IBPBI/1/415-187/12/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 16 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 8 maja 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* braku obowiązku opodatkowania wskazanego we wniosku "odszkodowania" - jest prawidłowe,

* podstawy prawnej wykluczenia ww. obowiązku - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 lutego 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie wyroku sadowego. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 24 kwietnia 2012 r. Znak: IBPBI/1/415-187/12/AB, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 8 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadził na terytorium Niemiec działalność gospodarczą. Podczas prowadzenia tej działalności współpracował z polską spółką cywilną. Współpraca ta polegała na tym, że Wnioskodawca dostarczał suszone owoce, orzechy, bakalie polskiej spółce cywilnej, która płaciła za te dostawy. Na mocy uchwały wspólników z dnia 6 grudnia 2002 r. spółka cywilna przekształciła się w spółkę jawną. Współpraca między Wnioskodawcą, a spółką jawną została jednak przerwana, poprzez niezapłacenie Wnioskodawcy za otrzymany towar, tj. 20.120 kg pistacji o wartości 233.292,28 zł. Zgodnie z warunkami zamówienia zapłata miała nastąpić na konto Wnioskodawcy w Banku w Hamburgu. W związku z nieotrzymaniem zapłaty Wnioskodawca złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W toku sprawy oskarżony (jeden ze wspólników spółki jawnej) stwierdził, że gdyby zapadł prawomocny wyrok byłby w stanie zapłacić należność wobec Wnioskodawcy. Dodał także, ze suma należna Wnioskodawcy nie leżała na koncie spółki w Banku. Pieniądze należne Wnioskodawcy pracowały w spółce i zysk z tego tytułu był większy od ewentualnych odsetek naliczanych od przeterminowanych zobowiązań. Prawomocnym wyrokiem z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy uznał wspólników spółki jawnej za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, przyjmując, że swym działaniem doprowadzili Wnioskodawcę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 233.292,28 zł, czym wyczerpali znamiona występku z art. 286 § 1 kodeksu karnego, w związku z art. 294 § 1 tego kodeksu oraz zasądził na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie w wysokości 215.095,78 zł W uzasadnieniu sąd podał, że oskarżeni świadomie przyjęli założenie, że płatność nie zostanie dokonana w terminie tym samym doprowadzili Wnioskodawcę do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem poprzez wprowadzenie go w błąd. Sąd zauważył także, że wspólnicy razem podejmowali istotne decyzje w tym o zaniechaniu spłaty zobowiązania wobec Wnioskodawcy oraz wszyscy uczestniczyli w podziale zysku za 2003 r., więc wszyscy odnieśli korzyść z przestępstwa. Ponadto w uzasadnieniu Sąd przyjął za oczywiste prowadzenie działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec. Wnioskodawca zlikwidował działalność na terytorium Niemiec w 2004 r. oraz rozliczył się z tej działalności z niemieckim urzędem skarbowym. Do tej pory Wnioskodawca otrzymał 110.000,00 zł. natomiast do zapłaty pozostało 105.095,78 zł.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 2 maja 2012 r., Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, że:

* w świetle przepisów prawa niemieckiego kwota zasądzona wyrokiem, jako przychód związany z prowadzoną na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą, według informacji posiadanych przez Wnioskodawcę i pełnomocnika, podlegała tylko w 2003 r. opodatkowaniu w tym kraju, jako przychód związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą,

* kwota zasądzonego wyrokiem obowiązku naprawienia szkody odpowiada niezapłaconej przez oskarżonych części faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, kwota ta nie obejmuje utraconych korzyści (lucrum cessans), ani nie obejmuje odsetek za opóźnienie w zapłacie należności. Spółka jawna otrzymała od Wnioskodawcy towar o wartości 233.292,28 zł w dniu 1 października 2003 r., sprzedała ten towar i otrzymała za niego zapłatę w całości, lecz na rzecz Wnioskodawcy zapłacono tylko kwotę 18.196,00 zł, więc wspólnicy spółki jawnej wyrządzili Wnioskodawcy szkodę odpowiadającą kwocie 215.095, 78 zł,

* niezapłacona przez spółkę jawną należność na kwotę 233.292,28 zł została uznana za przychód związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą i w ramach tej działalności została opodatkowana na terytorium Niemiec,

* dochody związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą zostały przez Niego opodatkowane wyłącznie w Niemczech.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych, czy też podlega opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane przez Niego odszkodowanie, jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż nie zostało przyznane w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej zarejestrowanej na terytorium Polski na podstawie i zgodnie z prawem polskim. W tym miejscu Wnioskodawca powołuje się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2006 r. Sygn. akt II FSK 1409/05 w którym stwierdzono, że wobec braku w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych definicji pojęcia działalności gospodarczej należy uwzględnić treść przepisów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. prawo działalności gospodarczej. Ustawę tą prawie w całości zastąpiła ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w której obecnie znajduje się definicja działalności gospodarczej. Zgodnie z tą definicją działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, podejmowana, prowadzona, oraz zakończona na terytorium Polski. Działalność Wnioskodawcy prowadzona była na terytorium Niemiec, co stwierdził Sąd Okręgowy w ww. prawomocnym wyroku. Tam też została zarejestrowana a następnie zlikwidowana, zgodnie z prawem niemieckim. Ponadto Wnioskodawca rozliczył się z tej działalności na terytorium Niemiec w niemieckim urzędzie skarbowym. W związku z powyższym nie ma przesłanek uzasadniających opodatkowanie otrzymanego przez Wnioskodawcę na mocy prawomocnego wyroku odszkodowania.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przy czym dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Co do zasady, wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (z zastrzeżeniem określonych przepisów ww. ustawy). Jak wskazuje powyższy przepis, aby można było mówić o przychodzie, po stronie podatnika musi powstać korzyść (przysporzenie), którą można wyrazić w wartości pieniężnej.

W doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że co do zasady pod pojęciem przychodu należy rozumieć przysporzenie majątkowe powodujące przyrost aktywów podatnika lub zmniejszenie jego zobowiązań. Takie przysporzenie majątkowe powinno jednocześnie cechować się trwałością tj. definitywnym charakterem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadził na terytorium Niemiec działalność gospodarczą w ramach której współpracował z polską spółką jawną. W związku z nieotrzymaniem w 2003 r. zapłaty za towar, Wnioskodawca złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Prawomocnym wyrokiem z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy uznał wspólników spółki jawnej za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, przyjmując, że swym działaniem doprowadzili Wnioskodawcę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 233.292,28 zł oraz zasądził na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie w wysokości 215.095,78 zł. Ponadto, w uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z dnia 2 maja 2012 r. Wnioskodawca wskazał m.in., że kwota zasądzonego wyrokiem obowiązku naprawienia szkody odpowiada niezapłaconej przez oskarżonych części faktury, wystawionej przez Wnioskodawcę, kwota ta nie obejmuje utraconych korzyści (lucrum cessans), ani nie obejmuje odsetek za opóźnienie w zapłacie należności. Zasądzona wyrokiem kwota, odpowiadająca niezapłaconej należności została uznana za przychód związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą i w ramach tej działalności została opodatkowana na terytorium Niemiec. W uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na pytanie, "czy dochody uzyskiwane z prowadzonej na terytorium Niemiec działalności gospodarczej (zakończonej w 2004 r.) podlegały opodatkowaniu wyłącznie w Niemczech, czy też również w Polsce z uwagi na posiadanie przez Wnioskodawcę w Polsce tzw. nieograniczonego obowiązku podatkowego..." Wnioskodawca wskazał, iż dochody związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą zostały przez Niego opodatkowane wyłącznie w Niemczech

Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do cytowanych przepisów, zauważyć należy, iż co do zasady aby mówić o przychodzie (dochodzie) podlegającym opodatkowaniu, Wnioskodawca musiałby uzyskać przysporzenie majątkowe, które nie podlegało opodatkowaniu. W przedmiotowej sprawie otrzymane przez Wnioskodawcę, na podstawie wyroku sądu, kwoty pieniężne, co do istoty nie stanowią odszkodowania, lecz odpowiadają wartości niezapłaconej przez kontrahentów faktury. Otrzymana kwota, w 2003 r. została już uznana za przychód związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę na terytorium Niemiec działalnością gospodarczą i w ramach tej działalności została opodatkowana w tym kraju.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, iż jeżeli kwota niezapłaconej faktury nie została uprzednio (np. jako wierzytelność nieściągalna) zaliczona do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej na terytorium Niemiec pozarolniczej działalności gospodarczej lub nie została uprzednio Wnioskodawcy zwrócona w jakiejkolwiek formie, to w opisanym we wniosku stanie faktycznym, otrzymanie przez Wnioskodawcę, na podstawie wyroku sądu kwoty pieniężnej, z ww. zastrzeżeniem, nie skutkuje powstaniem przychodu (przysporzenia) w rozumieniu ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, otrzymane przez Wnioskodawcę na podstawie wyroku sądowego kwoty pieniężne, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zaznaczyć jednakże należy, iż podstawy prawnej braku konieczności opodatkowania ww. kwot pieniężnych nie stanowi powołany przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym jest mowa o "odszkodowaniach lub zadośćuczynieniach otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej". Jak stwierdzono powyżej, zdaniem Organu na gruncie przepisów prawa podatkowego, otrzymane przez Wnioskodawcę, kwoty pieniężne, co do istoty nie stanowią odszkodowania, lecz formę zapłaty niezapłaconej przez kontrahentów faktury, dotyczącej sprzedanych przez Wnioskodawcę towarów.

W świetle powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

* braku obowiązku opodatkowania wskazanego we wniosku odszkodowania - jest prawidłowe,

* podstawy prawnej wykluczenia ww. obowiązku - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.