IBPBI/1/415-568/13/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 maja 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 11 czerwca 2013 r.), uzupełnionym 21 i 28 sierpnia 2013 r. oraz 30 września 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej kosztów postępowania sądowego, którymi Wnioskodawca został obciążony - jest prawidłowe.

W dniu 28 maja 2013 r. do Urzędu Skarbowego w Z. wpłynął Pana wniosek z 27 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej kosztów postępowania sądowego, którymi został Pan obciążony. Wniosek powyższy za pismem z 5 czerwca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 11 czerwca 2013 r.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. przekazał do tut. Biura, celem załatwienia zgodnie z właściwością. Ww. wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 14 sierpnia 2013 r., a następnie z 12 września 2013 r. Znak: IBPBI/1/415-568/13/BK wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 21 i 26 sierpnia 2013 r. oraz 30 września 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową firmę architektoniczną. Na początku 2013 r. wziął udział w konkursie architektonicznym, aby zdobyć nagrodę lub płatne zlecenie. Praca konkursowa została jednak odrzucona, na co złożył odwołanie w Krajowej Izbie Odwoławczej (dalej: "KIO"). Odwołanie nie zostało uwzględnione, w związku z czym zasądzono od Wnioskodawcy koszty wpisu w wysokości 7.500 zł oraz koszty zastępstwa procesowego Zamawiającego 4.326 zł (łącznie 11.826,43 zł).

Jak wskazuje Wnioskodawca udział w konkursach i przetargach stanowi jeden ze sposobów zdobywania zleceń przez architektów. Wszelkie koszty ponoszone z tego tytułu są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Do kosztów tych można zaliczyć zarówno wydruki plansz, opracowanie wizualizacji, opracowanie dokumentacji, przygotowanie projektu od strony formalnej, wadia itp., ale także wszelkie koszty prawne (opłaty wpisowe bezzwrotne, itp.).

W tym przypadku opłaty poniesione na rzecz postępowania w KIO w celu "obrony" odrzucenia pracy konkursowej były według Wnioskodawcy kosztem firmy.

Istotne elementy stanu faktycznego przedstawiono również w części H. poz. 70 wniosku ORD-IN, gdzie wskazano, iż nagrody w konkursie wynosiły od 10.000 do 20.000 zł, co w przypadku zdobycia nagrody, miało by znaczący wpływ na dochody Wnioskodawcy uzyskane w 2013 r. Wnioskodawca wskazuje również, że koszty poniesione w KIO miały bezpośredni związek z Jego działalnością gospodarczą, gdyż próbował bronić się przed niesłusznym odrzuceniem pracy konkursowej i sprawić, że praca zostanie oceniona i nagrodzona.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 20 września 2013 r., Wnioskodawca wskazał m.in., że:

* w konkursach architektonicznych bierze się udział w celu uzyskania nagrody. Nagrodą może być: nagroda pieniężna (przeważnie za zajęcie 2 lub 3 miejsca) i/lub zlecenie wykonania dokumentacji budowlanej/wykonawczej z wolnej ręki. W tym przypadku Inwestor przewidywał nagrody pieniężne od 10.000 zł do 20.000 zł oraz podpisanie z autorem pracy, która osiągnie określoną ilość punktów umowy na wykonanie wielobranżowej dokumentacji,

* organizatorem konkursu była spółka z o.o.,

* konkurs został zorganizowany w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych,

* Krajowa Izba Odwoławcza, o której mowa we wniosku to Urząd Zamówień Publicznych Krajowa Izba Odwoławcza w Warszawie,

* praca konkursowa Wnioskodawcy została odrzucona z powodu niespełnienia zapisu § 2 ust. 4 i § 7 pkt 8 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (dalej: "MPZP"). W uzupełnieniu wniosku w sposób szczegółowy opisano na czym polegało naruszenie ww. postanowień MPZP, oraz z jakich powodów (na podstawie jakich przesłanek) Wnioskodawca nie zgadza się z tym, iż doszło do naruszenia tych przepisów,

* istniało duże prawdopodobieństwo przyznania nagrody, gdyby praca Wnioskodawcy nie została odrzucona. Jednym z kryteriów przyznania nagrody była bowiem uzyskana ilość powierzchni użytkowej mieszkalnej (praca konkursowa Wnioskodawcy zawierała o jedną kondygnację więcej od pozostałych (przy nieprzekroczeniu wysokości oraz zastosowaniu niskiego dachu), co umożliwiło uzyskanie największej możliwej w konkursie powierzchni użytkowej mieszkalnej (PUM)). W tym przypadku było to 4412 m² PUM. Wynik taki był o ok. 10-20% lepszy od konkurencji. Ponieważ kryterium PUM było czynnikiem łatwym do zmierzenia i sprawdzenia, więc w przypadku obiektywnej oceny konkursu praca powinna jeśli nie wygrać, to przynajmniej zdobyć jedną z nagród. Pewności wygrania konkursu nie ma nigdy, gdyż ocena zależy od wielu czynników zewnętrznych,

* wyrok KIO z dnia 21 marca 2013 r. obciążył Wnioskodawcę wszystkimi kosztami, w tym 7500 zł (wpis do KIO) oraz 4326,43 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego Organizatora konkursu. Wyraz "odszkodowanie" wpisany we wniosku stanowił omyłkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłata z tytułu wpisu oraz koszty zastępstwa procesowego Zamawiającego zasądzone od Wnioskodawcy prawomocnym wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej w związku z odwołaniem złożonym w sprawie związanej z zamówieniem publicznym - konkursem, w którym startował, stanowią koszty uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione koszty postępowania odwoławczego są kosztem uzyskania dochodu (winno być przychodu) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku będącym przedmiotem wniosku nagrody w konkursie wynosiły od 10.000 do 20.000 zł, co w przypadku zdobycia nagrody miałoby znaczący wpływ na Jego dochody uzyskane w roku 2013. Równocześnie koszty poniesione w KIO miały bezpośredni związek z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą, gdyż próbował bronić się przed niesłusznym odrzuceniem pracy konkursowej i sprawić, że praca zostanie oceniona i nagrodzona.

Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska Wnioskodawca powołał wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego w:

* Lublinie z 13 marca 1998 r. sygn. akt I SA/Lu 230/97 oraz

* Szczenicie z 16 lutego 2000 r. sygn. akt SA/Sz 442/99.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem określony wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Wydatki związane z uiszczeniem opłat z tytułu postępowania odwoławczego w sprawach o udzielenie zamówienia publicznego, czy też obciążenia kosztami zastępstwa procesowego pozwanego w tym postępowaniu, nie zostały wprost ujęte w katalogu negatywnym zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólne przesłanki zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych, zawarte w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. m.in. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności.

Ze złożonego wniosku oraz jego uzupełnienia wynika m.in., że Wnioskodawca prowadzi jednoosobową firmę architektoniczną. Na początku 2013 r. wziął udział w konkursie architektonicznym, aby zdobyć nagrodę lub płatne zlecenie, bowiem udział w konkursach i przetargach stanowi jeden ze sposobów zdobywania zleceń przez architektów. Praca konkursowa została jednak odrzucona z przyczyn formalnych, co było powodem złożenia przez Niego odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (dalej: "KIO"). Odwołanie nie zostało jednak uwzględnione, w związku z czym zasądzono od Wnioskodawcy koszty wpisu w wysokości 7.500 zł oraz koszty zastępstwa procesowego Zamawiającego 4.326 zł (łącznie 11.826,43 zł). Nagrody w konkursie wynosiły od 10.000 do 20.000 zł, co w przypadku zdobycia nagrody, miałoby znaczący wpływ na dochody Wnioskodawcy uzyskane w roku 2013. Wnioskodawca wskazuje również, że koszty poniesione w KIO miały bezpośredni związek z Jego działalnością gospodarczą, gdyż próbował bronić się przed niesłusznym odrzuceniem pracy konkursowej i sprawić, że praca zostanie oceniona i nagrodzona. W trakcie postępowania odwoławczego zarówno KIO, jak i Zamawiający nie ustosunkowali się do pełnej argumentacji Wnioskodawcy podniesionych w skardze. Wg Wnioskodawcy odrzucona praca konkursowa spełniała zapisy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, co pozwala na twierdzenie, iż istniało duże prawdopodobieństwo przyznania nagrody, gdyby praca Wnioskodawcy nie została odrzucona. Świadczy o tym fakt, iż przedstawiony przez niego projekt spełniał jeden z warunków zamówienia o ok. 10-20% lepiej niż projekty konkurencji. Ponieważ ww. kryterium było czynnikiem łatwym do zmierzenia (sprawdzenia), wiec w przypadku obiektywnej oceny konkursu praca powinna jeśli nie wygrać, to przynajmniej zdobyć jedną z nagród.

W świetle powyższego stwierdzić zatem należy, iż wskazane we wniosku a poniesione przez dochodzącego swoich praw Wnioskodawcę, wydatki w postaci kosztów związanych z prowadzonym postępowaniem odwoławczym, miały na celu ochronę jego interesów prawnych. Są to niewątpliwie koszty związane z całokształtem prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, będące konsekwencją prowadzenia tej działalności. Nie występuje tu wprawdzie bezpośredni związek pomiędzy poniesieniem tych kosztów a uzyskaniem konkretnego przychodu, niemniej jednak biorąc pod uwagę, że podjęte przez Wnioskodawcę działania podyktowane były obroną Jego interesów (w związku z Jego zdaniem niesłusznym odrzuceniem pracy konkursowej), należy uznać, iż ww. koszty postępowania odwoławczego związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą i miały na celu zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Zatem mogą one stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalność gospodarczej, bez względu na skuteczność postępowania, w związku z którym powstały, pod warunkiem należytego ich udokumentowania w sposób właściwy dla rodzaju prowadzonych ksiąg podatkowych.

Zauważyć przy tym należy, iż to na podatniku spoczywa ciężar wykazania związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi wydatkami, a osiąganymi przychodami oraz okoliczności, iż ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, bądź na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wykazanie takiego związku jest warunkiem koniecznym dla uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.