IBPBI/2/423-1117/09/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 22 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy powstaje przychód z tytułu wypłaty wynagrodzenia za tzw. "umorzenie dobrowolne" w formie udziałów posiadanych w spółkach zależnych (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 22 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy powstaje przychód z tytułu wypłaty wynagrodzenia za tzw. "umorzenie dobrowolne" w formie udziałów posiadanych w spółkach zależnych (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza skorzystać z uprawnienia wskazanego w art. 359 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1937 z późn. zm. określanej w dalszej treści "k.s.h."), tzn. nabycia części własnych akcji celem ich umorzenia ("umorzenie dobrowolne"). Takie uprawnienie przysługuje Wnioskodawcy na podstawie art. 9 i 10 statutu. Nabycie akcji nastąpi od spółki matki z siedzibą w Portugalii - Spółki E. Spółka E zostanie akcjonariuszem Wnioskodawcy w wyniku emisji nowych udziałów na rzecz swego wspólnika oraz uregulowania wynagrodzenia za takie udziały, akcjami Wnioskodawcy (podwyższenie kapitału zakładowego). Wynagrodzeniem Spółki E z tytułu umorzenia części akcji będą udziały posiadane przez Wnioskodawcę w następujących spółkach zależnych:

* A Sp. z o.o. (55% udziałów),

* B Sp. z o.o. (100% udziałów),

* C Sp. z o.o. (55% udziałów) i

* D Sp. z o.o. (34% udziałów).

Obecnie Wnioskodawca jest całkowitym/częściowym udziałowcem każdej ze spółek zależnych. W momencie "umorzenia dobrowolnego" Spółka E będzie posiadać co najmniej 10% udziałów Wnioskodawcy przez okres krótszy niż 2 lata, lecz powyższy warunek zostanie spełniony przez Spółkę E w przyszłości. Wnioskodawca będzie posiadać certyfikat rezydencji Spółki E, który będzie potwierdzać miejsce siedziby tej spółki dla celów podatkowych w Portugalii na rok dokonania "umorzenia dobrowolnego."

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wspomniana transakcja będzie podlegać podatkowi dochodowemu od osób prawnych po stronie Wnioskodawcy... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Spółki, nie będzie ona zobowiązany do rozpoznania przychodu w podatku CIT z tytułu wypłaty na rzecz Spółki E wynagrodzenia za tzw. "umorzenie dobrowolne" w formie udziałów posiadanych przezeń w następujących spółkach zależnych: A Sp. z o.o. (55% udziałów), B Sp. z o.o. (100% udziałów), C Sp. z o.o. (55% udziałów) i D Sp. z o.o. (34% udziałów). Takie stanowisko wynika z argumentacji przedstawionej w następnych paragrafach, która znajduje również potwierdzenie we wskazywanych interpretacjach organów podatkowych. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., określanej w dalszej części skrótem "Ustawa") przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast, zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. A zatem, żeby powstał taki przychód muszą być łącznie spełnione następujące dwa warunki:

* następuje przeniesienie własności rzeczy lub praw w drodze umowy (sprzedaż, zamiana);

* wspomniane przeniesienie ma charakter odpłatny tzn. podmiot, który dokonuje zbycia rzeczy lub prawa do innego podmiotu otrzymuje w zamian określone przysporzenie majątkowe.

Równocześnie, Spółka stwierdza, że zasady rozpoznania przychodu z tytułu "umorzenia dobrowolnego" są regulowane przez art. 10 ust. 1 Ustawy i kolejne, niemniej przepisy te traktują umorzenie akcji jako zdarzenie, które stanowi źródło przychodu po stronie akcjonariusza określonego podmiotu (w rozważanym przypadku po stronie Spółki E), nie zaś po stronie Spółki, której akcje podlegają "umorzeniu dobrowolnemu" (w rozważanym przypadku - Wnioskodawcy). Zdaniem Spółki oznacza to, że art. 10 ust. 1 Ustawy i kolejne, nie będą znajdować tu żadnego zastosowania. Żeby odpowiedzieć na pytanie, czy po stronie Spółki powstanie dochód z art. 12 ust. 1 Ustawy w związku z art. 14 ust. 1 Ustawy podlegający podatkowi CIT, należy odwołać się do przepisów Kodeksu Spółek Handlowych. Zgodnie z art. 359 § 1 k.s.h., akcje mogą być umorzone wyłącznie w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi (w rozważanym przypadku możliwość dokonania umorzenia akcji dopuszcza art. 9 i 10 statutu Wnioskodawcy).

Zgodnie z cytowanymi przepisami na stronach tej czynności mogą spoczywać następujące obowiązki:

* po stronie Wnioskodawcy:

- podjęcie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia akcjonariusza przysługującą mu za umarzane w takowy sposób akcje oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego;

- wypłacenie wynagrodzenia akcjonariuszowi z tytułu umorzenia akcji.

* po stronie Spółki E:

- wyrażenie formalnej zgody na umorzenie akcji przez Spółkę;

- otrzymanie wynagrodzenia ze spółki z tytułu umorzenia akcji.

Spółka zauważa, że przepisy k.s.h. oraz Ustawy nie zakazują określenia wynagrodzenia z tytułu "umorzenia dobrowolnego" w formie przeniesienia udziałów innej spółki na akcjonariusza. Ustawa posługuje się pojęciem dochód (przychód) faktycznie uzyskany z akcji nie ograniczając tego dochodu jedynie do dochodów pieniężnych. W konsekwencji, art. 10 ust. 1 Ustawy, w ramach rodzajów dochodu z udziału w zyskach osób prawnych, wymienia wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej. W konsekwencji, sama ustawa podatkowa przesądza, że dochód z udziału w zyskach osoby prawnej może przyjmować formę świadczenia niepieniężnego i obejmować sytuacje przekazywania określonych praw majątkowych tytułem posiadania udziałów w kapitale zakładowym lub akcyjnym. Tego rodzaju dochód (przychód) akcjonariusza podlega szczególnym zasadom opodatkowania (podatek u źródła pobierany jest przez płatnika) i nie jest rozpatrywany w innych kategoriach. Tym samym, transakcja ta nie może stanowić podstawy opodatkowania u Wnioskodawcy, a jedynie u jej akcjonariusza, który jest właścicielem umarzanych akcji. Takie stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 stycznia 2008 r., sygn. IP-PB3-423-341/07-2/JB który wyraźnie podkreślił, że: "brak jest bowiem podstaw do różnicowania sytuacji podatkowej Spółki, w zależności od tego, czy wynagrodzenie za umorzone udziały będzie określone w gotówce czy też w akcjach, gdyż ustawodawca takiego zróżnicowania nie przewidział."

W związku z powyższym fakt, że wynagrodzenie dla Spółki E związane z umorzeniem jej akcji zostanie ustalone w formie udziałów spółek zależnych Spółki nie wpłynie na kwalifikację podatkową tej czynności. Sytuacja majątkowa obu spółek zaangażowanych w umorzenie za wynagrodzeniem niepieniężnym jest bowiem taka sama, jak przy pieniężnym rozliczeniu umorzenia akcji. W takim przypadku inny jest tylko rodzaj aktywów zaangażowanych w rozliczenie. Natomiast świadczenia niepieniężne uzyskane jako wynagrodzenie za umorzenie akcji stanowić będzie formę dochodu z akcji Spółki określonego w art. 10 ust. 1 Ustawy i opodatkowanego na wskazanych tam zasadach. Umorzenie akcji w swej ekonomicznej treści można porównać do procesu likwidacji spółki w zakresie umarzanych akcji. W ramach likwidacji spółki dokonuje się bowiem operacji umorzenia wszystkich akcji. Jeżeli więc nie ma wątpliwości, co do tego, iż przy likwidacji spółki nie dochodzi do powstania przychodu po stronie spółki likwidowanej w związku z wydaniem majątku akcjonariuszom w wyniku likwidacji, to analogicznie taka czynność nie powinna powodować powstania przychodu po stronie spółki, w przypadku której tylko część z akcji podlega umorzeniu. W związku z powyższym, Wnioskodawca uznaje, iż wypłata wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji w postaci udziałów spółek nie może być zrównana z czynnością odpłatnego zbycia, o której mówi art. 14 Ustawy, a tym samym po stronie Spółki nie powstanie przychód z tego tytułu.

Spółka zauważa, że w wyniku "umorzenia dobrowolnego" Spółka nie otrzyma żadnego przysporzenia majątkowego od akcjonariusza, które powiększy jej majątek. Wręcz przeciwnie, można nawet powiedzieć, że majątek Spółki rzeczywiście ulegnie zmniejszeniu, gdyż będzie ona zobowiązana do wypłacenia wynagrodzenia akcjonariuszowi z tytułu umorzenia akcji. Jako, że w rozważanym przez Spółkę przypadku wynagrodzeniem Spółki E z tytułu umorzenia części akcji Wnioskodawcy będą udziały posiadane przez Spółkę w następujących spółkach zależnych: A Sp. z o.o. (55% udziałów), B Sp. z o.o. (100% udziałów), C Sp. z o.o. (55% udziałów) i D Sp. z o.o. (34% udziałów) to wypłata wynagrodzenia akcjonariuszowi z tytułu umorzenia akcji przybierze formę zmniejszenia aktywów finansowych Wnioskodawcy (w kategorii księgowej: akcje w jednostkach powiązanych).

Konsekwentnie tą stroną czynności prawnej, która w wyniku "umorzenia dobrowolnego" otrzyma jakiekolwiek przysporzenie majątkowe będzie wyłącznie akcjonariusz Spółki tzn. Spółka E, nie zaś sama Spółka. Takie stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 października 2008 r., sygn. IBPB3/423-725/08/AP, gdzie Minister Finansów potwierdził stanowisko podatnika odsyłające do wcześniejszych interpretacji MF, wskazując: "Reasumując, Spółka dokonując przeniesienia akcji na czterech wspólników jako część wynagrodzenia za ich umorzone udziały nie osiągnie przychodu. Przychód w wysokości wartości przeniesionych akcji osiągną wspólnicy, których udziały zostaną umorzone. Ta sama wartość majątkowa, czyli akcje nie może stanowić kwoty przychodu dla dwóch różnych podatników - dla Spółki z jednej strony w podatku dochodowym od osób prawnych i z drugiej strony dla wspólników, których udziały mają być umorzone w podatku dochodowym od osób fizycznych."

Analogiczne stanowisko prezentują między innymi:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 17 października 2008 r., sygn. ILPB3/423-586/08-3/HS,

* Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 17 października 2008 r., sygn. IBPB3/423-725/08/AP,

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 10 marzec 2008 r., sygn. IP-PB3-423-552/07-4/AG,

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 stycznia 2008 r., sygn. IP-PB3-423-341/07-2/JB.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w sprawie będącej przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wydano odrębną interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.