IBPBI/1/415-225/12/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 23 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 10 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków ponoszonych na przeloty samolotem odbywanych przez męża Wnioskodawczyni oraz wartości diet z tytułu jego podróży, udokumentowanych tzw. delegacją oraz wydrukami biletów lotniczych z internetu oraz potwierdzeniem zapłaty za przelot - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 lutego 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków ponoszonych na przeloty samolotem odbywanych przez męża Wnioskodawczyni oraz wartości diet z tytułu jego podróży, udokumentowanych tzw. delegacją oraz wydrukami biletów lotniczych z internetu oraz potwierdzeniem zapłaty za przelot. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 30 marca 2012 r. Znak: IBPBI/1/415-225/12/KB, IBPBI/1/415-226/12/KB, IBPBI/1/415-227/12/KB, IBPBI/1/415-228/12/KB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 10 kwietnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, która polega przede wszystkim na zakupie gotowych aluminiowych okien i innych elementów u producentów w Polsce a następnie ich odsprzedaży do odbiorców francuskich (podatników VAT, jako WDT - wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów). Sprzedaż wyrobów na rzecz podatników VAT we Francji jest opodatkowania stawką 0% i stanowi przychód z działalności po przeliczeniu faktur po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury. Część okien oraz innych wyrobów jest sprzedawana odbiorcom indywidualnym we Francji wraz z montażem. Dla potrzeb rozliczania się z podatku VAT od usług na nieruchomościach świadczonych na terenie Francji, Wnioskodawczyni jest zarejestrowana jako podatnik VAT. We Francji następuje rozliczenie podatku należnego VAT od świadczonych tam usług. W celu realizacji usług świadczonych na terenie Francji Wnioskodawczyni dokonuje zakupów materiałów, VAT naliczony jest rozliczany we Francji, a koszty netto z faktur zakupu są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Nią pozarolniczej działalności gospodarczej, po przeliczeniu kwoty netto w euro po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego datę zakupu. Natomiast zrealizowany przychód netto z tytułu usług świadczonych we Francji jest doliczany do dochodów z działalności gospodarczej po przeliczeniu faktur po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury. Na terenie Francji Wnioskodawczyni wykorzystuje na potrzeby prowadzonej działalności część domu, stanowiącego własność Wnioskodawczyni i Jej męża. W wydzielonej części domu są okresowo składowane wyroby czekające na montaż, po ich dostarczeniu z Polski do Francji. Mąż Wnioskodawczyni jest rezydentem francuskim i rozlicza się z podatku od uzyskiwanych dochodów we Francji. Nie jest osobą współpracująca w firmie, lecz pomaga Wnioskodawczyni w działalności. Na podstawie udzielonego mu przez Wnioskodawczynię upoważnienia, dokonuje uzgodnień i pomiarów u kontrahentów francuskich, negocjuje ceny, zajmuje się zorganizowaniem montażu okien dla odbiorców indywidualnych oraz wystawia faktury za świadczone usługi, a także przyjmuje opłaty gotówką lub na rachunek firmy w euro założony we Francji. W celu realizacji zadań mąż Wnioskodawczyni ponosi koszty przelotów między Francją a Polską oraz koszty dojazdu samochodem własnym, nie wprowadzonym na stan firmy do odbiorców na terenie Francji, a także koszty dojazdu do dostawców na terenie Polski. Nawiązuje nowe kontakty, które owocują kolejnymi zleceniami oraz pomaga i pośredniczy w rozwiązaniu spraw technicznych między dostawcami a odbiorcami.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 6 kwietnia 2012 r., wskazano iż:

* Wnioskodawczyni posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast Jej mąż jest rezydentem francuskim,

* pomiędzy Wnioskodawczynią i Jej mężem istnieje wspólność majątkowa małżeńska,

* Wnioskodawczyni nie jest ani właścicielką, ani współwłaścicielką samochodu męża, ale samochód ten, mimo że jest zarejestrowany tylko na męża, wchodzi do majątku wspólnego i nie stanowi wobec tego majątku odrębnego męża,

* dochody z prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni opodatkowuje "podatkiem liniowym" w wysokości 19%,

* zdarzenia gospodarcze ewidencjonowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, przy zastosowaniu metody memoriałowej,

* dom przewidziany do wykorzystania na potrzeby działalności na terenie Francji nie jest zakładem w rozumieniu art. 5 umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rządem Polski a Francją. Jest to placówka, która służy wyłącznie do składowania, wystawiania albo wydawania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni,

* w placówce na ternie Francji nie są sporządzane oferty, ani nie są zawierane umowy, tzn. nie jest ona miejscem zarządzania, ani produkcji, faktury są wystawiane w Polsce, a spotkania z klientami odbywają się w ich siedzibach,

* mąż pomaga Wnioskodawczyni w prowadzeniu działalności zwłaszcza na terenie Francji, tj. załatwia na podstawie udzielonego mu upoważnienia wszelkie sprawy związane z uzgadnianiem warunków finansowych i technicznych między dostawcami krajowymi i francuskimi odbiorcami. Upoważnienie nie obejmuje jednak zawierania umów oraz składania wiążących Wnioskodawczynię oświadczeń woli, dla których skuteczności wymagana jest Jej osobista decyzja,

* mąż Wnioskodawczyni nie może działać samodzielnie, gdyż nie ma upoważnienia do podejmowania decyzji w zakresie zawierania umów, czy decyzji finansowych i musi konsultować wszystkie decyzje z Wnioskodawczynią, która podejmuje ostatecznie wszystkie decyzje,

* mąż nie prowadzi działalności gospodarczej na terenie Francji i w związku z tym samochód byłby wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawczyni na terenie Francji lub Polski.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej będą mogły zostać zaliczone ponoszone przez męża wydatki na przelot samolotem z Polski do Francji i z powrotem, na podstawie wystawionego druku wyjazdu, tzw. delegacji, z załączonymi wydrukami biletów lotniczych z internetu i zapłaty za przelot, wystawionych na nazwisko męża, a także koszty diet rozliczanych do wysokości obowiązującej pracowników jednostek budżetowych dla wyjazdów zagranicznych w sytuacji, gdy delegacja jest potwierdzana przez kontrahentów, a efektem wyjazdów są ponadto zlecenia dostawy lub zamówienia robót, potwierdzone następnie fakturami dokumentującymi zrealizowanie dostaw lub usług.

(pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 22 ust. 1 ma prawo do zaliczenia w koszty prowadzonej działalności gospodarczej wszystkich kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów, za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Wskazane we wniosku koszty nie są wymienione w art. 23, a ich ponoszenie integralnie będzie związane z uzyskiwanymi przychodami z prowadzonej przez Nią działalności.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości. Pamiętać przy tym należy, iż koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. Koszty te są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów. Ponadto zauważyć należy, iż, co do zasady, kosztami uzyskania przychodu mogą być jedynie te wydatki, które zostały przez podatnika faktycznie poniesione, tzn. te wydatki, których ekonomiczny ciężar poniesienia spoczywał na podatniku.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników. Przy czym, pod pojęciem pracy własnej, o której mowa w tym przepisie, należy rozumieć wartość wszelkiego rodzaju pracy wykonywanej przez podatnika, jego małżonka lub małoletnie dzieci, niezależnie od tego na jakiej podstawie jej świadczenie się odbywa (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, czy też bezumownie). Jednakże pojęcie "wartość pracy własnej należy" należy interpretować ściśle, rozdzielając składniki wynagrodzenia od dodatkowych świadczeń związanych z podejmowanym przez podatnika, czy też jego małżonka działaniem, co oznacza, iż wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu na podstawie cyt. przepisu nie podlegają np. koszty podróży służbowych, szkoleń itp. ponoszone w związku z wykonywaniem czynności przez krąg osób wymienionych w tym przepisie.

Ponadto, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących - w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra (art. 23 ust. 1 pkt 52 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, w ramach której świadczy także usługi na terenie Francji, przy czym działalność na terenie Francji nie jest prowadzona poprzez położony tam zakład w rozumieniu art. 5 umowy z dnia 20 czerwca 1975 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 Nr 1, poz. 5). W prowadzonej działalności Wnioskodawczyni pomaga mąż, który jest francuskim rezydentem podatkowym. Mąż Wnioskodawczyni nie jest osobą współpracującą w firmie, ani pracownikiem, lecz reprezentuje Wnioskodawczynię w kontaktach handlowych na terenie Francji na podstawie udzielonego mu upoważnienia. W celu realizacji zadań mąż Wnioskodawczyni ponosi m.in. koszty przelotów między Francją a Polską, są mu także naliczane diety z tytułu podróży służbowej.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wskazane we wniosku wydatki na przelot samolotem, ponoszone przez męża Wnioskodawczyni, nie będą mogły stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Nią pozarolniczej działalności gospodarczej, nie poniosła Ona bowiem, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, ekonomicznego ciężaru tego wydatku. Jak ponadto wskazano we wniosku, mąż Wnioskodawczyni nie jest ani pracownikiem Wnioskodawczyni, ani osobą współpracującą w Jej firmie, a jedynie reprezentuje Jej interesy na podstawie upoważnienia. Brak jest zatem jakiejkolwiek podstawy prawnej, z której wynikałby obowiązek Wnioskodawczyni ponoszenia ww. wydatków za męża lub obowiązek ich zwrotu. Z tego też względu do kosztów uzyskania przychodu Wnioskodawczyni nie będzie mogła zaliczyć wartości diet z tytułu podróży Jej męża.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż nawet w przypadku, gdyby istniała podstawa prawna do ponoszenia, bądź zwrotu przez Wnioskodawczynię ww. wydatków, przedstawiony we wniosku sposób ich udokumentowania uniemożliwiałby zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie bowiem z art. 24a ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o. Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475ze zm.). W myśl § 12 ust. 1 tego rozporządzenia, zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów. Stosownie do § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

Za dowody księgowe uważa się również:

(§ 13 ww. rozporządzenia).

Zgodnie natomiast z § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku). Przy czym, stosownie do § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia, dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć wyłącznie:

Dowody wewnętrzne dotyczące rozliczenia kosztów podróży służbowych pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących powinny zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko, cel podróży, nazwę miejscowości docelowej, liczbę godzin i dni przebywania w podróży służbowej (data i godzina wyjazdu oraz powrotu), stawkę i wartość przysługujących diet (§ 14 ust. 3 ww. rozporządzenia).

Wydatki poniesione za granicą na zakup paliwa i olejów mogą być dokumentowane paragonami lub dowodami kasowymi. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio (§ 14 ust. 5 ww. rozporządzenia).

Powyższe przepisy zawierają zamknięty katalog dokumentów, które mogą stanowić podstawę ujęcia wydatków, jako kosztów uzyskania przychodów, w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Wynika z nich m.in., iż podstawowym dowodem księgowym jest faktura VAT, natomiast za ww. dowody można także uznać inne dowody opłat, jeżeli zawierają one wszystkie elementy wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 cyt. rozporządzenia. Natomiast pozostałe dokumenty wymienione w ww. przepisach, mogą stanowić dowody księgowe jedynie w przypadkach wskazanych w tych przepisach. Z cyt. § 14 ust. 3 ww. rozporządzenia wynika wprost, iż sporządzone przez podatnika dowody wewnętrzne dotyczące rozliczenia kosztów podróży służbowych i diet, popularnie zwanymi "Delegacjami", mogą stanowić podstawę ujęcia wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jedynie w przypadku, gdy dotyczą podróży pracowników oraz osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, co, jak wskazała sama Wnioskodawczyni w opisie zdarzenia przyszłego, nie dotyczy Jej męża.

Z uwagi na powyższe, stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 2 - 4 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.