IBPBI/1/415-106/09/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki cywilnej, przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 4 lutego 2009 r.), uzupełnionym w dniu 2 kwietnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego użyczenia lokalu użytkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 lutego 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego użyczenia lokalu użytkowego.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych. Dlatego też pismem z dnia 20 marca 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 2 kwietnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 15 stycznia 1990 r. została założona Spółka cywilna przez dwie osoby. W dniu 16 stycznia 2004 r. lokal użytkowy został kupiony od gminy aktem notarialnym, w którym zaznaczono, że nabycie następuje ze środków Spółki cywilnej. Współwłaścicielami lokalu są również małżonkowie wspólników. Powyższy lokal został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i amortyzowany. W dniu 20 lutego 2008 r. została podpisana umowa najmu z najemcą. W dniu 28 marca 2008 r. zmarł małżonek jednego ze wspólników. Postanowieniem Sądu z dnia 10 lipca 2008 r. córka otrzymała 1/2 części lokalu należącego do jej ojca (1/8 część lokalu) i spisała z matką umowę użyczenia na bezpłatne użytkowanie należącej do niej części lokalu. W umowie zaznaczyła, że przekazuje lokal na bezpłatne użytkowania matce będącej współwłaścicielem Spółki cywilnej. Część ta stanowi jej osobisty wkład z udziałem 50%, który był i obecnie pozostaje niezmieniony dzięki umowie użyczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy, lokal użytkowy jest własnością wspólników i ich małżonków. Dlatego uważa, iż w sytuacji śmierci małżonka jednej ze wspólniczek Spółki i nabycie majątku po nim przez córkę, koniecznym jest sporządzenie umowy użyczenia dot. przypadającej jej części lokalu.

Wnioskodawca uważa, iż stanowisko spółki pod względem prawnym jest prawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

W myśl z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W konsekwencji, po zawarciu małżeństwa można wyróżnić trzy majątki: majątki odrębne każdego z małżonków (obejmujące przedmioty nabyte przez nich przed zawarciem małżeństwa i inne przedmioty określone w art. 33 ww. Kodeksu) oraz majątek dorobkowy małżonków.

Zgodnie z art. 33 pkt 3 ww. Kodeksu do majątku osobistego każdego z małżonków należą prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom.

Spółka cywilna nie posiada własnego majątku, bowiem majątek wniesiony do spółki przez wspólników, w postaci wkładu, jak i pomnożony w wyniku działalności spółki, stanowi majątek wspólny wspólników, tworząc tzw. współwłasność łączną wspólników. Oznacza to, że nie spółka, ale wszyscy wspólnicy łącznie są właścicielami składników majątkowych nabytych w czasie prowadzenia działalności. Majątek spółki cywilnej, tj. majątek wspólny wspólników o współwłasności łącznej, jest odrębnym od majątku osobistego każdego ze wspólników, jak również od majątku stanowiącego ustawową wspólność małżonków, będących wspólnikami spółki cywilnej.

Konsekwencją cyt. powyżej art. 33 pkt 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest przynależność praw majątkowych wynikających ze wspólności łącznej niebędącej małżeńską wspólnością majątkową do majątku osobistego jednego z małżonków, niezależnie od tego, czy nabyte zostały w zamian za składniki majątku wspólnego małżonków, czy w zamian za składniki majątku osobistego jednego małżonków, czy też w zamian za wniesienie przez małżonka-wspólnika wkładu polegającego na świadczeniu usług. Należą one do majątku osobistego tego małżonka, z którego uczestnictwem w spółce są związane. Obowiązująca regulacja przesądza, iż do majątku osobistego małżonka należą wszystkie jego prawa majątkowe wynikające z uczestniczenia w spółce cywilnej. Określone prawo majątkowe nie może jednocześnie przynależeć do majątku spółki i do majątków osobistych lub majątku wspólnego małżonków wspólników. Majątek spółki podlega regulacji zawartej w Kodeksie cywilnym (art. 860 do 875), a majątek wspólny małżonków regulacji zawartej w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 31 i nast.). Majątki te służą różnym celom; w przypadku spółki cywilnej jest to cel gospodarczy, a majątek wspólny małżonków ma służyć przede wszystkim ochronie rodziny. Do składników, które małżonek wspólnik wniósł jako wkład do spółki cywilnej znajdują od tej chwili zastosowanie wyłącznie przepisy o spółce, bez względu na to, czy przedmiot wkładu przynależał do majątku odrębnego małżonka wspólnika, czy też do majątku wspólnego małżonków.

Przyjmuje się więc, że składnikiem majątku małżonków mogą być jedynie prawa o charakterze "czysto" majątkowym, natomiast prawa o charakterze korporacyjnym przynależałyby w tym wypadku w związku z zakazem podziału praw podmiotowych niejako w sposób "sztuczny" do majątku odrębnego. Ich wykonywanie bowiem przysługiwałoby wyłącznie małżonkowi-wspólnikowi. W konsekwencji realizacji praw "czysto" majątkowych może żądać tylko małżonek-wspólnik, gdyż stosunek członkostwa w spółce jest stosunkiem zobowiązaniowym i wiąże on jedynie wspólnika i spółkę, a już nie jego małżonka. Ten ostatni jedynie z powodu łączącego go z małżonkiem - wspólnikiem ustroju wspólności majątkowej partycypuje w zysku uzyskanym przez spółkę poprzez współuprawnienie do majątku wspólnego, w skład którego wchodzi zysk.

Jak wynika z wniosku, wspólnicy Spółki cywilnej wraz z małżonkami nabyli lokal użytkowy ze środków finansowych tej Spółki. Ww. lokal został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, i amortyzowany. Lokal ten był przedmiotem najmu. Po śmierci małżonka jednego ze wspólników spółki cywilnej, wspólnik ten i jego córka otrzymali przypadające im po zmarłym udziały w przedmiotowym lokalu. Po czym wspólnik ten spisał z córką umowę bezpłatnego użytkowania części lokalu należącej do jego córki.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż jeżeli wskazany we wniosku lokal użytkowy, został skutecznie nabyty przez Spółkę cywilną, tj. był i jest objęty współwłasnością łączną wspólników tej Spółki to na gruncie przedmiotowej sprawy dziedziczenie części majątku (tj. 1/8 części lokalu) przez spadkobierczynię małżonka wspólnika Spółki cywilnej nie powoduje zmiany stosunków własnościowych w Spółce, gdyż lokal ten jest wyłączony z własności ustawowej małżonka i stanowi własność tej Spółki (współwłasność wspólników Spółki).

Zatem w świetle powyższego, dla celów amortyzacji oraz możliwości wynajmu przedmiotowego lokalu, zawarcie umowy użyczenia nie jest konieczne. Fakt ten nie wpłynie również na sposób dokonywania odpisów amortyzacyjnych jaki do tej pory stosowała Spółka.

W związku z powyższym stanowisko Spółki cywilnej należy uznać za nieprawidłowe.

Zważywszy na fakt, iż wnioskodawcą jest Spółka cywilna, niniejsza interpretacja, stosownie do postanowień m.in. art. 14k Ordynacji podatkowej jest wiążąca tylko dla Spółki, co oznacza, iż nie wywołuje bezpośrednio skutków dla wspólników tej Spółki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.