IBPBI/2/423-1065/12/MS - Ustalenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na sfinansowanie kosztów związanych z uzyskaniem praw ochronnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z dnia 3 lipca 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 23 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na sfinansowanie kosztów związanych z uzyskaniem praw ochronnych - jest prawidłowe.

W dniu 23 sierpnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na sfinansowanie kosztów związanych z uzyskaniem praw ochronnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność handlową i produkcyjną, a także świadczącym usługi w branży biurowej. Spółka we własnym zakresie podejmuje działania mające na celu poprawę funkcjonowania istniejących technologii oraz zmierzające do opracowania nowych rozwiązań. W niektórych przypadkach osiągnięte wyniki pozwalają na ubieganie się o udzielenie ochrony patentowej, co następuje w różnych obszarach prawnych. I tak, wnioski o udzielenie ochrony patentowej są formułowane i kompletowane w USA, Wielkiej Brytanii, Rosji oraz na terenie Unii Europejskiej. Procedura udzielania ochrony poprzez wydanie patentu jest często rozciągnięta w czasie, z tych też powodów ponoszone koszty przypadają na różne lata podatkowe. Jednocześnie istotne jest, iż uzyskanie ochrony patentowej prowadzi do nabycia prawa do patentu nie w drodze jego nabycia, lecz wytworzenia. Tym samym, w świetle brzmienia art. 16b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uzyskanych w ten sposób praw nie można zaliczyć do kategorii wartości niematerialnych i prawnych, które na mocy przywołanego przepisu podlegają amortyzacji (ze względu na brak ich nabycia od osób trzecich).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle brzmienia art. 16b ust. 1 pkt 6 oraz wobec treści art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki ponoszone na sfinansowanie kosztów pozyskania ochrony patentowej dla zgłoszonych w tym celu wniosków.

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec niemożności dokonywania odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16b ust. 1 pkt 6 (brak nabycia prawa od osób trzecich, w przypadku gdyby te prawa już były przyznane) oraz wobec brzmienia art. 15 tejże ustawy, dopuszczalne jest zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na sfinansowanie ochrony patentowej dla opracowanych rozwiązań.

Jak zostało to przedstawione w opisie stanu faktycznego, ponoszone wydatki obejmują m.in. koszty rzeczników patentowych, koszty złożenia wniosków o ochronę i opłaty za okresy ochronne, a także inne związane bezpośrednio z tymi zabiegami. W przypadku uzyskiwania ochrony poprzez przyznanie patentu, pomimo iż powstałe w ten sposób prawo należy do grupy praw określonych w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) lub konwencjach pokrewnych, to z racji "wytworzenia" go we własnym zakresie, nie spełnia ono wymogu nabycia, o którym mowa w art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawodawca wyraźnie wskazuje, iż wartości niematerialne i prawne wyspecyfikowane w tym przepisie muszą zostać nabyte, a zatem musi dojść do transferu prawa własności (całego prawa lub jego części) w sposób dopuszczony przez obowiązujące prawo. Ów transfer może w praktyce oznaczać umowę sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne. W każdym z takich przypadków muszą wystąpić dwie strony takiej czynności, pomiędzy którymi dojdzie do owego przeniesienia prawa. W rozpatrywanym stanie faktycznym taka sytuacja nie ma miejsca, gdyż prawo ochronne wynikające z udzielonego patentu zostaje pozyskane samodzielnie przez Spółkę, a zatem nie mamy do czynienia z "nabyciem" w rozumieniu przywołanego powyżej przepisu.

Z kolei analiza brzmienia art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych prowadzi do wniosku, że wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 należy uznać za koszty uzyskania przychodów. Mając na uwadze charakter tego zapisu, gdzie konieczne jest jedynie odnalezienie związku kosztu z potencjalnym przychodem lub przeznaczeniem na zabezpieczenie źródła przychodu, dopuszczalność zaliczania opisywanych wydatków do kosztów uzyskania przychodu nie budzi zastrzeżeń. Potwierdzeniem tego jest stanowisko orzecznictwa wyrażane w licznych wyrokach i uchwałach. W rozpatrywanym stanie faktycznym wszystkie ponoszone przez Spółkę wydatki, związane z prowadzonymi działaniami, pozostają w związku z przychodem, gdyż sama decyzja o ich poniesieniu wynika z przekonania o możliwości osiągania takiego przychodu, a także z chęci zabezpieczenia interesu Spółki w związku z ryzykiem kopiowania wypracowanych rozwiązań, lub modyfikacji dokonywanych w technologii już stosowanej. Zatem, wydatki na sfinansowanie uzyskania ochrony patentowej można także zaliczyć do kategorii tych wydatków, których poniesienie ma na celu zabezpieczenie źródła przychodu Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ww. ustawy, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów i to zarówno w zakresie kosztów bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami.

Zgodnie natomiast z art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Mając na względzie powyższe, należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegającymi amortyzacji wartościami niematerialnymi i prawnymi są składniki majątku, które spełniają następujące warunki:

* zostały nabyte (nie wytworzone),

* nadają się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania,

* przewidywany okres ich używania przekracza rok,

* są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej, na warunkach określonych w ustawie udzielane są patenty oraz dodatkowe prawa ochronne na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe, a także prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, na warunkach określonych w ustawie twórcy wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego oraz topografii układu scalonego przysługuje prawo do:

Zgodnie natomiast z art. 24 ust. 1 ww. ustawy, patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność handlową i produkcyjną, a także świadczącym usługi w branży biurowej. Spółka we własnym zakresie podejmuje działania mające na celu poprawę funkcjonowania istniejących technologii oraz zmierzające do opracowania nowych rozwiązań. W niektórych przypadkach osiągnięte wyniki pozwalają na ubieganie się o udzielenie ochrony patentowej. Uzyskanie ochrony patentowej prowadzi do nabycia prawa do patentu nie w drodze jego nabycia, lecz "wytworzenia".

Wątpliwości Spółki budzi możliwość zaliczenia bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów uzyskanych w powyższy sposób praw.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż prawa do patentu, "wytworzone we własnym zakresie" nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych w świetle art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tym samym nie podlegają amortyzacji.

Jak już wskazano samo ujęcie prawa ochronnego do patentu w zamkniętym katalogu wartości niematerialnych i prawnych, zawartym w art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie przesądza o kwalifikacji każdego takiego prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Aby bowiem uznać, iż dane prawo stanowi wartość niematerialną i prawną (co umożliwia jego amortyzację), niezbędne jest, aby spełniało ono pozostałe warunki wymienione w art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym w szczególności, aby zostało nabyte, a nie "wytworzone" przez podatnika.

Reasumując, wydatki związane z opisanymi we wniosku działaniami spełniają przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki należy zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.