IBPBI/1/415-559/09/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 9 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 14 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

- możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty zasądzonej przez Sąd wraz z odsetkami - jest nieprawidłowe,

- możliwości zaliczenia do tychże kosztów, kosztów procesu zwróconych kontrahentowi - jest prawidłowe.

W dniu 9 lipca 2009 r. wpłynął tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty zasądzonej przez Sąd wraz z odsetkami oraz kosztów procesu zwróconych kontrahentowi.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych. Dlatego też pismem z dnia 1 września 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 14 września 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2000 r. w formie ustnej została zawarta umowa pomiędzy wnioskodawcą a firmą niemiecką w zakresie wspólnego przedsięwzięcia. Wspólne przedsięwzięcie gospodarcze obejmowało wszystkie czynności związane z zakupem nieruchomości gruntowej od Gminy, czynności związane ze znalezieniem operatorów tj. podmiotów zainteresowanych późniejszym nabyciem przedmiotowej nieruchomości, negocjacje z tymi operatorami, czynności związane z procedurą zmian w planie zagospodarowania przestrzennego tej części nieruchomości, która była przeznaczona pod budowę stacji paliw oraz późniejszą sprzedażą poszczególnych części zakupionej nieruchomości. Jednocześnie ustalone zostały role dla poszczególnych stron umowy.

W czerwcu 2004 r. pomiędzy stronami została zawarta umowa pisemna, która objęła tylko fragment przedsięwzięcia. Efektem końcowym umowy miało być ustalenie przez wnioskodawcę osiągniętego zysku z całego przedsięwzięcia i jego podzielenie pomiędzy uczestników umowy. Przedmiot zrealizowanych umów został sprzedany przez wnioskodawcę na zewnątrz spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółce akcyjnej. W ramach rozliczeń wnioskodawca wypłacił firmie niemieckiej określoną kwotę. Po otrzymaniu zapłaty wyżej wymieniona firma wystawiła fakturę, uznając jednocześnie, że jest to jedynie częściowe rozliczenie przedsięwzięcia gospodarczego. Sprawa trafiła do sądu. W 2009 r. Sąd nakazał wnioskodawcy zapłacić firmie niemieckiej kwotę 230.000 zł łącznie z odsetkami oraz koszty procesu. W miesiącu czerwcu 2009 r. wyrok został wykonany.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż:

- zapłacona kwota nie stanowi odszkodowania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), stanowi zwrot należnego kontrahentowi niewypłaconego zysku ze wspólnego przedsięwzięcia,

- cały przychód osiągnięty ze wspólnego przedsięwzięcia razem z kwotą dochodzoną w sądzie, został uznany przez wnioskodawcę za podlegający opodatkowani przychód z prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

Ad. 1

Zapłacona firmie niemieckiej kwota 230.000 zł stanowić będzie koszt uzyskania przychodu. Po przeanalizowaniu całej sprawy wnioskodawca stoi na stanowisku, że jest to zapłacone odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści - dochodu firmie niemieckiej.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Kary umowne i odszkodowania, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, ustawodawca wymienił w art. 23 ust. 1 pkt 13, 16 i 19. Z powyższych regulacji podatkowych wynika zatem, że zakaz kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodu nie dotyczy wszelkiego rodzaju kar umownych i odszkodowań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, lecz tylko niektórych ich rodzajów, ściśle określonych i stanowiących katalog zamknięty.

Poniesiony wydatek spełnia przesłanki określone w dyspozycji art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wnioskodawca uzyskał przychody ze sprzedaży.

Ad. 2

Zwrócone wierzycielowi w wyniku zasądzenia przez sąd koszty procesu nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Stanowią wydatek w sensie ekonomicznym, nie pozostają jednak w związku przyczynowo - skutkowym z osiągniętymi przychodami.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku, oraz z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ww. ustawy zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

- musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;

- nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów;

- musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne jego funkcjonowanie. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca, w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, zawarł z firmą niemiecką umowę dotyczącą przeprowadzenia wspólnego przedsięwzięcia. Do zadań wnioskodawcy należało m.in. ustalenie zysku uzyskanego z tego przedsięwzięcia oraz jego właściwy podział pomiędzy uczestników ww. przedsięwzięcia. Wspólnik wnioskodawcy nie zgodził się z dokonanym rozliczeniem i postanowił dochodzić wypłaty reszty przypadającego mu zysku na drodze sądowej. W wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego wnioskodawca został zobligowany do zapłaty określonej kwoty wraz z odsetkami. W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż wnioskodawca cały przychód osiągnięty ze wspólnego przedsięwzięcia (razem z kwotą zasądzoną przez sąd) zaliczył do przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, natomiast zasądzona kwota główna nie stanowi odszkodowania lecz zwrot należnego firmie niemieckiej niewypłaconego zysku ze wspólnego przedsięwzięcia. Powyższe oznacza, że wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zaliczył do przychodów kwoty od samego początku mu nienależne, które w myśl cyt. wyżej art. 14 ust. 1 ww. ustawy nie stanowią przychodu.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż wskazana we wniosku kwota główna zasądzona przez sąd nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Obowiązek jej zapłacenia (zwrotu wspólnikowi) nie ma bowiem związku z uzyskaniem przychodu ani z zabezpieczeniem lub zachowaniem jego źródła. Wydatek ten nie spełnia zatem podstawowej przesłanki uznania go za koszt uzyskania przychodu. Kwota ta stanowiła dla wnioskodawcy od początku nienależne mu przysporzenie majątkowe. Oznacza to, iż w roku podatkowym, za który wnioskodawca uzyskał przychód ze wspólnego przedsięwzięcia, o którym mowa we wniosku, przyjął niewłaściwą kwotę przychodu w celu ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Powinien on zatem skorygować wykazany za ten rok podatkowy przychód o kwotę należności głównej zasądzonej przez sąd.

Także odsetki zasądzone przez sąd nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie mają one bowiem związku z uzyskaniem przychodu ani zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. Ich zapłata związana jest z obowiązkiem zwrotu wspólnikowi nienależnej wnioskodawcy kwoty, niestanowiącej jego przychodu.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na koszty procesowe, zwróconych powodowi na podstawie wyroku sądu, stwierdzić należy, iż przepisy prawa podatkowego nie przewidują szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na zapłatę kosztów procesowych. Wydatki te mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodu o ile spełniają przesłanki określone w ww. art. 22 ust. 1 ww. ustawy, w szczególności zostały poniesione w celu uzyskania przychodu bądź też zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. Oceniając czy ww. wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodu należy mieć na uwadze przede wszystkim fakt, czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami czy też konieczność ich poniesienia związana była z niewywiązaniem się podatnika z ciążących na nim obowiązków.

Z wniosku wynika, iż konieczność przeprowadzenia postępowania sądowego wynikała z niewłaściwego działania wnioskodawcy tj. nieprawidłowego rozliczenia się ze wspólnikiem z wyników osiągniętych w ramach wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego. Zatem wydatki poniesione na zwrot powodowi kosztów sądowych nie miały związku z uzyskaniem przez wnioskodawcę przychodu ani z zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. Dlatego też nie mogą one stanowić kosztów uzyskania przychodu w prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z uwagi na powyższe, przedstawione we wniosku stanowisko, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty zasądzonej przez Sąd wraz z odsetkami należy uznać za nieprawidłowe, w pozostałym natomiast zakresie dotyczącym możliwości zaliczenia do tychże kosztów, kosztów procesu zwróconych kontrahentowi za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.