IBPBI/1/415-671/12/ZK - Ustalenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nieprawidłowo odliczonego podatku do towarów i usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 31 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nieprawidłowo odliczonego podatku do towarów i usług - jest prawidłowe,

* momentu zaliczenia ww. wydatku do kosztów podatkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 maja 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nieprawidłowo odliczonego podatku do towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W kwietniu 2011 r. w firmie Wnioskodawcy przeprowadzono kontrolę podatkową z zakresu podatku VAT. Zakres kontroli obejmował okres od dnia 1 października 2009 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. W wyniku kontroli z rejestru zakupu wyłączone zostały faktury od jednego dostawcy X, dokumentujące zakup towarów handlowych z okresu październik - grudzień 2009 r. Podstawą wyłączenia faktur, podaną w protokole kontroli był art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. W toku postępowania kontrolnego okazało się, że firma X nie działała pod wskazanym adresem siedziby, a od września 2009 r. zaprzestała składania deklaracji VAT-7 do Urzędu Skarbowego. Potwierdza to pismo dołączone do protokołu. Nie stwierdzono natomiast faktu wyrejestrowania podatnika z działalności gospodarczej. Dane adresowe właściciela firmy zostały potwierdzone przez Komendę Policji.

Wnioskodawca w wyniku postanowień pokontrolnych z tytułu VAT zakwestionowanego do odliczenia, zobowiązany został do zwrotu VAT niesłusznie odliczonego w 2009 r. w wysokości 39.986,40 zł plus należne odsetki. Wnioskodawca to zobowiązanie spłacał w ratach, poprzez Komornika działającego przy Urzędzie Skarbowym. Ostatecznie zobowiązanie spłacił w kwietniu 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy za koszt uzyskania przychodu można uznać podatek od towarów i usług, którego zasadność odliczenia od podatku należnego zakwestionowała kontrola skarbowa w wydanej decyzji.

Czy zakwestionowany podatek można w całości uznać za koszty działalności firmy w 2012 r., tj. w momencie zwrotu (spłaty) zakwestionowanego podatku do kasy Urzędu Skarbowego, czy też należy dokonać korekty zeznania za 2009 rok.

Zdaniem Wnioskodawcy, może On zaliczyć zakwestionowany w trakcie kontroli podatek VAT naliczony do kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 23 ust. 43a ustawy o p.d.o.f. (winno być art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a). Na podstawie powołanego artykułu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, podatku od towarów i usług z tym, że podatek naliczony jest kosztem uzyskania przychodu w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług. Zgodnie z ustaleniami kontroli Wnioskodawcy prawo to nie przysługiwało, to jest nie przysługiwało Mu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z zakwestionowanych faktur od firmy X. Jak ustaliło bowiem postępowanie kontrolne Urzędu był to podmiot nieuprawniony do wystawienia faktur lub faktur korygujących. Wnioskodawca przed dokonaniem transakcji handlowej z firmą X wszedł w posiadanie dokumentów potwierdzających rejestrację firmy oraz posiada kopię 1 strony złożonej w Urzędzie Skarbowym deklaracji VAT-7 za miesiąc wrzesień 2009 r. od tej firmy. Dołożył więc ze swojej strony dużej staranności, by sprawdzić, czy podmiot jest podmiotem uprawnionym do wystawienia faktury VAT i podmiotem istniejącym na rynku.

Zdaniem Wnioskodawcy, zakwestionowany podatek VAT naliczony z okresu październik-grudzień 2009 r. był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, tj. zakupiony towar został wykorzystany do realizacji czynności opodatkowanej, podatek z tej faktury został przez odbiorcę faktury zapłacony jej wystawcy, faktura jest prawidłowo wystawiona. Zaliczenie "wydatku" w koszty uzyskania przychodów 2009 r. nie było możliwe, ponieważ dopiero w wyniku kontroli w 2011 r. stwierdzono, że Wnioskodawca nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, dopiero zapłacenie w całości (wydatkowania środków pieniężnych firmy) ustalonego zobowiązania podatkowego, daje prawo do traktowania tego wydatku, jako kosztu związanego z działalnością gospodarczą, ale bieżącego okresu, tj. roku 2012 (roku wydatku).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Należy przy tym podkreślić, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu każdorazowo spoczywa na podatniku.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:

* jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,

* w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Cytowany przepis dopuszcza zatem możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, podatku od towarów i usług w tej części, w której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy tego podatku.

W myśl art. 22 ust. 5d ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników prowadzących księgi rachunkowe, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 6b tej ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6 (prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów), z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w kwietniu 2011 r. w firmie Wnioskodawcy przeprowadzono kontrolę podatkową z zakresu prawidłowości rozliczenia podatku VAT za okres od dnia 1 października 2009 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. W wyniku kontroli z rejestru zakupu wyłączone zostały faktury od jednego dostawcy X, dokumentujące zakup towarów handlowych za okres od października do grudnia 2009 r. Podstawą wyłączenia faktur, podaną w protokole kontroli był art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. W toku postępowania kontrolnego okazało się, że firma X nie działała pod wskazanym adresem siedziby, a od września 2009 r. zaprzestała składania deklaracji VAT-7 do Urzędu Skarbowego. Nie stwierdzono natomiast faktu wyrejestrowania podatnika z działalności gospodarczej, a dane adresowe właściciela firmy zostały potwierdzone przez Komendę Policji. Wnioskodawca zobowiązany został do zwrotu VAT niesłusznie odliczonego w 2009 r. w wysokości 39.986,40 zł plus należne odsetki. Zobowiązanie to spłacał w ratach, poprzez Komornika działającego przy Urzędzie Skarbowym. Ostatecznie zobowiązanie zostało spłacone w kwietniu 2012 r.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż Wnioskodawca do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej może zaliczyć podatek VAT naliczony, wynikający ze wskazanych we wniosku faktur, a więc w części, w której nie przysługiwało Mu obniżenie podatku od towarów i usług, o ile w oparciu o inne (niż zakwestionowane faktury VAT) dowody będzie w stanie wykazać, iż w istocie dokonał zakupu towarów handlowych, a wydatek ten został poniesiony w celu uzyskania przychodu. Nadmienić przy tym należy, iż w myśl art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Odnosząc się natomiast do momentu zaliczenia ww. wydatku do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, stwierdzić należy, iż ponieważ jak wynika ze złożonego wniosku wydatki wynikające z zakwestionowanych faktur VAT zostały zaliczone w 2009 r. w kwocie netto do kosztów podatkowych, również i podatek VAT wynikający z tychże faktur (który jak się okazało nie mógł podlegać odliczeniu) winien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów 2009 r. Oznacza to zarazem, iż uzyskany przez Wnioskodawcę w 2009 r. dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej nie został prawidłowo opodatkowany. W konsekwencji istnieje konieczność skorygowania uprzednio wykazanych wielkości. Korekta kosztów uzyskania przychodów winna więc zostać dokonana wstecz i odnosić się do kosztów uprzednio wykazanych. Nieprawidłowości te powinny zatem zostać skorygowane poprzez zmianę wysokości wykazanych kosztów w odpowiednim okresie sprawozdawczym, w którym pierwotnie te koszty (pomniejszone o podatek VAT) wykazano, a zatem w 2009 r.

W związku z powyższym Wnioskodawca winien złożyć korektę zaznania podatkowego za 2009 r.

W świetle powołanych przepisów i w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nieprawidłowo odliczonego podatku do towarów i usług - z ww. zastrzeżeniem jest prawidłowe,

* momentu zaliczenia ww. wydatku do kosztów podatkowych - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.