IBPBI/1/4511-124/15/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 26 stycznia 2015 r. (data wpływu do Organu 3 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów do jakiego należy zaliczyć wynagrodzenie biegłego sądowego z tytułu czynności wykonywanych na zlecenie sądu - jest prawidłowe.

W dniu 3 lutego 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów do jakiego należy zaliczyć wynagrodzenie biegłego sądowego z tytułu czynności wykonywanych na zlecenie sądu.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest rzeczoznawcą majątkowym oraz geodetą (posiadającym stosowne uprawnienia do wykonywania tych czynności). Jednocześnie od 2006 r. jest biegłym sądowym przy Sądzie Okręgowym w zakresie - szacowania nieruchomości oraz maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością oraz geodezji i kartografii. Od 2004 r., jako osoba fizyczna, prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą, w ramach której wykonuje usługi wyceny nieruchomości. Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W latach poprzednich uzyskiwał dochody z dwóch źródeł przychodu określonych w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.; dalej: "ustawa o PIT"), tj. z działalności wykonywanej osobiście (pkt 2) oraz pozarolniczej działalności gospodarczej (pkt 3). Z uwagi na to, że działalność wykonywana osobiście i pozarolnicza działalność gospodarcza stanowią odrębne źródła przychodów, to dochody z tych źródeł nie były przez niego łączone i podlegały one odmiennym zasadom opodatkowania, a mianowicie:

* przychody uzyskane z tytułu świadczenia usług wyceny nieruchomości, jako rzeczoznawca majątkowy na rzecz innych podmiotów gospodarczych, Wnioskodawca opodatkowywał, jako przychody z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, natomiast

* wynagrodzenia wypłacane przez sądy, które na podstawie właściwych przepisów, zlecały mu imiennie, jako biegłemu sądowemu z listy Prezesa Sądu Okręgowego wykonanie opinii na wycenę konkretnej nieruchomości, kwalifikował do źródła przychodów określonego w art. 13 pkt 6 ustawy o PIT, jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Czynności świadczenia usług, jako rzeczoznawca majątkowy Wnioskodawca wykonywał zatem:

Z tym, że w przypadku przychodów wymienionych w punkcie b) i c), jak wskazuje Wnioskodawca, nie ma potrzeby rejestracji działalności gospodarczej, wystarczającym jest wpis na listę biegłych sądowych. Niemniej jednak zgodnie z art. 174 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518 z późn. zm.), biegłych sądowych z zakresu szacowania nieruchomości powołuje się lub ustanawia spośród osób posiadających uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie rozdziału 4 niniejszego działu. Tak więc, czynności rzeczoznawcy majątkowego świadczącego usługę wyceny nieruchomości obejmują swym przedmiotem czynności odpowiadające przedmiotowo czynnościom wykonywanym na zlecenie sądu, jak i czynnościom wykonywanym w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Sąd powołując Wnioskodawcę jako biegłego, przyznaje mu wynagrodzenie.

Udokumentowaniem należności za wykonaną usługę jest złożenie przez Wnioskodawcę do sądu faktury VAT. Zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o PIT, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób którym (...) sąd, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym (...). Zakwalifikowanie przez Wnioskodawcę przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy powodowało, że na sądach, jako płatnikach dokonujących wypłaty z powyższego tytułu ciążył obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy, pobierania zaliczki na podatek dochodowy.

Taki stan rzeczy trwał u Wnioskodawcy do końca grudnia 2014 r. W poprzednich latach, Wnioskodawca z tego źródła dochodu wystawiał dla sądu faktury VAT za opinie, w których była zawarła wycena nieruchomości. Sąd jako płatnik pobierał zaliczki na podatek dochodowy od kwoty netto faktury VAT, obliczoną w sposób określony w ww. przepisie i jako płatnik przekazywał tą zaliczkę do właściwego urzędu skarbowego. Wnioskodawca na podstawie otrzymanej od płatnika (sądu) informacji PIT-11 wykazywał te przychody w zeznaniu rocznym, jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Istotne elementy stanu faktycznego przedstawiono również we własnym stanowisku Wnioskodawcy w sprawie, gdzie wskazano, że w styczniu 2015 r. jako osoba prowadząca działalność gospodarcza Wnioskodawca spotkał się z sytuacją, że niektóre sądy przesłały mu do podpisania oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej (art. 41 ust. 2 ww. ustawy). W związku z czym wypłacają mu, jako biegłemu sądowemu, wynagrodzenie za sporządzoną opinie w całości (brutto z VAT bez potrącania należnej zaliczki na podatek dochodowy), co będzie wiązało się z niewystawieniem przez te sądy za 2015 r. informacji PIT-11 oraz koniecznością ujmowania przez Wnioskodawcę i rozliczania tych dochodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (w tym również ujmowania ich w deklaracjach miesięcznych przez prowadzącego działalność gospodarczą).

Natomiast część sądów wypłaca Wnioskodawcy, jako biegłemu sądowemu wynagrodzenie za sporządzoną opinię po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, co będzie skutkowało koniecznością wystawienia przez te sądy za 2015 r., jako płatnika, informacji PIT- 11 o osiągniętych dochodach z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w świetle art. 5a pkt 6 i art. 5b ust. 1 ustawy o PIT przychody uzyskiwane przeze mnie, jako biegłego sądowego w ramach świadczonych na rzecz sądów usług (art. 13 pkt 6 ustawy o PIT), są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, działalność, którą wykonuje jako biegły sądowy jest w świetle definicji wynikającej z art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.; dalej: "ustawa o PIT") działalnością gospodarczą, gdyż jest działalnością zarobkową, polegająca na świadczeniu usług, prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły. Co równie istotne, czynności wykonywane przez niego jako biegłego sądowego są prowadzone w warunkach działalności gospodarczej, gdyż nie spełniają one łącznie negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 5b ustawy o PIT.

Uzasadniając powyższe twierdzenie Wnioskodawca przywołał treść:

* interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 22 maja 2014 r. Znak: DD2/033/30/KBF/14/RD-47426,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 grudnia 2014 r. Nr IBPBI/1/415-1084/14/ZK.

W ocenie Wnioskodawcy, zachodzi jednak pytanie: czy biegły sądowy prowadzący działalność gospodarczą i osiągający przychody z tytułu wykonywania opinii na zlecenie sądu uzyskuje je w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.

W jego ocenie, definicję działalności gospodarczej dla celów podatku dochodowego zawiera art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Stosownie do tego przepisu za działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową:

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.

Uzupełnieniem definicji działalności gospodarczej, są przesłanki negatywne, których łączne spełnienie wyklucza możliwość zaliczenia przychodów z działalności podatnika do źródeł przychodów - działalność gospodarcza. Za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

* odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

* są one wykonane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

* wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością (art. 5b ust. 1 ustawy o PIT).

Działalność, którą wykonuje Wnioskodawca, jako biegły sądowy jest, jego zdaniem, działalnością gospodarczą w świetle definicji z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, gdyż jest działalnością zarobkową polegająca na świadczeniu usług, prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły; wykonywane przez niego, jako biegłego sądowego czynności są prowadzone w warunkach działalności gospodarczej, gdyż nie spełniają one łącznie negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 5b ustawy o PIT.

Odnośnie przesłanek negatywnych, zdaniem Wnioskodawcy, biegły nie wykonuje czynności pod kierownictwem sądu. Biegłego nie łączy z sądem jako zleceniodawcą stosunek przypominający stosunek pracy. W przypadku biegłych sądowych nie można uznać, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za wykonane przez biegłych czynności. Biegły sądowy jest instytucją prawa sądowego-procesowego. Źródłem obowiązku biegłego sądowego, polegającego na opracowywaniu i złożeniu opinii, jest orzeczenie o jego powołaniu. Postanowienie sądu o przeprowadzeniu dowodu nadaje opinii wskazanego w nim biegłego charakter dowodu z opinii biegłego. Wiadomości specjalne ze swej istoty są atrybutem biegłych, zatem kierowanie przez organ procesowy czynnościami przy wydawaniu opinii ograniczone jest do oznaczenia przedmiotu i zakresu ekspertyzy oraz terminu jej złożenia. Opinia biegłego ze swej istoty musi być niezależna, a biegły nie może ulegać naciskom, czy sugestiom sądu zlecającego opinie. Sąd nie ponosi odpowiedzialności za opinię biegłego w stosunku do osób trzecich. Za źle sporządzoną opinię odpowiedzialność zawodową i karną ponosi biegły. Stąd też biegły podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności zawodowej.

Co do istoty czynności wykonywanych przez biegłych sądowych i ich charakteru, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o PIT, w kontekście, czy czynności te mogą być uznane za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w uchwale z 12 stycznia 2009 r. sygn. akt FPS 3/08. Pomimo, że ww. uchwała NSA rozstrzygała zagadnienie w stosunku do definicji działalności gospodarczej zawarte w innej ustawie, to co do zasady, w ocenie Wnioskodawcy, wypowiadała się, co do istoty tych czynności.

I tak, z przedstawionych w tej uchwale zasad odnoszących się do wykonania czynności biegłego na zlecenie sądu, wynika, że:

* stosunek prawny łączący biegłego ze zlecającym wykonanie opinii sądem nie zostaje nawiązany na podstawie umowy o pracę,

* biegły przy sporządzaniu opinii korzysta z samodzielności wyrażającej się tym, że nikt nie może mieć wpływu na jej treść,

* biegły odpowiada osobiście za wykonane przez siebie czynności niezależnie od tego, czy do określonych działań zobowiązał go sąd, czy też inny organ. W wyniku zlecenia wydania opinii nie dochodzi do przeniesienia odpowiedzialności za wyniki działania biegłego sądowego na sąd lub inny organ,

* wpis na listę biegłych sądowych wskazuje na zamiar wykonywania czynności biegłego w sposób ciągły.

W relacji pomiędzy biegłym a sądem nie zachodzi stosunek prawny zbliżony do stosunku pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, ani co do wynagrodzenia, czy też co do odpowiedzialności wobec osób trzecich za wynik działań biegłego sądowego.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, nie są spełnione co najmniej dwie przesłanki, o których mowa w art. 5b ust. 1 ustawy o PIT, wykluczające zaliczenie przychodów z działalności wykonywanej osobiście do źródła, jakim jest działalność gospodarcza. Stąd wniosek, że przychody biegłych sądowych są wykonywane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej, o której mówi Minister Finansów w powołanej wyżej interpretacji ogólnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.