IBPB3/423-912/08/MS - Czy spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych wydatki związane z emisją akcji?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 13 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją akcji (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 października 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją akcji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/ zdarzenie przyszłe:

Spółka zajmuje się wynajmem krótko i długoterminowym samochodów. Spółka planuje wejście na Giełdę Papierów Wartościowych. W ten sposób chce pozyskać dodatkowy kapitał na prowadzenie i rozszerzenie działalności gospodarczej. Za uzyskane środki pieniężne z emisji akcji Spółka zamierza kupić nowe samochody przeznaczone do wynajmu, co spowoduje znaczne zwiększenie przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym Spółka ponosi i będzie ponosić koszty związane z organizacją i przeprowadzeniem procesu publicznej emisji akcji (tekst jedn. koszty związane z usługami firmy doradczej, usługi prawnicze, audytu podatkowo rachunkowego, biura maklerskiego, ogłoszeń, reklamy, itp.).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych wydatki związane z emisją akcji (tekst jedn. koszty związane z usługami firmy doradczej, usługi prawnicze, audytu podatkowo rachunkowego, biura maklerskiego, ogłoszeń, reklamy, itp.) - zgodnie z art. 15 ust. 1... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem wnioskodawcy:

Koszty uzyskania przychodów obejmują również wydatki związane z emisją akcji.

Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654, z późn. zm.) - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kosztów w podatku dochodowym, muszą być spełnione warunki określone w tym przepisie, to jest:

Zmieniony od 1 stycznia 2007 r. przepis art. 15 ust. 1 poszerzył katalog kosztów podatkowych o dodatkowe wydatki, mające na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów - nie definiując jednocześnie rodzaju czy charakteru tych wydatków. W ocenie Spółki przy emisji akcji powstają dwie odrębne grupy kosztów, to jest:

Nie ulega wątpliwości, że w art. 16 ust. 1 jako koszty "nieuzasadnione" nie są wymienione wydatki na emisje akcji poniesione przez spółkę emitującą.

Ponadto z art. 7 ust. 3 wynika, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku oraz kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 do przychodów nie zalicza się kwot otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego.

Oceniając łącznie przepisy art. 7 ust. 3 i art. 12 ust. 4 pkt 4 i skutki z nich wynikające należy stwierdzić, że wyłączają one z rachunku podatkowego:

Tymczasem wydatki na emisję akcji nie są związane z osiągnięciem przychodu lecz z powiększeniem kapitału, to jest mające na celu zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów.

Reasumując, zdaniem Spółki wydatki poniesione na podwyższenie kapitału zakładowego, w tym poprzez emisję akcji stanowią koszty uzyskania przychodów.

W uchwale 7 sędziów NSA z dnia 18 czerwca 2007 r. sygn. akt II FPS 8/2006 stwierdzono między innymi:

cyt. "(...) Warunkiem zakwalifikowania pewnych wydatków jako tak pojmowanego kosztu jest ich celowe ponoszenie przez podatnika dla osiągnięcia przychodów. Ustawodawca nieprzypadkowo posłużył się pojęciem "przychodów" a nie "przychodu". Liczba mnoga, w której użyto tego słowa, wskazuje, że aby jakiś wydatek uznać za koszt w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, nie trzeba wykazywać zależności miedzy nim, a powstaniem lub powiększeniem konkretnego, poddającego się kwantyfikacji (mierzalnego) przychodu. W myśl dominującego w orzecznictwie sądowym poglądu, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zmierzającą do stworzenia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów - tak orzeczono np. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 1998 r. sygn. akt I SA/Lu 230/97 (niepublikowany) i z dnia 12 września 1999 r. sygn. akt I SA/Wr 482/97 (niepublikowany).

W literaturze podnosi się zarazem, że ponoszenie określonych wydatków w celu osiągnięcia przychodów nie przesądza automatycznie o wystąpieniu w każdej sytuacji związanego z nimi, ujmowanego w sposób konkretny, przychodu. Może się bowiem zdarzyć, że mimo uzasadnionych ekonomicznie, uwzględniających zasady logiki, działań nie dojdzie do powstania lub zwiększenia przychodu (B. Dauter Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2004, Wrocław 2004, s. 297).

Istotne jest natomiast to, że kosztami będą wydatki poniesione z zamiarem zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów tak, aby przynosiło ono przychody także w przyszłości. (...)".

Takie stanowisko znajduje pełne uzasadnienie także w linii orzecznictwa z 2008 r., prezentowanej przez WSA i NSA, a jako przykładowe można przywołać najnowsze wyroki:

W tym miejscu Spółka przywołuje również przepisy art. 14a ustawy - Ordynacja podatkowa zgodnie z którymi - Minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Co do zasady otrzymane pieniądze są zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - określanej w dalszej części skrótem "ustawa o p.d.o.p.") przychodem.

Jednakże w świetle konstrukcji całego art. 12 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., nie można zapisu zawartego w ust. 1 pkt 1 stosować w oderwaniu od unormowania zawartego w ust. 4 pkt 4 tego przepisu, który stanowi, iż: "do przychodów nie zalicza się m.in. przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (akcyjnego)".

Oznacza to - w świetle zasady, którą wyraża art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Skoro tego rodzaju przychód nie jest wykazywany dla celów podatkowych, to konsekwentnie nie mogą być również kosztem uzyskania tego przychodu poniesione wydatki związane z tym przychodem; nie została bowiem spełniona przesłanka z powołanego art. 15 ust. 1, tekst jedn. nie wystąpił przychód.

Wymienione przez Spółkę wydatki nie są związane, z zachowaniem czy zabezpieczeniem źródła przychodów. Ich celem jest bowiem pozyskanie kapitału zakładowego, a więc przysporzenia którego jednak ustawodawca nie zalicza do przychodów podatkowych. To zaś oznacza, że błędnym jest stanowisko Wnioskodawcy, iż mogą one stanowić koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Zgodnie bowiem z tym przepisem nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki, co prawda nie wymienione w art. 16 ust. 1 tej ustawy, ale poniesione w celu uzyskania przysporzeń, których zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o p.d.o.p. nie uważa się przychody podlegające opodatkowaniu.

Z przepisu art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o p.d.o.p. wynika, iż przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się:

Powyższa regulacja prawna stanowi wprost, iż przy ustalaniu dochodu podlegającego opodatkowaniu, nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są wolne od podatku oraz kosztów uzyskania przychodów związanych z tymi przychodami. Ustawodawca w powyższym przepisie posługuje się sformułowaniem "dochodu ze źródeł nie podlegających opodatkowaniu".

"Dochód ze źródeł nie podlegających opodatkowaniu" zdaniem organu podatkowego może obejmować także przychód o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o p.d.o.p., czyli przysporzenia które nie stanowią przychodu podatkowego.

Skoro zatem przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym to automatycznie w rachunku podatkowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania tych przychodów.

Odnosząc się do powoływanych we wniosku orzeczeń sądowych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację. Ponadto należy zwrócić uwagę na to, iż w analogicznym stanie faktycznym Sądy Administracyjne wydały również odmienne orzeczenia, w tym potwierdzające stanowisko organu podatkowego zawarte w niniejszej interpretacji.

Reasumując, stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2008 r. - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.