lub przez analogię powinien mieć również zastosowanie do przysporzeń nie zaliczonych do przychodów podatkowych określonych w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 11 sierpnia 2008 r., sygn.: IBPB3/423-382/08/MS).
Posiłkując się treścią wskazanych powyżej przepisów organy podatkowe stwierdzają w wydawanych interpretacjach, że wydatki dotyczące emisji akcji nie są związane z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, gdyż ich celem jest pozyskanie kapitału zakładowego, a więc przysporzenia, którego ustawodawca nie zaliczył do przychodów. Prowadzi to do stwierdzenia, że wydatki związane z publiczną emisją akcji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.
Zdaniem Spółki o nieprawidłowości stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe przemawiają następujące argumenty:
Błędne powiązanie art. 7 z art. 12 ust. 4 ustawy o CIT.
Przepis art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o CIT nie koresponduje w żaden sposób z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 4 tej ustawy. Pierwszy z wymienionych przepisów stanowi, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów (oraz kosztów uzyskania przychodów) ze źródeł przychodów położonych na terytorium RP lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu albo są wolne od podatku. Aby zatem ustalić, których kosztów nie można zaliczyć dla celów podatkowych należy ustalić, jakie kategorie przychodów niepodlegających opodatkowaniu lub wolnych od podatku są objęte art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.
Spółka stoi na stanowisku, że w zakresie tego przepisu mieszczą się wyłącznie dwie kategorie przychodów:
przychody w ogóle niepodlegające opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o CIT (np: przychody z gospodarki leśnej, większość przychodów z działalności rolniczej, przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy), oraz
przychody zwolnione na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o CIT (np: przychody zagraniczne zwolnione z podatku dochodowego na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania czy przychody osiągane zgodnie z zezwoleniem na działanie w strefie ekonomicznej).
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że błędne jest twierdzenie organów podatkowych, zgodnie z którym w zakresie przepisu art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT mieszczą się również przychody niezaliczane do przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 tej ustawy. Powiązanie tych przepisów lub zastosowanie w tym przypadku analogii jest zdaniem Spółki niedopuszczalne. Przepis art. 12 ust. 4 ustawy o CIT wymienia kategorie, które nie są co do zasady uznawane za przychody (także na gruncie rachunkowym). Z wpływami tymi może się co najwyżej wiązać powstanie innych przychodów.
Podsumowując, norma z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 nie odnosi się do art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, tak więc rozumowanie organów podatkowych oparte jest na błędnych założeniach.
Błędne wskazanie związku kosztu z przychodem.
W opinii Spółki, celem ponoszenia wydatków związanych z wejściem na giełdę nie jest uzyskanie kapitału zakładowego (jako cel sam w sobie). Celem publicznej emisji akcji, w zależności od potrzeb danego podmiotu może być: chęć pozyskania finansowania na dalszą działalność gospodarczą, zwiększenie skali prowadzonej działalności gospodarczej, intensyfikacja rozwoju, poprawienie płynności finansowej oraz pozycji danego podmiotu na rynku, jak również poszerzenie profilu jego działalności. Konsekwentnie więc należy uznać, że przychodami, z którymi wiążą się poniesione przez Spółkę wydatki, nie są kwoty przekazane na kapitał, lecz przychody uzyskiwane z działalności gospodarczej finansowanej tym kapitałem (por. K. Knapik, Koszty związane z utworzeniem lub powiększeniem kapitału, Glosa. Przegląd prawa gospodarczego, nr 1/2004, s.35). Jak zostało powiedziane, wydatki poniesione w celu podwyższenia kapitału w drodze publicznej emisji akcji stanowią koszt związany pośrednio z przychodami, które mają być w założeniu osiągane przez podatnika wskutek dokapitalizowania, co powinno przesądzać o możliwości zaliczenia ich do kosztów podatkowych. Podwyższenie kapitału będące skutkiem emisji akcji nie stanowi bowiem celu samego w sobie, a ukierunkowane jest na pozyskanie środków na finansowanie dalszej działalności gospodarczej.
Mając powyższe na uwadze, argumentacja prezentowana przez Dyrektorów Izb Skarbowych, zgodnie z którą wydatki dotyczące emisji akcji nie są związane z zachowaniem czy zabezpieczeniem źródła przychodów, gdyż ich celem jest pozyskanie kapitału zakładowego jest nieprawidłowa. Tym samym, opisane w stanie faktycznym wydatki, pod warunkiem ich właściwego udokumentowania stanowią koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Brak spójności w wykładni ustawy.
Ustawa o CIT, podobnie jak ustawy podatkowe innych państw UE, preferuje finansowanie działalności podatnika poprzez dokapitalizowanie jego działalności, a nie poprzez zaciąganie pożyczek czy innych instrumentów dłużnych. Wyrazem takiej polityki są przepisy o niedostatecznej kapitalizacji (zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 ustawy o CIT odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca nie stanowią dla spółki kosztów uzyskania przychodów, jeżeli relacja kwoty pożyczki do wartości kapitału zakładowego spółki przekracza ustanowiony w ustawie współczynnik). Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez niektóre organy podatkowe powadziłoby więc do kuriozalnej sytuacji, w której podatnicy finansujący się poprzez pożyczkę mogą (poza wspomnianą sytuacją niedostatecznej kapitalizacji) zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki związane z takim finansowaniem (np. odsetki od pożyczki czy koszt podatku od czynności cywilnoprawnych), natomiast podatnicy którzy wybrali preferowaną przez ustawodawcę formę finansowania działalności, a więc poprzez podniesienie kapitału (emisję akcji), takich kosztów nie mogą rozpoznać. Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji akcji stawiałby zatem podatników dokonujących takiego wyboru w sytuacji gorszej od podatników finansujących działalność w inny sposób. Taki efekt jest nie do pogodzenia z systemową wykładnią przepisów ustawy o CIT.
Podsumowując powyższe uwagi Spółka podkreśla, że stanowisko organów podatkowych odmawiające prawa do zaliczenia poniesionych przez Spółkę wydatków do kosztów podatkowych nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy. Tym samym, mając na uwadze treść zaprezentowanego powyżej uzasadnienia stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe. Spółka wnosi o potwierdzenie tej prawidłowości w interpretacji indywidualnej, o którą występuje niniejszym wnioskiem.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:
Zgodnie z treścią art. 431 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) podwyższenie kapitału zakładowego spółek akcyjnych wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Oznacza to, iż wszelkie koszty ponoszone przez spółkę akcyjną przy jej założeniu lub rozszerzeniu pozostają w bezpośrednim związku z podwyższeniem kapitału zakładowego.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - określanej w dalszej części skrótem "ustawa o p.d.o.p.") przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z treści art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o p.d.o.p. wynika, iż do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych m.in. na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. W świetle powołanego przepisu stwierdzić należy, iż przychody uzyskane w wyniku emisji akcji, skutkujące podwyższeniem kapitału zakładowego nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o p.d.o.p.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z przepisu tego wynika zatem, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Co istotne również muszą być to wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu.
Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne, do przedstawionego przez Spółkę we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że wymienione przez Spółkę wydatki dotyczące emisji akcji nie są związane, z zachowaniem czy zabezpieczeniem źródła przychodów. Ich celem jest bowiem pozyskanie kapitału zakładowego a więc przysporzenia którego ustawodawca nie zaliczył do przychodów. To zaś oznacza, że błędnym jest stanowisko wnioskodawcy, iż mogą one stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Zgodnie bowiem z tym przepisem nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki, co prawda nie wymienione w art. 16 ust. 1 tej ustawy, ale poniesione w celu uzyskania przysporzeń, których zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 tej ustawy nie uważa się za przychody.
Nadmienić także należy, że z przepisu art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o p.d.o.p. wynika, iż przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów ze źródeł przychodów, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są wolne od podatku. Zasada ta powinna mieć także zastosowanie do przysporzeń nie zaliczonych do przychodów podatkowych.
Odnosząc się do powoływanych we wniosku orzeczeń sądowych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację. Ponadto należy zwrócić uwagę na to, iż w analogicznym stanie faktycznym sądy administracyjne wydały również odmienne orzeczenia, w tym potwierdzające stanowisko organu podatkowego zawarte w niniejszej interpretacji.
Reasumując, stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2008 r. - jest nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.