IBPBI/1/415-1118/11/ZK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2011 r., złożonym osobiście w tut. Biurze w tym samym dniu, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu:

- w 2011 r. - jest nieprawidłowe,

- w 2012 r. - jest prawidłowe.

W dniu 31 października 2011 r. w tut. Biurze został złożony osobiście ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej w 2011 r. i w 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z żoną prowadzi działy specjalne produkcji rolnej (uprawa róż). Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych do 2010 r. małżonkowie składali deklaracje PIT-6. Każde z nich otrzymywało odrębną decyzję PIT7/6 - decyzja w sprawie wymiaru zaliczek na podatek dochodowy od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej (normy szacunkowe). W dniu 31 sierpnia 2010 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, pytając czy w związku z przekroczeniem przychodów w wysokości 1.200.000 euro, jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych. We wniosku stwierdził, że jego zdaniem nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. W dniu 30 listopada 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej IBPBI/1/415-835/10/ZK stwierdził, że " (...) jeżeli osoby fizyczne prowadzące działy specjalne produkcji rolnej przekroczą kwotę określoną w art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości (...) to osoby te są zobowiązane do stosowania przepisów o rachunkowości i założenia ksiąg rachunkowych (...)". Ponadto w ww. interpretacji wskazano, że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej może być ustalany przy zastosowaniu norm szacunkowych tylko wówczas, gdy podatnik nie prowadzi księgi przychodów i rozchodów bądź nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. W związku z powyższym ustosunkowując się do wydanej interpretacji w 2011 r. Wnioskodawca założył księgi (fakt założenia ksiąg nie wynikał z jego zamiaru). W dniu 20 września 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej Znak: ILPB1/415-259/09/11-S/IM zajął jednakże odmienne do wyżej prezentowanego stanowisko. Z interpretacji tej wynika w szczególności, iż w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych według norm szacunkowych wysokość przychodów nie jest wyznacznikiem formy rozliczenia i opodatkowania. Ponadto, Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 17 stycznia 2011 r. sygn. akt II FSK 2/10 stwierdził, że "w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2001 r. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, o których mowa w art. 24a ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nie dotyczy podatników uzyskujących przychody z działów specjalnych produkcji rolnej (art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 3), bez względu na wielkość tych przychodów, o ile podatnicy ci nie zgłosili zamiaru prowadzenia ksiąg, w trybie określonym w art. 24a ust. 2 pkt 2 i art. 15 zdanie drugie tej ustawy". W uchwale tej przesądzono także, że "w świetle art. 24 ust. 4 zdanie drugie i art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla ustalenia dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej uzyskiwanych przez podatników, którzy nie zgłosili zamiaru prowadzenia ksiąg, mają zastosowanie wyłącznie normy szacunkowe dochodu określone w załączniku Nr 2 do tej ustawy".

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy za 2011 r. Wnioskodawca będzie się rozliczać wg ksiąg czy wg norm szacunkowych.

Czy od dnia 0I stycznia 2012 r. Wnioskodawca może się rozliczać wg norm szacunkowych.

Czy może zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, za 2011 r. może rozliczyć się z zastosowaniem norm szacunkowych i może zrezygnować z prowadzenia ksiąg.

Wnioskodawca uważa również, iż od 2012 r. może rozliczać się wg norm szacunkowych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), odrębnym źródłem przychodów są działy specjalne produkcji rolnej.

Stosownie do treści art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14 (a więc zasad właściwych dla pozarolniczej działalności gospodarczej), jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Jak stanowi art. 24 ust. 4 ww. ustawy, dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.

Zatem w myśl cyt. wyżej art. 24 ust. 4 ww. ustawy, dochód z tego źródła przychodów może być ustalany w dwojaki sposób:

* przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej,

* w oparciu o prowadzoną przez podatnika księgę podatkową.

Stosownie do treści art. 24a ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

W myśl art. 24a ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg.

Zastosowany w tym przepisie termin "również" wskazuje, że ustawodawca uregulował w nim zasadniczo odmienną sytuację faktyczną niż ta, która podlega regulacji zawartej w ust. 1 art. 24a. O ile zatem ust. 1 art. 24a tej ustawy dotyczy podatników wykonujących działalność gospodarczą, a więc uzyskujących przychody ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, jako pozarolnicza działalność gospodarcza, o tyle ust. 2 art. 24a ustawy odnosi się do podatników uzyskujących przychody z innych źródeł przychodów - prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg (pkt 2).

Natomiast termin "księgi" zastosowany w tej regulacji, jak również w art. 15 i 24 ust. 4 ww. ustawy, odnosi się zarówno do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jak i do ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 24a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro przepisach o rachunkowości.

Określony w tym przepisie obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych po przekroczeniu określonego limitu przychodów dotyczy, co do zasady, podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z przepisu tego wynika, że przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się m.in. do osób fizycznych i spółek, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro, niemniej przepis ten winien być wykładany z uwzględnieniem treści normatywnej zawartej w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazany przepis art. 24a ustawy zawiera bowiem normy szczególne, określające, po pierwsze, kiedy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych powstaje dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, uzyskujących przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (ust. 4) oraz, po drugie, których podatników obowiązek prowadzenia ksiąg co do zasady nie dotyczy, chyba, że sami zdecydują się na przyjęcie tego obowiązku (ust. 2 pkt 2). Ma on więc wyraźnie węższy zakres regulacji, a zatem jest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnego przepisu zamieszczonego w ustawie o rachunkowości.

Z powołanych przepisów wynika, że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustalany jest przy zastosowaniu norm szacunkowych tylko wówczas, gdy podatnik nie zgłosi zamiaru prowadzenia ksiąg w trybie określonym w art. 24a ust. 2 pkt 2 i art. 15 zdanie drugie ustawy.

Przekroczenie limitu przychodów, o jakim mowa w art. 24a ust. 4 ustawy, nie jest w tej sytuacji okolicznością ważącą, ponieważ obowiązek prowadzenia ksiąg, w tym ksiąg rachunkowych, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i dla potrzeb tej ustawy jest uregulowany swoiście (odmiennie, niż w ustawie o rachunkowości), dlatego też dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w wypadku, gdy podatnik zamiaru prowadzenia ksiąg nie zgłosi, określany będzie wyłącznie na podstawie norm szacunkowych dochodu określonych w załączniku nr 2 do ustawy, także wtedy, gdy przychód przekroczy limit z art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Jeżeli jednak podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej zgłosi zamiar prowadzenia ksiąg, na mocy art. 24a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przyjmuje na siebie obowiązek ich prowadzenia, z wszelkimi konsekwencjami tak co do rodzaju ksiąg, które prowadzić powinien, jak i skutków w wypadku uchybienia temu obowiązkowi. Podatnik taki może prowadzić zarówno podatkową księgę przychodów i rozchodów, jak i księgi rachunkowe, ale w przypadku osiągnięcia przychodów przekraczających limit określony w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości - ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Dochód takiego podatnika określany jest na zasadach wskazanych w art. 24 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ podatnik ten "prowadzi" księgi w rozumieniu tego przepisu.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o rachunkowości - księgi rachunkowe zamyka się z zastrzeżeniem ust. 3, 3a, 3b i 3c:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi wraz z żoną działy specjalne produkcji rolnej (uprawę róż). Dochód z tego źródła przychodu do 2010 r. ustalał przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu. Po otrzymaniu interpretacji z Biura Krajowej Informacji Podatkowej zaprowadził w 2011 r. księgi rachunkowe.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie może za 2011 r. ustalić dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych. Skoro, w 2011 r. księgi rachunkowe zostały zaprowadzone (zamiar ich prowadzenia został zgłoszony organowi podatkowemu), to dochód z działów specjalnych produkcji rolnej za ten rok musi być ustalony na podstawie ksiąg rachunkowych. Jeżeli zatem Wnioskodawca nie dokonał zgłoszenia zamiaru prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2012 r., to będzie mógł w tym roku podatkowym ustalać dochód z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych.

W tym miejscu należy zauważyć, że interpretacja przepisów prawa podatkowego to czynność uprawnionego organu, która w odróżnieniu od aktu administracyjnego (decyzji) nie jest, co do zasady, skierowana wprost na wywołanie skutków prawnych, lecz stanowi ocenę stanowiska wnioskodawcy, przy uwzględnieniu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, przedstawionych przez zainteresowanego we wniosku o interpretację. Wydając interpretację organ nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach podatkowych wnioskodawcy wynikających z danego stanu faktycznego, czy zdarzenia przyszłego, a jedynie wskazuje czy dany podmiot, w danych warunkach, w istniejącym stanie prawnym, postąpił lub postąpi prawidłowo, a więc zgodnie z prawem podatkowym. Celem interpretacji jest przekazanie informacji o zastosowaniu przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez podmiot składający wniosek o wydanie interpretacji. Organ udzielając interpretacji przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do sytuacji indywidualnej wskazanej przez wnioskodawcę. Interpretacja nie jest aktem stanowiącym o obowiązkach płynących z określonej normy prawnej, nie zawiera wyraźnie wyodrębnionych i skonkretyzowanych obowiązków nałożonych na podatnika, a odnosi się jedynie do ocen prawnych dokonanych wcześniej przez tego podatnika.

Każde postępowanie o wydanie interpretacji indywidualnej jest postępowaniem odrębnym. W związku z powyższym skutki prawne wydania interpretacji dotyczą pytań i stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) określonych w konkretnym wniosku. Jak wskazano Ordynacja podatkowa nie przewiduje instytucji związania podatnika interpretacją indywidualną. Podatnik może, ale nie musi zastosować się do otrzymanej interpretacji, a Ordynacja podatkowa nie przewiduje żadnych związanych z tym sankcji.

W świetle powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu:

- w 2011 r. - jest nieprawidłowe,

- w 2012 r. z ww. zastrzeżeniem dot. nie zgłoszenia zamiaru prowadzenia w tym roku ksiąg podatkowych - jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.