IBPBI/1/415-515/12/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 19 marca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 11 czerwca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania za korzystanie z nieruchomości gruntowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania za korzystanie z nieruchomości gruntowej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 24 maja 2012 r. Znak: IBPBI/1/415-515/12/AB, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 11 czerwca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni posiada w dużym areale gospodarstwo rolne (powyżej 1 ha), jednak nie prowadzi działalności rolnej. Wszystkie grunty wydzierżawia. Wnioskodawczyni i jej małżonek są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Na nieruchomości gruntowej znajdował się rurociąg, będący własnością Spółki akcyjnej, odprowadzający wody słone do zbiornika. Na skutek decyzji postanowiono przesunąć ww. rurociąg i wykonawca musiał wejść na teren nieruchomości będącej własnością Wnioskodawczyni, aby dokonać tej czynności. Za korzystanie z nieruchomości Wnioskodawczyni uzyskała odszkodowanie (rekompensatę). Firma prowadząca w imieniu Spółki akcyjnej inwestycję, wystawiła Wnioskodawczyni PIT-8C dotyczący ww. rekompensaty za

korzystanie z nieruchomości. Inwestycja była znaczna, Wykonawca nie tylko korzystał z tej części nieruchomości, na której znajdował się rurociąg, ale również z drogi, która stanowi dojazd do gruntów będących własnością Wnioskodawczyni. Właścicielowi rurociągu nie przysługiwała żadna służebność dotycząca nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 4 czerwca 2012 r., Wnioskodawczyni dodatkowo wskazała, że:

* odszkodowanie, o którym mowa we wniosku zostało wypłacone na podstawie ustnej umowy, czego konsekwencją ze strony Wnioskodawczyni było podpisanie zgody na wejście na teren (potrzebne inwestorowi do uzyskania pozwolenia na budowę),

* obowiązek wypłaty odszkodowania wynikał z zawartej umowy (odszkodowanie za poniesione szkody), zaś jego wysokość zgodnie ze stawką inwestora została przez Wnioskodawczynię przyjęta. Odszkodowanie to wypłacone zostało z tytułu szkód jakie inwestor dokonał, korzystając z nieruchomości Wnioskodawczyni (mocno uszkodzona droga prowadząca do budowy oraz teren przy inwestycji),

* posiada gospodarstwo powyżej 1 ha, które wydzierżawia (jest uprawiane przez inną osobę). Starty w uprawach rolnych (związane z prowadzoną inwestycją) zostały odrębnie rozliczone z dzierżawcą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wyżej opisana rekompensata jest zwolniona od podatku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, katalog zwolnień dotyczących odszkodowań został uregulowany w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnieniem przedmiotowym objęte są również szczególnego rodzaju świadczenia, które mają swoisty charakter odszkodowawczy. Odszkodowanie jest świadczeniem przysługującym danemu podmiotowi, który doznał uszczerbku (szkody), bądź to w swoim majątku (szkoda majątkowa), bądź też w innych dobrach (szkoda niemajątkowa). Osoby fizyczne mogą być uprawnione do otrzymania odszkodowania za poniesioną szkodę z tytułu szeregu ustaw (np. ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o gospodarce nieruchomościami, Kodeksu cywilnego, Kodeksu pracy, Kodeksu postępowania administracyjnego, itd.).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzają generalną zasadę, iż odszkodowania są zwolnione z podatku. Przyczyną, dla których ustawodawca wprowadził zasadę zwolnienia odszkodowań z podatku dochodowego jest fakt, iż odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie, skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek. Zatem zdaniem Wnioskodawczyni, uzyskana przez Nią rekompensata za korzystanie z nieruchomości, jest zwolniona z podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Każde świadczenie, w tym odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia uzyskiwane przez podatnika podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanego powyżej przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Przy czym stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód, innych niż ugody sądowe.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami; źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni posiada gospodarstwo rolne, które wydzierżawia. Na nieruchomości gruntowej znajdował się rurociąg stanowiący własność spółki akcyjnej odprowadzający wody słone do zbiornika. Z uwagi na konieczność przesunięcia ww. rurociągu, wykonawca musiał wejść na teren nieruchomość będącej własnością Wnioskodawczyni. Starty w uprawach rolnych (związane z prowadzoną inwestycją) zostały odrębnie rozliczone z dzierżawcą. Natomiast Wnioskodawczyni, na podstawie zawartego z inwestorem porozumienia (umowy ustnej), zostało wypłacone odszkodowanie z tytułu uszkodzenia drogi prowadzącej do budowy oraz terenu przy inwestycji.

Jak wynika z treści cytowanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowanie może być zwolnione z opodatkowania jeżeli jest wypłacone z tytułu:

* ustanowienia służebności gruntowej,

* rekultywacji gruntów,

* szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

We wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że właściciel rurociągu nie miał ustanowionej żadnej służebności na Jej nieruchomości. Natomiast w uzupełnieniu wniosku w odpowiedzi na pytanie "czy obowiązek wypłaty odszkodowania oraz jego wysokość wynikały z obowiązujących przepisów prawa (ze wskazaniem jakich...); w szczególności proszę wskazać, czy odszkodowanie wypłacono z tytułu rekultywacji gruntów lub z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie w wyniku prowadzonej na tych gruntach inwestycji dotyczącej w szczególności budowy urządzeń infrastruktury technicznej" Wnioskodawczyni odpowiedziała, że odszkodowanie zostało wypłacone z tytułu uszkodzonej drogi prowadzącej do budowy oraz terenu przy inwestycji.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz wyżej powołane uregulowania prawne należy stwierdzić, iż odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawczynię nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż tytuł wypłaty nie mieści się w dyspozycji tego przepisu. Nie korzysta również z żadnego innego zwolnienia przewidzianego przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem ze względu na brak możliwości zakwalifikowania świadczenia wypłaconego Wnioskodawczyni do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ten należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu.

Stosownie bowiem do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są "inne źródła", za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego świadczenia z innych tytułów.

Wobec powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenie w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.