IBPBI/1/415-693/13/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura 16 lipca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z najmem lokalu oraz konieczności korygowania kosztów uzyskania przychodów o wartość czynszu nie zapłaconego w terminie 30 dni od terminu zapłaty - jest prawidłowe.

W dniu 16 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z najmem lokalu oraz konieczności korygowania kosztów uzyskania przychodów o wartość czynszu nie zapłaconego w terminie 30 dni od terminu zapłaty. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 16 września 2013 r., Znak: IBPBI/1/415-693/13/AB, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 30 września 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą - sklep spożywczy. Zdarzenia gospodarcze dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej ewidencjonuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w oparciu o tzw. metodę kasową, czyli koszty pośrednie zalicza w całości w dacie wystawienia dokumentu potwierdzającego poniesienie kosztu. Na podstawie umowy najmu, zawartej w 2011 r., na potrzeby prowadzonej działalności Wnioskodawczyni wynajmuje budynek od osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Umowa najmu została zawarta od sierpnia 2011 r., ale w związku z tym że budynek wymagał przystosowania do prowadzenia działalności handlowej dopiero w 2012 r. Wnioskodawczyni rozpoczęła działalność w tym budynku. Wcześniej w budynku były przeprowadzane prace adaptacyjne, zakupiono wyposażenie do sklepu, uzyskano niezbędne pozwolenia na użytkowanie (m.in. z sanepidu).

W umowie najmu został ustalony comiesięczny czynsz, płatny z dołu w terminie 14 dni po miesiącu za który był należny z tym, że czynsz za okres pierwszych 6 miesięcy (okres od sierpnia 2011 r. do stycznia 2012 r.) został określony do zapłaty z terminem przypadającym na 2012 r. i tak też został zapłacony. W 2012 r. z uwagi na wciąż jeszcze niskie obroty handlowe, poza 6 miesięcznym czynszem za okres od sierpnia 2011 r. do stycznia 2012 r., nie był płacony czynsz należny za 2012 r. (czyli za okres od lutego do grudnia 2012 r.). Czynsz za 2012 r. zostanie zapłacony w 2013 r. Wynajmujący (właściciel nieruchomości), jako osoba fizyczna do końca 2012 r. nie wystawiał z tytułu czynszu rachunków, czy też faktur. Czynsz płatny był na podstawie zawartej umowy wyłącznie przelewem bankowym lub gotówką na podstawie dokumentu k.p. W 2013 r. zostanie zawarty aneks do umowy, na podstawie którego Wynajmujący będzie co miesiąc wystawiał najemcy (Wnioskodawczyni) rachunki za comiesięczny czynsz.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 24 września 2013 r., Wnioskodawczyni wskazała, że:

* pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi od 1 sierpnia 2011 r. (data wpisu do ewidencji działalności gospodarczej), a sklep spożywczy został otwarty w marcu 2012 r.

* czynsz najmu dotyczył okresu po rozpoczęciu działalności gospodarczej; data zawarcia umowy najmu to 1 sierpnia 2011 r. i jest to również data rozpoczęcia najmu,

* termin zapłaty czynszu za okres od sierpnia 2011 r. do stycznia 2012 r. został określony jako: "(...) do dnia 31.12.2012".

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W którym momencie (miesiącu danego roku podatkowego) należy:

Zdaniem Wnioskodawczyni, czynsz najmu nieruchomości wykorzystywanej do działalności handlowej jest kosztem pośrednim, zatem zgodnie z art. 22 ust. 5c (winno być: art. 22 ust. 4) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako taki powinien być potrącany w dacie jego poniesienia. Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6b ww. ustawy, w przypadku podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Skoro więc czynsz najmu nie jest dokumentowany fakturą ani rachunkiem, zdaniem Wnioskodawczyni, datą poniesienia kosztu jest dzień przelewu (data wynikająca z wyciągu bankowego) lub dzień określony na dowodzie k.p. Czyli czynsz za okres od sierpnia 2011 r. do stycznia 2012 r., potwierdzony wyciągiem bankowym z 2012 r. będzie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w 2012 r., tj. w dacie dokumentu (wynikającej z wyciągu bankowego), natomiast czynsz zapłacony w 2013 r. za okres od lutego 2012 r. do grudnia 2012 r. będzie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w 2013 r. w dacie wystawienie dokumentu k.p. lub dacie wynikającej z wyciągu bankowego.

Natomiast nie zapłacony czynsz za 2013 r., wynikający z samej umowy najmu zawartej w sierpniu 2011 r., nie mógłby zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże z uwagi na fakt, że strony zawarły aneks na podstawie którego Wynajmujący, począwszy od stycznia 2013 r., będzie wystawiał Najemcy co miesiąc rachunek za czynsz, w dacie tego rachunku czynsz za poszczególne miesiące 2013 r. będzie można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, mimo że np. kwota z rachunku nie została zapłacona.

Po upływie 30 dni od terminu zapłaty wynikającego z rachunku, i braku zapłaty, koszty najmu winny być skorygowane zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów tak, aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Należy jednak pamiętać o tym, iż wykazanie związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów) obciąża podatnika.

Zgodnie z art. 22 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r., koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Na mocy art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 24 października 2012 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1278), z dniem 1 stycznia 2013 r. ww. przepis otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10. Podatnicy prowadzący dla celów działalności gospodarczej podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą wybrać jedną z dwóch metod ewidencjonowania kosztów uzyskania przychodów w tej księdze:

* tzw. metodę uproszczoną, o której mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub

* tzw. metodę memoriałową (właściwą dla ksiąg rachunkowych) uregulowaną w art. 22 ust. 5-5c w zw. z art. 22 ust. 6 ww. ustawy.

Niezależnie jednak od tego którą z ww. metod podatnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów stosuje, stosownie do treści art. 22 ust. 6b ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6 (tekst jedn.: podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów), z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Stwierdzić zatem należy, że wynikająca z treści art. 22 ust. 6b definicja momentu poniesienia kosztu dotyczy wszystkich podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, niezależnie od przyjętej metody ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika m.in., iż Wnioskodawczyni ewidencjonuje koszty uzyskania przychodów związane z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą w podatkowej księdze przychodów i rozchodów co oznacza, iż za dzień poniesienia kosztu przyjmuje się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Na podstawie zawartej w 2011 r. umowy najmu, Wnioskodawczyni wynajmuje budynek od osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. W umowie najmu został ustalony comiesięczny czynsz najmu, płatny z dołu w terminie 14 dni po miesiącu za który był należny z tym, że czynsz za okres pierwszych 6 miesięcy (tekst jedn.: za okres od sierpnia 2011 r. do stycznia 2012 r.) miał zostać zapłacony w 2012 r. i tak też został zapłacony. Czynsz za 2012 r. zostanie zapłacony w 2013 r. Wynajmujący, do końca 2012 r. nie wystawiał z tytułu czynszu rachunków, czy też faktur. Czynsz płatny był, na podstawie zawartej umowy, przelewem bankowym lub gotówką na podstawie dokumentu k.p. W 2013 r. zostanie zawarty aneks do umowy najmu, na podstawie którego Wynajmujący będzie co miesiąc wystawiał Wnioskodawczyni rachunki. Jak wskazała Wnioskodawczyni, wydatek z tytułu czynszu najmu w prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej ma charakter kosztów pośrednich i powinien być potrącany w dacie jego poniesienia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa sposobu dokumentowania poniesionych wydatków, odsyłając w tym zakresie do odrębnych przepisów. Art. 24a ust. 7 tej ustawy zawiera delegację dla Ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia - w drodze rozporządzenia, sposobu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać ta księga, aby stanowiła dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych, oraz szczegółowy zakres obowiązków związanych z jej prowadzeniem, a także terminy zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o prowadzeniu księgi.

Podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów mogą być wyłącznie dowody księgowe spełniające warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Zgodnie z postanowieniami § 12 ust. 3 powołanego rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1. faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej "fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub

1a. dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zmniejszenia kosztów/zwiększenia przychodów), zawierające co najmniej:

1b. dokumenty określające zwiększenie kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zwiększenia kosztów), zawierające co najmniej:

- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Cytowane powyżej przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawierają zamknięty katalog dokumentów stanowiących podstawę do ujęcia wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż (co do zasady) Wnioskodawczyni, jako podatnik ewidencjonujący zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, powinna koszty najmu, zgodnie z zasadą wynikającą z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ująć w księdze w dniu wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Mając jednakże na względzie, iż w latach 2011 i 2012 Wynajmujący nie wystawiał Wnioskodawczyni rachunku, koszty najmu należy zaksięgować na podstawie innego dowodu, którym w przedmiotowej sprawie może być wyciąg bankowy (w przypadku płatności przelewem) lub dokument k.p. (przy płatności gotówką) wraz z zawartą umową najmu. Tym samym koszty najmu należy zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dacie wynikającej z ww. dowodów. Zauważyć jednak należy, że w przypadku płatności przelewem dniem poniesienia kosztu nie będzie data sporządzenia wydruku bankowego, lecz data transakcji wynikająca z tego wydruku. Z kolei w 2013 r. koszty najmu należy ująć w księdze, w oparciu o wystawione przez Wynajmującego rachunki, w dniu ich wystawienia.

W kwestii obowiązku korygowania kosztów uzyskania przychodów o wartość czynszu nie zapłaconego w terminie 30 dni od upływu terminu zapłaty należy odwołać się do art. 24d ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów. Jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie (art. 24d ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 24d ust. 3 ww. ustawy, zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, dokonuje się w miesiącu, w którym upływa termin określony w tych przepisach. Przy czym, jeżeli po dokonaniu zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, zobowiązanie zostanie uregulowane, podatnik w miesiącu, w którym uregulował zobowiązanie, zwiększa koszty uzyskania przychodów o kwotę dokonanego zmniejszenia (art. 24d ust. 4 ww. ustawy). Jeżeli w miesiącu, w którym podatnik ma obowiązek dokonać zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, podatnik nie ponosi kosztów uzyskania przychodów lub poniesione koszty są niższe od kwoty zmniejszenia, wówczas ma obowiązek zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów (art. 24d ust. 5 ww. ustawy). Ponadto jak stanowi art. 24d ust. 8 ww. ustawy, jeżeli zgodnie z art. 22 zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z dokumentów, o których mowa w ust. 1, nastąpi po upływie terminu określonego w ust. 1 lub 2, to zaliczenie tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów następuje z uwzględnieniem art. 22, z tym że nie wcześniej niż w miesiącu jej uregulowania. Przepisy ust. 1-8 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy zobowiązanie zostało zapłacone w części (art. 24d ust. 9 ww. ustawy).

Celem wprowadzenia cyt. przepisów do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, było ograniczenie tzw. "zatorów płatniczych", poprzez obowiązek dokonania przez podatnika korekty kosztów podatkowych (bądź zwiększenia przychodów) w przypadku nieuregulowania przez niego zobowiązania (dokonania zapłaty) wynikającego z faktury (innego dokument) w terminach wskazanych w ww. przepisach.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, termin płatności czynszu jest określony w umowie poniżej 60 dni, zatem w świetle ww. przepisów Wnioskodawczyni winna zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o kwotę niezapłaconego czynszu w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 - 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.