IBPBI/2/423-1099/11/PP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 1 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanych środków pieniężnych w ramach zawartej ugody (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 września 2011 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanych środków pieniężnych w ramach zawartej ugody.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) jest przedsiębiorstwem użyteczności publicznej. Głównym przedmiotem działalności jest zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków na terenie gminy X. W związku ze złym stanem technicznym sieci wodociągowej położonej w X. wzdłuż ulicy Y. Spółka planuje dokonać jej przebudowy. Sieć wodociągowa jest wpisana do ewidencji środków trwałych i podlega amortyzacji. Przedmiotowa sieć położona jest na terenie górniczym zakwalifikowanym do III kategorii przydatności do zabudowy. W tym rejonie jest nadal projektowana eksploatacja górnicza. Mając na uwadze powyższe, Spółka wystąpiła do przedsiębiorstwa górniczego prowadzącego w tym rejonie eksploatację, o zwrot zwiększonych nakładów związanych z zabezpieczeniem sieci na wpływy eksploatacji górniczej.

Na tę okoliczność zostanie zawarta z przedsiębiorstwem górniczym ugoda (projekt w załączeniu), w której przedsiębiorstwo górnicze zobowiązuje się do naprawienia szkody oraz profilaktycznego zabezpieczenia sieci wodociągowej poprzez udział w kosztach przebudowy w wysokości 83%, co stanowi kwotę 811.928,45 zł wartości projektowo-kosztorysowej.

Rozliczenia z tytułu zawartej ugody będą przedstawiać się następująco:

Naprawienie szkody oraz profilaktyczne zabezpieczenie polegać będzie na przebudowie istniejącej sieci wodociągowej usytuowanej wzdłuż ulicy Y. na sieć wodociągową z rur klasy PEHD SDR 11 PN 10 zgodnie z projektem budowlano-wykonawczym pn. "Przebudowa sieci wodociągowej #216;200 istniejącej z przyłączami wzdłuż drogi Y. w X". Przebudowa będzie dokonana w ten sposób, że obok istniejącego, starego wodociągu będzie położony nowy wodociąg wykonany w nowej technologii PE. Stary wodociąg zostanie zaślepiony, zaś nowy włączony do sieci wodociągowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane w ramach zawartej ugody środki pieniężne w kwocie 811.928,45 zł podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych czy też są zwolnione na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane w ramach zawartej ugody środki pieniężne w kwocie 811.928,45 zł będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej: "u.p.d.o.p."). Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem pkt 14 i 14a, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m. Dokonując analizy tego przepisu należy zauważyć, iż aby zwolnienie miało zastosowanie muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki. Pierwszy warunek to: środki muszą stanowić dotację, subwencję, dopłatę lub inne nieodpłatne świadczenie. Drugi, środki zostały otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Obydwa te warunki zostaną spełnione, gdyż po pierwsze: otrzymane środki co prawda nie są dotacją subwencją ani dopłatą ale można je uznać za nieodpłatne świadczenie. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadłym na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (por. uchwała NSA z 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06). W przypadku otrzymania środków pieniężnych jako zwrot kosztów z tytułu zawartej ugody korzyść finansowa jest ewidentna. Wykonanie prac zabezpieczających jak też naprawienie szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego wynika z przepisów prawa - Dział V ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.), natomiast koszty te zostaną na podstawie ugody niemal w całości Spółce zwrócone. Zwrot tych wydatków, będzie stanowiło nieodpłatne świadczenie. Po drugie - otrzymane z tytułu zawartej ugody pieniądze w całości zostaną wykorzystane na przebudowę środka trwałego - tj. sieci wodociągowej.

Od ulepszonego środka trwałego będą dokonywane odpisy amortyzacyjne zgodnie z ww. przepisami. Odpisy te, w części odpowiadającej otrzymanemu od przedsiębiorstwa górniczego świadczeniu pieniężnemu, nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów.

Powyższe stanowisko zostało oparte m.in. na wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 74/09 oraz uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm. - dalej "u.p.d.o.p."), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

Zgodnie z art. 17 ust. 21 u.p.d.o.p., wolne od podatku są od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem pkt 14 i 14a, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Z treści przepisu wynika, że aby dochód mógł korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego przepisem musi spełniać łącznie następujące kryteria:

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Spółka wystąpiła do przedsiębiorstwa górniczego prowadzącego eksploatację, o zwrot zwiększonych nakładów związanych z zabezpieczeniem sieci na wpływy eksploatacji górniczej. Na tę okoliczność zostanie zawarta z przedsiębiorstwem górniczym ugoda, w której przedsiębiorstwo górnicze zobowiązuje się do naprawienia szkody oraz profilaktycznego zabezpieczenia sieci wodociągowej poprzez udział w kosztach przebudowy w wysokości 83%.

Zdaniem Wnioskodawcy, aby zwolnienie miało zastosowanie muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki. Pierwszy warunek to: środki muszą stanowić dotację, subwencję, dopłatę lub inne nieodpłatne świadczenie. Drugi, środki zostały otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Zdaniem Wnioskodawcy obydwa te warunki zostaną spełnione, gdyż co prawda otrzymane środki nie są dotacją subwencją ani dopłatą ale można je uznać za nieodpłatne świadczenie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem "nieodpłatnego świadczenia". "Świadczenie" jest pojęciem prawa cywilnego, przez które należy rozumieć zachowanie się dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i polegające na zadośćuczynieniu godnemu ochrony interesowi wierzyciela. Może ono polegać na zachowaniu się czynnym, tj. działaniu lub na zachowaniu się biernym, tj. zaniechaniu, czyli powstrzymaniu się od podjęcia jakiegoś działania (zob. W. Czachórski - "Zobowiązania", PWN Warszawa 1994, s. 34 i n.). Zgodnie z art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić (§ 1); świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (§ 2).

Pomimo, iż ustawa o u.p.d.o.p. nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia to zgodnie z uchwałą NSA z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 pojęcie to ma " (...) szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". Podobne stanowisko przedstawione zostało w uchwale z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym.

W obu ww. uchwałach NSA wskazano, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako "niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".

Zdaniem tut. Organu otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne nie mogą zostać uznane za nieodpłatne świadczenie. Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, że Spółka otrzyma od przedsiębiorstwa górniczego środki pieniężne tytułem odszkodowania oraz jako zwrot zwiększonych nakładów związanych z zabezpieczeniem sieci na wpływy eksploatacji górniczej. Zarówno Wnioskodawca jak i przedsiębiorstwo górnicze otrzymają konkretne przysporzenia majątkowe. Po stronie Wnioskodawcy będą to otrzymane środki pieniężne. Natomiast po stronie przedsiębiorstwa górniczego będzie to zwolnienie z długu (jako ekwiwalent wypłaconego odszkodowania oraz nakładów na zabezpieczenie sieci). Zwolnienie z długu ma konkretny wymiar finansowy, powodujący zwiększenie wartości aktywów. Wzajemność świadczeń wyłącza zatem możliwość uznania wypłaty środków pieniężnych za nieodpłatne świadczenie.

Abstrahując od powyższego wskazać należy, iż w przykładowym katalogu przysporzeń zawartych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. wskazano odrębnie:

Co jednoznacznie potwierdza, iż otrzymane przychody nie można utożsamiać z nieodpłatnym świadczeniem.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Nadmienia się, iż w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i nr 3 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.